Page 68 - รายงานผลการประเมินสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี 2565

66

2) รัฐบาลโดย รง. ควรปรับปรุงแก้ไข พ.ร.บ. จากการเกิดสถานการณ์การแพร่ระบาด
คุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 เพื่อพิจารณาสร้างกลไก ของโรคโควิด 19 แรงงานนอกระบบได้รับผลกระทบ
คุ้มครองผู้ที่ยังไม่ได้เข้าท�างานโดยห้ามมิให้มีการบังคับ เป็นกลุ่มแรก ๆ ทั้งการว่างงาน ค่าตอบแทน

ตรวจหาเชื้อเอชไอวีเป็นเงื่อนไข รวมทั้งมอบหมายให้ ยธ.
ควรเร่งด�าเนินการเสนอร่าง พ.ร.บ. ขจัดการเลือกปฏิบัติ ที่ลดน้อยลง การจ้างงานไม่ต่อเนื่อง การเข้าถึง
ต่อบุคคล พ.ศ. .... เพื่อเข้าสู่การพิจารณาออกเป็นกฎหมาย แหล่งเงินทุน ได้ยาก การมีหนี้สินนอกระบบ

ให้มีผลใช้บังคับ
253
ทั้งหมด 39.6 ล้านคน อย่างไรก็ตาม การคุ้มครอง
2. แรงงำนนอกระบบ ตามมาตรา 40 ยังไม่ครอบคลุมถึงกรณีการว่างงาน
ซึ่งสะท้อนได้ชัดเจนจากการเกิดสถานการณ์การแพร่ระบาด
สถำนกำรณ์ ปัญหำหรืออุปสรรค ของโรคโควิด 19 ที่แรงงานนอกระบบได้รับผลกระทบ

แรงงานนอกระบบเป็นกลุ่มที่ได้รับสิทธิประโยชน์ เป็นกลุ่มแรก ๆ ทั้งการว่างงาน ค่าตอบแทนที่ลดน้อยลง
และความคุ้มครองทางสังคมน้อยกว่าแรงงานในระบบ การจ้างงานไม่ต่อเนื่อง การเข้าถึงแหล่งเงินทุนได้ยาก
โดยรัฐบาลได้พยายามท�าให้แรงงานนอกระบบได้รับ การมีหนี้สินนอกระบบ จึงเกิดความยากล�าบากในการ

254
การคุ้มครองทางสังคมเช่นเดียวกับแรงงานในระบบ ด�ารงชีวิตเมื่อเจอภาวะวิกฤติ นอกจากนี้ กลุ่มแรงงาน
โดยการจัดท�าร่าง พ.ร.บ. คุ้มครองแรงงานอิสระ พ.ศ. .... อิสระรวมถึงกลุ่มแรงงานแพลตฟอร์มและกลุ่มไรเดอร์
โดยมีสาระส�าคัญคือ การก�าหนดให้มีการขึ้นทะเบียน ที่แม้จะมีความยืดหยุ่นและสามารถรับท�างานได้

255
แรงงานอิสระ การมีสิทธิในการรวมกลุ่ม การมีสิทธิรวมกัน หลายแห่ง แต่ยังคงมีการสะท้อนปัญหาเกี่ยวกับสภาพ
เป็นองค์กรแรงงานอิสระ การส่งเสริมพัฒนาคุณภาพชีวิต การท�างานที่ปลอดภัยและค่าตอบแทนที่ไม่เป็นธรรม 256, 257

และคุ้มครองผู้ประกอบอาชีพกึ่งอิสระเกี่ยวกับสัญญาจ้าง
การมีหลักประกันในการท�างาน การมีสิทธิและสวัสดิการ กำรประเมินสถำนกำรณ์สิทธิมนุษยชน
การมีคณะกรรมการส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพชีวิตและ รัฐบาลมีความพยายามในการคุ้มครองแรงงาน

คุ้มครองแรงงานอิสระ การมีกองทุนส่งเสริมการพัฒนา นอกระบบเพื่อให้ได้รับความคุ้มครองทางสังคมเช่นเดียว
คุณภาพชีวิตและคุ้มครองแรงงานอิสระ การมีพนักงาน กับแรงงานในระบบ โดยจัดท�าร่าง พ.ร.บ. คุ้มครอง

ตรวจแรงงานอิสระ เป็นต้น 250 แรงงานอิสระ พ.ศ. .... ที่มีสาระส�าคัญเพื่อคุ้มครอง
สิทธิแรงงานหลายประการ เช่น การมีกลไกในการตรวจ
อย่างไรก็ตาม ในขณะที่กฎหมายข้างต้นยังไม่มี
ผลบังคับใช้ แรงงานนอกระบบจึงเป็นกลุ่มที่ยังคง แรงงานอิสระ การมีสิทธิในการรวมตัว การมีกองทุน

ประสบปัญหาการไม่ได้รับความคุ้มครองทางสังคม ส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพชีวิตและคุ้มครองแรงงานอิสระ
มาอย่างต่อเนื่อง ทั้งจากรายได้ที่ต�่า ไม่แน่นอน และ เพื่อเป็นทุนหมุนเวียน เป็นต้น ซึ่งสอดคล้องกับกติกา
การไม่มีสวัสดิการคุ้มครองเพื่อช่วยในการออมเงินและ ICESCR ข้อ 9 ที่รับรองสิทธิของทุกคนในอันที่จะมี

251
แก้ปัญหาหนี้สิน แม้ว่าแรงงานนอกระบบจะสามารถ สวัสดิการสังคมรวมทั้งประกันสังคม และคณะกรรมการ
สมัครเป็นผู้ประกันตนในระบบประกันสังคม มาตรา 40 ได้

แต่แรงงานสมัครเป็นผู้ประกันตนตามมาตรา 40 เพียง รัฐบาลมีความพยายามในการคุ้มครองแรงงาน
252
10.85 ล้านคน ในขณะที่ยังมีแรงงานนอกระบบที่ไม่ได้ นอกระบบเพื่อให้ได้รับความคุ้มครองทางสังคม
เป็นผู้ประกันตนในระบบประกันสังคมในปี 2565 เช่นเดียวกับแรงงานในระบบ โดยจัดทำาร่าง พ.ร.บ.

มากถึง 20.2 ล้านคน หรือร้อยละ 51.0 จากจ�านวนผู้มีงานท�า คุ้มครองแรงงานอิสระ พ.ศ. ....

001-234 V9 CS6.indd 66 3/14/23 8:40 PM