Page 76 - รายงานการศึกษา ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. 2546

๕๙

(๑.๒.๒) เงื่อนไขเกี่ยวกับจ ำนวนผู้สูญหำย
ประชาชนชาวเม็กซิโกได้สูญหายไปเป็นจ านวนมากตลอดระยะเวลา

ของการด าเนินนโยบายกวาดล้างยาเสพติดของรัฐบาล การปฏิบัติการของเจ้าหน้าที่ของรัฐหรือ
ผู้ก่ออาชญากรรม แล้วแต่กรณี เป็นการกระท าให้ปัจเจกชนสูญหายไปเป็นการทั่วไปอย่างแพร่หลายและ
ในวงกว้าง ส่งผลให้ผู้สูญหายไปจากการปฏิบัติการดังกล่าวมีจ านวนสูงมากเป็นหลายหมื่นคน
เลยทีเดียว กรณีจึงมิใช่กรณีที่เจ้าหน้าที่ของรัฐกระท าการอันเป็นเหตุให้บุคคลสูญหายไปเพียงหนึ่งหรือสอง
รายเป็นการเฉพาะกรณีแต่อย่างใด

นอกจากนี้ การด าเนินการของเจ้าหน้าที่ของรัฐยังเป็นการด าเนินการซ้ าๆ กันใน
พื้นที่ใดพื้นที่หนึ่งของประเทศ และเป็นไปอย่างต่อเนื่องภายในช่วงระยะเวลาที่ใกล้เคียงกัน เช่น กรณีการ
ถูกลักพาตัวหรือกักตัวโดยมิชอบของประชาชนจ านวนไม่ต่ ากว่า ๒๐ คดี ในระหว่างเดือนมิถุนายนและ

กรกฎาคม ค.ศ. ๒๐๑๑ บริเวณเขตชายแดนของมลรัฐ Coahuila มลรัฐ Neuvo Leon และมลรัฐ
๗๗
Tamaulipas สภาพการณ์เช่นนี้ย่อมแสดงให้เห็นถึงผลกระทบในวงกว้างและอย่างต่อเนื่องของการ
ปฏิบัติการหรือการด าเนินการของเจ้าหน้าที่ของรัฐอันเป็นเหตุให้บุคคลจ านวนมากสูญหายไป

(๒) สถำนะทำงกฎหมำยของกำรด ำเนินกำรของเจ้ำหน้ำที่ของรัฐ
อันเป็นเหตุให้บุคคลสูญหำยเป็นจ ำนวนมำก
การปฏิบัติการหรือการด าเนินการของเจ้าหน้าที่ของรัฐในการกวาดล้าง
ยาเสพติดตามนโยบายท าสงครามกับยาเสพติดของนายเฟลิเป้ คาลเดรอน ประธานาธิบดีแห่งเม็กซิโก

น ามาซึ่งการสูญหายไปของบุคคลหรือประชาชนชาวเม็กซิโกเป็นจ านวนมาก โดยเป็นการปฏิบัติการหรือ
การด าเนินการอย่างแพร่หลายในวงกว้าง และอย่างเป็นระบบดังที่ได้กล่าวแล้วข้างต้น
ปัญหาที่จะต้องพิจารณาต่อมา ก็คือ การด าเนินการของเจ้าหน้าที่ของรัฐอันเป็นเหตุให้บุคคลสูญหาย
เป็นจ านวนมากมี “ลักษณะเฉพาะ” หรือ “สถานะทางกฎหมาย” อย่างไร และน ามาซึ่ง “ผลทาง

กฎหมาย” อย่างไร กล่าวคือ กรณีเป็นการท าให้บุคคลสูญหายเฉพาะรายหรือเฉพาะกรณี
(“disappearance”) หรือเป็นการบังคับบุคคลให้สูญหาย (“enforced disappearance”)
(๒.๑) ลักษณะพื้นฐำนของกำรท ำให้บุคคลสูญหำยอันเป็นกำรกระท ำเฉพำะ

รำยและกำรกระท ำอันเป็นกำรบังคับบุคคลให้สูญหำย
กรณีการสูญหายไปของบุคคลต่างๆ ดังที่ได้กล่าวแล้วข้างต้น เป็นกรณีที่บุคคล
หรือประชาชนพลเมืองทั่วไปของประเทศเม็กซิโกได้ถูกจับตัวหรือควบคุมตัวไปโดยบุคคลหนึ่งหรือ
หลายคนโดยปราศจากเหตุผลอันชอบด้วยกฎหมาย อีกทั้งในหลายๆ กรณีผู้ปฏิบัติการหรือด าเนินการมี
การติดอาวุธหรือใช้ก าลังในระหว่างการปฏิบัติการหรือการด าเนินการเพื่อวัตถุประสงค์ดังกล่าวด้วย

กรณีการสูญหายไปของบุคคลต่างๆ จึงล้วนแต่เป็นกรณีที่บุคคลหนึ่งหรือหลายคนถูกควบคุมตัวหรือจับตัว
ไปโดย “ขัดขืน” หรือ “ฝ่าฝืน” ต่อความประสงค์ของบุคคลนั้น (against their will) กรณีจึงอาจเป็นไป
ทั้งการท าให้บุคคลสูญหายอันเป็นการกระท าเฉพาะรายไป และการกระท าอันเป็นการบังคับบุคคลให้

สูญหาย

๗๗
โปรดดู Human Rights Watch, Mexico’s disappeared, The Enduring Cost of a Crisis Ignored,

อ้างแล้ว, หน้า ๔ และ ๒๔.