Page 33 - ข้อเสนอแนะการเข้าถึงความยุติธรรมของผู้หญิงมุสลิมในจังหวัดชายแดนภาคใต้
P. 33
ข้อมตินี้ระบุการคุ้มครองผู้หญิงในพื้นที่ที่มีความขัดแย้งทั่วโลก เนื่องจากพบว่า ในสถานการณ์ความขัดแย้ง
ทั่วโลกจะมีการใช้เพศเป็นเครื่องมือในการประหัตประหารต่อสู้ เช่น การข่มขืนผู้หญิงในสงคราม ความรุนแรง
ในครอบครัว เป็นต้น กรณีความรุนแรงที่เกิดขึ้นอาจไม่ได้มีผู้ที่อยู่ฝ่ายตรงข้ามเป็นคู่กระท�า แต่ความรุนแรงที่เกิดขึ้น
อาจเป็นผลจากการละเลยในการป้องกันหรือระงับเหตุเนื่องจากอยู่ในพื้นที่ขัดแย้ง UNSCR ๑๓๒๕ ไม่ได้กล่าวถึงเฉพาะ
ผู้หญิงในการสร้างสันติภาพ แต่ยังเน้นย�้าถึงการแสวงหาหลักประกันในการคุ้มครองผู้หญิงจากการล่วงละเมิดทางเพศ
และความรุนแรง การมีส่วนร่วมของผู้หญิงในการตัดสินใจ การปกป้องให้ผู้หญิงปลอดภัย การฟื้นฟูเยียวยาและ
ให้หลักประกันผู้หญิงที่จะไม่ถูกบังคับ เนื่องจากในประเทศที่มีความขัดแย้งและเกิดการเสียชีวิตของคนจ�านวนมาก
ผู้หญิงหลายคนถูกบังคับให้แต่งงานเพื่อตั้งครรภ์และมีลูกจ�านวนมาก รวมทั้งในบางประเทศซึ่งผู้หญิงถูกข่มขืนก็อาจ
ถูกบังคับให้ท�าแท้ง เป็นต้น ข้อมตินี้จึงมีความส�าคัญต่อสิทธิในชีวิตและเนื้อตัวของผู้หญิงซึ่งผู้หญิงต้องมีส่วนร่วม
ในการตัดสินใจด้วย รวมทั้งสิทธิในการได้รับการฟื้นฟูผู้หญิง การเข้าถึงความยุติธรรมของผู้หญิงโดยให้มีกฎหมาย
เพื่อสร้างหลักประกันแก่ผู้หญิง
UNSCR ๑๓๒๕ ยังระบุถึงสิทธิทางเศรษฐกิจและสังคม เนื่องจากในพื้นที่ที่มีภัยพิบัติบางครั้งอาจเป็นผล
ให้มีการสูญเสียที่ดินทั้งผืน ในขณะที่พื้นที่ที่มีความขัดแย้งอาจมีการสร้างความหวาดกลัว และผู้หญิงหลายคนอาจ
สูญเสียหัวหน้าครอบครัวหรือผู้หญิงหลายคนอาจกลายเป็นผู้อพยพโยกย้ายถิ่นและอาจส่งผลให้สูญเสียทรัพย์สินหรือ
การครอบครองที่ดินไป ซึ่งข้อมตินี้จะพยายามมองทุกอย่างเป็นองค์รวมและมีหลักประกันให้ผู้หญิงสามารถกลับมา
ถือครองทรัพย์สินในภายหลังเหตุการณ์ความขัดแย้งที่เกิดขึ้น และยังให้การคุ้มครองสิทธิอนามัยการเจริญพันธุ์และ
อนามัยแม่และเด็ก
ส�าหรับประเด็นการป้องกันนั้น UNSCR ๑๓๒๕ ได้ให้ความส�าคัญกับความยุติธรรมและการฟื้นฟูเยียวยา
รวมถึงความยุติธรรมในระยะเปลี่ยนผ่าน อีกทั้งได้ให้ความส�าคัญกับการปฏิรูปความมั่นคงทั้งการปฏิรูปต�ารวจหรือ
การปฏิรูปทหาร โดยเฉพาะในมิติที่เกี่ยวกับเพศสภาพซึ่งหน่วยงานด้านความมั่นคงจ�าเป็นต้องทราบ และการสร้าง
ระบบเตือนเนื่องจากความขัดแย้งท�าให้เกิดความอ่อนไหวทางเพศสภาพ ดังเช่น กรณีที่เกิดขึ้นในหลายพื้นที่ที่มี
ความขัดแย้ง กรณีประเทศไทยเช่น เหตุการณ์ชุมนุมในพื้นที่กรุงเทพมหานครซึ่งมีการน�าประเด็นทางเพศสภาพขึ้น
มาเพื่อโจมตีผู้น�าหญิง เพราะฉะนั้นในทุกพื้นที่ของการขัดแย้งจึงสามารถน�าข้อมตินี้มาใช้เพื่อปกป้องผู้หญิงจากการ
ใช้เพศเป็นเครื่องมือในการท�าลายศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ของผู้หญิงได้
ส่วนประเด็นการมีส่วนร่วมและการเป็นตัวแทนของผู้หญิงในการรักษาสันติภาพทั้งในรูปแบบของ
เจ้าหน้าที่รัฐและพลเรือน UNSCR ๑๓๒๕ ได้เน้นให้ผู้หญิงเข้ามามีส่วนร่วมในการปฏิรูปความมั่นคงและมีส่วนร่วม
ในการบวนการเลือกตั้ง
UNSCR ๑๓๒๕ ยังกล่าวถึงการฟื้นฟูและการกลับคืนดังเดิม (Restitution) ซึ่งมีความส�าคัญมาก เนื่องจาก
เป็นหลักประกันว่าผู้หญิงทุกคนจะได้รับฟื้นฟูและการทดแทนในสิ่งที่ตนเองสูญเสียไปกลับคืนมา อีกทั้งยังกล่าว
ถึงการเข้าถึงความยุติธรรมหลังความขัดแย้ง ซึ่งต้องสร้างให้เกิดความรับผิดชอบทางอาญาและสร้างหลักประกัน
ความเป็นอิสระของระบบตุลาการ การรักษาเอกสารพยานหลักฐานข้อมูลเกี่ยวกับอาชญากรรมเพื่อป้องกัน
การแก้แค้น ดังเช่น เหตุการณ์ความขัดแย้งฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ในกัมพูชาซึ่งพบผู้หญิงจ�านวนมากที่ถูกข่มขืนและอาจถูก
ท�าให้เสียชีวิตด้วย แต่ภายหลังความขัดแย้งแล้วได้มีการบันทึกข้อมูลไว้เป็นประวัติศาสตร์ด้วย
22 ข้อเสนอแนะ การเข้าถึงความยุติธรรมของผู้หญิงมุสลิมในจังหวัดชายแดนภาคใต้
