Page 76 - รายงานการศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ สิทธิชุมชนในการจัดสรรทรัพยากรน้ำโดยใช้แนวทางสันติวิธี : กรณีศึกษาพื้นที่ต้นน้ำของประเทศไทย

59

ตารางที่ 4.6 ปริมาณน้้าในเขื่อนต่าง ๆ ของประเทศไทย

ความจุที่ระดับน า ปริมาตรน าในเขื่อน (ล้าน ลบ.ม.)
ภูมิภาค
1/
2/
3/
เก็บกัก (ล้าน ลบ.ม.) พ.ศ. 2560 พ.ศ. 2561 พ.ศ. 2562
ภาคเหนือ 24,825 21,069 18,468 10,141
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 8,368 7,712 4,593 3,401
ภาคกลาง 1,419 1,412 736 154

ภาคตะวันตก 26,605 22,553 23,632 21,087
ภาคตะวันออก 1,515 1,313 1,311 525
ภาคใต้ 8,194 5,817 6,718 5,301

รวม 70,926 59,875 55,459 40,608

2/
1/
ที่มา: สถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้้า (องค์การมหาชน) (2561), สถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้้า
3/
(องค์การมหาชน) (2562), สถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้้า (องค์การมหาชน) (2563)

4.2.2 สภาพปัญหาทรัพยากรน า

1) ปัญหาการขาดแคลนน า

ในรอบ 40 ปีที่ผ่านมา ประเทศไทยประสบปัญหาภัยแล้งหลายครั้ง คือ ปี พ.ศ. 2510, 2511,
2515, 2520, 2522, 2529, 2530, 2533, 2537, 2542, 2545 และ 2548 ซึ่งก่อให้เกิดผลกระทบต่อ

รายได้ของเกษตรกรและความเสียหายทางเศรษฐกิจของประเทศเป็นอย่างมากทั้งด้านเกษตรกรรมและ

อุตสาหกรรมที่ต้องอาศัยผลผลิตทางการเกษตรเป็นวัตถุดิบ (ส้านักงานทรัพยากรน้้าแห่งชาติ, 2562)
ปัญหาการขาดแคลนน้้า (ภัยแล้ง) ในช่วงก่อนปี พ.ศ. 2530 ที่ผ่านมา ได้สร้างความเดือดร้อนและความ

ทุกข์ยากให้แก่ประชากรชาวไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งประชากรในภาคตะวันออกเฉียงเหนือซึ่ง ณ ขณะนั้น

ถือเป็นประชากร 1 ใน 3 ของประเทศ แต่ด้วยพระเมตตาของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9
ที่ทรงต้องการบรรเทาปัดเป่าความทุกข์ยากเหล่านั้นจึงพระราชทานโครงการน้้าพระทัยจากในหลวง

หรือ “โครงการอีสานเขียว” ขึ้นในเดือนกรกฎาคม ปี พ.ศ. 2530 โดยมีแผนการด้าเนินงานที่

ประกอบด้วยสาระส้าคัญคือการพัฒนาแหล่งน้้าและการพัฒนาป่าไม้ (อดุลย์ เชี่ยวชาญ, 2531) เพื่อให้
ประชากรในภาคตะวันออกเฉียงเหนือสามารถด้าเนินชีวิต ท้าอยู่ ท้ากินในถิ่นฐานของตนเองได้ ถือเป็น

จุดเริ่มต้นการพัฒนาชีวิตความเป็นอยู่ของประชากรในเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือกระทั่งปัจจุบัน
อย่างไรก็ตาม ความแปรปรวนของสภาพอากาศส่งผลให้ประเทศไทยยังคงประสบภาวการณ์

ขาดแคลนน้้าอย่างต่อเนื่องโดยในปี พ.ศ. 2548 เกิดภาวะภัยแล้งที่รุนแรงมาก มีจังหวัดที่ประสบภัย

แล้งถึง 71 จังหวัด มีมูลค่าความเสียหายสูงถึง 7.5 พันล้านบาท จากนั้นในปี พ.ศ. 2552 2553 และ
2554 มีจังหวัดที่ประสบภัยแล้ง 62 64 และ 54 จังหวัด ตามล้าดับ (กรมทรัพยากรน้้า, 2555)