Page 146 - รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการจัดทำข้อเสนอแนะ มาตรการหรือแนวทางในการเพิ่มประสิทธิภาพการปฏิบัติงานตามพระราชบัญญัติสัญชาติ (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2555 เพื่อส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชน

139

ปฏิบัติของเจ้าหน้าที่ ปัญหาของหน่วยงานในการแก้ไขปัญหา รวมถึงปัญหาการเข้าถึงสิทธิและการบังคับใช้

กฎหมาย เป็นต้น ซึ่งทุกกระบวนการล้วนแต่เกี่ยวข้องกับหน่วยงานหลายฝ่าย การแก้ปัญหาจึงควรดำเนินการ

ไปในรูปแบบของการบูรณาการทุกภาคส่วน เพื่อเข้ามาร่วมกันแก้ไขการคืนสัญชาติให้แก่คนไทยพลัดถิ่นอย่าง

เป็นธรรม ไม่ว่าจะเป็นภาคประชาสังคมกลุ่มเครือข่ายที่ทำงานในพื้นที่และมีความใกล้ชิดกับคนไทยพลัดถิ่น
ภาควิชาการซึ่งมีความรู้และมีกำลังทรัพยากรคนที่พร้อมจะสนับสนุนด้านวิชาการและกำลังคน ภาคราชการ

ผู้มีอำนาจและปฏิบัติงาน ในการคืนสัญชาติทุก ๆ กลุ่มมีเป้าหมายหลักในการคืนสัญชาติ แต่ที่ผ่านมาแต่ละ

หน่วยงานมักจะทำงานในแนวดิ่งไม่มีการประสานร่วมมือกันหรือประสานความร่วมมือกันน้อย ซึ่งการทำงาน

จะต้องร่วมมือกันในทุกมิติ จึงจะทำให้การคืนสัญชาติมีประสิทธิภาพเกิดความรวดเร็วและเป็นธรรมขึ้น

ทางคณะผู้วิจัยจึงมีข้อเสนอแนะในการแก้ไขปัญหา ดังนี้

ประเด็น ข้อเสนอแนะ

1) ปัญหาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย
1.1 พระราชบัญญัติสัญชาติ (ฉบับที่ 5) กระทรวงมหาดไทยร่วมมือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น

พ.ศ. 2555บทนิยาม “คนไทยพลัดถิ่น” สำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ คณะกรรมการสิทธิมนุษยชน

ตามมาตรา 4 แห่งชาติ นักวิชาการด้านกฎหมาย นักวิชาการด้านชาติพันธุ์
เป็นต้น เพื่อปรับปรุงบทนิยามให้มีความสมบูรณ์ โดยอาศัย

อำนาจตามมาตรา 4 ในการผลักดันให้ออกประกาศกระทรวง
เพื่อขยายความหมายของบทนิยาม รวมถึงกลุ่มเป้าหมายอื่นที่

สามารถใช้สิทธิตามพระราชบัญญัติสัญชาติ (ฉบับที่ 5) พ.ศ.

2555 เพื่อคุ้มครองสิทธิของคนไทยพลัดถิ่นที่อาศัยอยู่ใน
1.2 กฎกระทรวงการพิสูจน์และการ ประเทศไทย

รับรองความเป็นคนไทยพลัดถิ่น พ.ศ.

2555
- ประเด็นปัญหาในเรื่องการรับรอง กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ควรมีการออกหนังสือสั่ง

พยานหลักฐานโดยใช้ “บุคคลที่ การเพื่อกำหนดแนวทางการใช้ดุพินิจของเจ้าหน้าที่ในการ

น่าเชื่อถือซึ่งมีสัญชาติไทย” ตามกฎ พิจารณาพยานบุคคลที่น่าเชื่อถือซึ่งมีสัญชาติไทยว่าบุคคล
กระทรวงฯ ข้อ 2 (5) ดังกล่าวต้องมีคุณสมบัติเช่นใด เช่น อาศัยอยู่ในชุมชนไม่ต่ำกว่า

10 ปี มีอายุมากว่า 50 ปี เป็นผู้ประพฤติตนดีไม่เคยได้รับโทษ
จำคุก เป็นต้น เพื่อให้เจ้าหน้าที่สามารถใช้ดุลพินิจได้บนฐานการ

ตัดสินเดียวกัน รวมถึงซักซ้อมและทำความเข้าใจกับเจ้าหน้าที่ถึง
การสอบพยานบุคคลว่าจำนวนสูงสุดไม่ควรเกินกี่คน เพื่อไม่ให้

เป็นการสร้างภาระแก่ผู้ยื่นคำขอมากเกินไป