Page 21 - รายงานผลการศึกษาวิจัยเพื่อจัดทำข้อเสนอแนะ มาตรการหรือแนวทางในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวกับการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน (ฉบับสมบูรณ์)

บทที่ 2
แนวคิดในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

และประกอบพิธีกรรมทางศาสนาของตนเอง หรือสิทธิในการใช้ภาษาของตนเอง ร่วมกับสมาชิกอื่นๆ ภายใน

6
ชุมชนของชนกลุ่มน้อยด้วยกัน” ยังได้มีข้อคิดเห็นทั่วไป (General Comments) ของคณะกรรมาธิการ
สิทธิมนุษยชน สรุปได้ว่า ความคุ้มครองตามข้อ 27 นี้เป็นการก าหนดและรับรองสิทธิเชิงปัจเจกบุคคลของ

ชนกลุ่มน้อยทั้งหลาย ซึ่งมีความแตกต่างจากสิทธิอื่นๆ ซึ่งปัจเจกบุคคลทุกคนต้องได้รับอยู่แล้ว ดังนั้น การ

ตีความจะต้องตระหนักว่าสิทธิเชิงวัฒนธรรมของชนกลุ่มน้อยที่ได้รับความคุ้มครองนั้นอาจมีได้หลายรูปแบบ
ซึ่งรวมถึงวิถีชีวิตร่วมกับการใช้ทรัพยากรด้วย

นอกจากนี้ ในปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน (Universal Declaration of Human Rights)
ข้อ 18 ยังได้ระบุว่า “ทุกคนมีสิทธิในเสรีภาพแห่งความคิด มโนธรรม และศาสนา สิทธิดังกล่าวนี้รวมถึง
7
เสรีภาพในการเปลี่ยนศาสนาหรือความเชื่อ และเสรีภาพในการแสดงออกทางศาสนาหรือความเชื่อของตนโดย
การสักการบูชา การปฏิบัติ การประกอบพิธีกรรม และการสอน ทั้งโดยล าพังตัวเองและร่วมกับผู้อื่นในชุมชน

8
ทั้งต่อสาธารณชนและเป็นการส่วนตัว” และในข้อ 27(1) ระบุว่า “ทุกคนมีสิทธิที่จะเข้าร่วมในชีวิตทาง
วัฒนธรรมของชุมชนอย่างอิสระ รวมถึงมีสิทธิในศิลปะและมีส่วนร่วมในความก้าวหน้าและผลประโยชน์ทาง

วิทยาศาสตร์”

จึงอาจสรุปได้ว่า ปัจเจกชนมีสิทธิและเสรีภาพในการนับถือและการแสดงออกทางศาสนา วัฒนธรรม

โดยเฉพาะสิทธิที่จะไม่ถูกปฏิเสธหรือถูกกลืนทางวัฒนธรรม นอกจากนี้ สิทธิและเสรีภาพทางศาสนาและ

วัฒนธรรมมักจะมาพร้อมกับความเป็นชุมชน คือมีการนับถือและแสดงออกทางศาสนาร่วมกันในลักษณะกลุ่ม

 สิทธิของชุมชนพื้นเมืองดั้งเดิมและชนกลุ่มน้อย

สิทธิของชุมชนพื้นเมืองดั้งเดิมมีการก าหนดไว้อย่างชัดเจนในปฏิญญาสหประชาชาติว่าด้วยสิทธิของ

ชนพื้นเมืองดั้งเดิม (United Nations Declaration on the Rights of Indigenous Peoples 2007) โดยใน
9
อารัมภบท ได้ระบุว่า “รัฐพึงตระหนักถึงสิทธิของครอบครัวและชุมชนของชนพื้นเมืองดั้งเดิม ในการที่จะคงไว้
ซึ่งความรับผิดชอบร่วมกันในการเลี้ยงดู ฝึกฝน ให้การศึกษา และความเป็นอยู่ที่ดีแก่เด็กๆ โดยสอดคล้องกับ

6 General Comment No. 23: The rights of minorities (Art. 27):. 08/04/94. CCPR/C/21/Rev.1/Add.5, General Comment
No. 23. (General Comments)
7 Universal Declaration of Human Rights, Article 18 Everyone has the right to freedom of thought, conscience
and religion; this right includes freedom to change his religion or belief, and freedom, either alone or in
community with others and in public or private, to manifest his religion or belief in teaching, practice, worship
and observance.
8 Universal Declaration of Human Rights, Article 27 (1) Everyone has the right freely to participate in the cultural
life of the community, to enjoy the arts and to share in scientific advancement and its benefits.
9 United Nations Declaration on the Rights of Indigenous Peoples 2007, Preamble: Recognizing in particular the
right of indigenous families and communities to retain shared responsibility for the upbringing, training,
education and wellbeing of their children, consistent with the rights of the child.

สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย 2-3