Page 120 - รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัย เรื่อง การประเมินข้อมูลพื้นฐานระดับชาติด้านธุรกิจและสิทธิมนุษยชน : นโยบาย กฎหมาย และมาตรการที่เกี่ยวข้องกับการลงทุนของประเทศ

สภาพการใช้ยาเสพติด รวมถึงห้ามอ้างเหตุแห่งการติดเชื้อเอดส์ ความพิการ หรือการเคยเสพหรือติดยาเสพติด

ซึ่งพ้นจากสภาพการใช้ยาเสพติด เป็นเหตุผลในการลิดรอนสิทธิในการเข้ารับการศึกษา การรับทุนการศึกษา
37
หรือเข้าทำงาน ตลอดจนความก้าวหน้า การให้ออกจากการศึกษา หรือให้ออกจากงาน
3. กรณีของกลุ่มเด็ก มักมีปัญหาในการละเมิดสิทธิในการใช้แรงงานเด็ก ซึ่งเป็นการฝ่าฝืนบทบัญญัติ

ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการจ่ายค่าจ้างแรงงานเด็กที่ได้รับค่าจ้างต่ำ
กว่ามาตรฐาน และอาจถูกละเมิดสิทธิอื่น ๆ ถูกเอารัดเอาเปรียบ หรือถูกทำร้ายทารุณโดยผู้จ้าง รวมถึงการจ้าง

แรงงานเด็กที่เป็นการฝ่าฝืนบทบัญญัติทางกฎหมายในกรณีที่มีการห้ามมิให้นายจ้างจ้างเด็กอายุต่ำกว่า 15 ปี
เป็นลูกจ้าง เป็นต้น

การใช้แรงงานเด็กบัญญัติไว้ใน หมวด 4 ของ พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 โดยมี
เจตนารมณ์เพื่อคุ้มครองเด็กเกี่ยวกับเงื่อนไขการจ้าง สภาพการทำงาน การพัฒนาและส่งเสริมคุณภาพชีวิต ซึ่ง

ตาม พ.ร.บ. นี้ ห้ามมิให้นายจ้างจ้างเด็กอายุต่ำกว่า 15 ปีเป็นลูกจ้าง และการจ้างแรงงานเด็กอายุต่ำกว่า 18 ปี

นายจ้างจะต้องแจ้งต่อพนักงานตรวจแรงงานภายใน 15 วัน นับแต่วันที่เด็กเข้าทำงาน รวมถึงทำบันทึกสภาพ
การจ้างที่มีการเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมโดยเก็บไว้ ถ้าหากเด็กนั้นออกจากงานก็ให้มีการแจ้งการสิ้นสุดการจ้าง

เด็กนั้นต่อพนักงานตรวจแรงงานภายใน 7 วันนับแต่วันที่เด็กได้ออกจากงาน นอกจากนี้กฎหมายยังได้มีการ
กำหนดเกี่ยวกับงานอันตรายที่ห้ามเด็กทำ โดยห้ามมิให้นายจ้างให้แรงงานเด็กอายุต่ำกว่า 18 ปี ทำงานอย่าง

หนึ่งอย่างใดตามที่กำหนดไว้ในมาตรา 49 เช่น งานหลอม เป่า หล่อ หรือรีดโลหะ และมีการกำหนดสถานที่ที่

ห้ามเด็กทำงาน โดยห้ามนายจ้างให้เด็กที่มีอายุต่ำกว่า 18 ปี ทำงานในสถานที่ที่กำหนดไว้ในมาตรา 50 เช่น
โรงฆ่าสัตว์ สถานที่เล่นการพนัน สถานบริการตามกฎหมายว่าด้วยสถานบริการ เป็นต้น

สำหรับกลไกเกี่ยวกับการกำหนดโทษ พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 กำหนดโทษปรับ
ไม่เกิน 20,000 หมื่นบาทสำหรับนายจ้างผู้ใดไม่ปฏิบัติตาม ในกรณีที่มีการจ้างเด็กอายุต่ำกว่า 18 ปีเป็นลูกจ้าง

ให้นายจ้างขออนุญาตโดยต้องแจ้งต่อพนักงานแรงงานภายใน 15 วันนับแต่วันที่เด็กเข้าทำงาน ให้บันทึกสภาพ

การจ้างที่เปลี่ยนแปลงจากเดิม และให้แจ้งการสิ้นสุดการจ้างภายใน 7 วัน หรือในกรณีที่นายจ้างผู้ใดฝ่าฝืน
38
มาตรา 44 กรณีจ้างเด็กอายุต่ำกว่า 15 ปี เป็นลูกจ้างหรือ ฝ่าฝืนกฎกระทรวงที่ออกตามมาตรา 22 ในส่วนที่

เกี่ยวกับการจ้างเด็กอายุต่ำกว่าที่กำหนดในกฎกระทรวงเป็น ลูกจ้าง หรือรับเด็กซึ่งมีอายุต่ำกว่าที่กำหนดใน
กฎกระทรวงเข้าทำงาน ซึ่งกำหนดให้มีโทษ ปรับตั้งแต่ 400,000 ถึง 800,000 บาท ต่อลูกจ้าง 1 คน หรือ

จำคุก ไม่เกิน 2 ปี หรือทั้งจำทั้งปรับ ในกรณีที่นายจ้างฝ่าฝืนให้ลูกจ้างเด็กทำงานที่กฎหมายห้ามหรือสถานที่
39

37 สรุปผลการประชุมคณะรัฐมนตรี 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2550 เรื่อง การปรับปรุงมติคณะรัฐมนตรีเกี่ยวกับเรื่อง การให้โอกาสผู้
ติดชื้อเอดส์ คนพิการ และผู้เสพผู้ติดยาเสพติดซึ่งพ้นจากสภาพการใช้ยาเสพติด เข้าทำงาน หรือรับการศึกษาต่อในหน่วยงาน
ภาครัฐ

38 มาตรา 146 แห่งพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541
39 มาตรา 148/1 แห่งพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน (ฉบับที่
5) พ.ศ. 2560
60