Page 447 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง กฎหมายว่าด้วยความเสมอภาคและการไม่เลือกปฏิบัติ

423

การคุกคามทางเพศซึ่งเป็นการเลือกปฏิบัติตํอบุคคลด๎วยเหตุแหํงเพศนั้นอาจจําแนกเป็นสองมิติ คือ
การคุกคามทางเพศในสภาพแวดล๎อมการทํางาน และ การคุกคามทางเพศในสภาพแวดล๎อมทั่วไปของสังคม

ตามกฎหมายสหรัฐอเมริกานั้น พบวํา คณะกรรมการความเทําเทียมกันในการจ๎างงาน (Equal
403
Employment Opportunity Commission (EEOC) จําแนกการคุกคามทางเพศออกเป็นสองกรณีคือ

- การคุกคามทางเพศในเชิงแลกเปลี่ยน (Quid pro quo) ซึ่งเกิดขึ้นเมื่อผลประโยชน์ใดๆเกี่ยวกับ

การจ๎างงานถูกนํามาผูกโยงกับการเรียกร๎องที่เกี่ยวกับความสัมพันธ์ทางเพศ

- การสร๎างบรรยากาศสภาพแวดล๎อมการทํางานอันมีลักษณะคุกคาม (Hostile Working
environment) สภาพแวดล๎อมนี้เกิดขึ้นเมื่อลูกจ๎างจําเป็นต๎องอยูํภายใต๎คํากลําว กิริยาทําทาง การปฏิบัติที่
มีลักษณะทางเพศโดยไมํพึงประสงค์ รวมทั้งการกระทําทางกายภาพ

สําหรับรายละเอียดของสองกรณีนี้จะได๎ชี้ให๎เห็นในหัวข๎อตํอไป ในชั้นนี้จะเห็นได๎วํา การจําแนก
ลักษณะของการคุกคามที่เกี่ยวกับมิติการทํางานดังกลําวนั้นมีลักษณะคล๎ายคลึงกับความหมายของ

ข้อเสนอแนะทั่วไปที่ 19 ของคณะกรรมการขจัดการเลือกปฏิบัติต่อสตรี (CEDAW General
Recommendation No.19) ดังกลําวข๎างต๎น ซึ่งเน๎นย้ําความสําคัญของการคุกคามทางเพศในสถานที่
ทํางานอันถือเป็นการเลือกปฏิบัติด๎วยเหตุแหํงเพศ

ด๎วยเหตุนี้ ในมิติของการทํางานนั้น การคุกคามทางเพศ เป็นการแสดงออกอยํางชัดเจนถึงการ
404
เลือกปฏิบัติด๎วยเหตุแหํงเพศ รวมทั้งเป็นการกระทบถึงความเทําเทียมกัน (Equality) ศักดิ์ศรีของมนุษย์
การคุกคามทางเพศสํงผลตํอสภาพจิตใจและความรู๎สึกของลูกจ๎าง เชํน ความรู๎สึก โกรธ ขุํนเคืองใจ
หวาดกลัว ความเครียด ความกังวล กดดัน อันนําไปสูํผลกระทบตํอขวัญและกําลังใจตลอดจนประสิทธิภาพ
ในการทํางาน อาจสํงผลให๎เกิดการลาปุวยและการขาดงาน ลูกจ๎างที่เป็นหญิงซึ่งถูกคุกคามอาจเลือกวิธีการ
ลาออกจากงานไปแทนที่จะตํอสู๎เพื่อรักษาสิทธิของตนที่ถูกลํวงละเมิดจากการคุกคาม นอกจากนี้ ดังที่กลําว

มาแล๎วในกรณีกฎหมายสหรัฐอเมริกาวํา คุกคามทางเพศในสภาพแวดล๎อมการทํางานอาจจําแนกได๎ 2
ประเภท จะเห็นได๎วํา การคุกคามในลักษณะของการบังคับทางเพศ (Sexual Coercion) ซึ่งเป็นการที่
นายจ๎างหรือผู๎บังคับบัญชาเสนอผลตอบแทนเกี่ยวกับการทํางานอันเป็นประโยชน์และความอยูํรอดทาง

เศรษฐกิจเพื่อแลกกับการปฏิบัติทางเพศเป็นพิเศษ (exchange sexual favours for economic survival)
ทําให๎สํงผลเป็นการลดคุณคําในความเป็นมนุษย์ของลูกจ๎างผู๎นั้น โดยอาจมองวําเป็นบุคคลอีกชนชั้นหนึ่งของ
สังคมการทํางาน จากมุมมองนี้ทําให๎สามารถพิจารณาการคุกคามทางเพศในที่ทํางานวําเป็นการเลือกปฏิบัติ
ด๎วยเหตุแหํงเพศ ดังจะเห็นได๎จากข้อเสนอแนะทั่วไปที่ 19 ของคณะกรรมการขจัดการเลือกปฏิบัติต่อสตรี

403 U.S. Equal Employment Opportunity Commission, “Sexual Harassment".
https://www.eeoc.gov/laws/types/sexual_harassment.cfm
404 International Labour Organization, India must have zero tolerance for workplace sexual harassment;
http://www.ilo.org/asia/info/public/WCMS_220527/lang--en/index.htm