Page 166 - รายงานการศึกษา ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. 2546

๑๔๙

ความสงบสุขของประชาคมระหว่างประเทศ การก าหนดหลักการดังกล่าวยังแก้ไขปัญหาหลายประการ
ให้แก่ศาลอาญาระหว่างประเทศได้ ไม่ว่าจะเป็นปัญหาจากการทับซ้อนของเขตอ านาศาลทางอาญา

การด าเนินคดีและการบังคับคดี การลดค่าใช้จ่ายด้านงบประมาณ ลดปัญหาด้านภาษา นอกจากจะใช้ใน
เรื่องความสัมพันธ์ระหว่างเขตอ านาจศาลอาญาระหว่างประเทศกับเขตอ านาจศาลภายในของรัฐ หลักการ
นี้ยังใช้บังคับในเรื่องอื่นๆ ด้วย เช่น การรับคดีเข้าสู่ศาล การส่งผู้ร้ายข้ามแดน และการให้ความร่วมมือ
ทางอาญาระหว่างประเทศด้วย
อย่างไรก็ตาม การมีเขตอ านาจของศาลอาญาระหว่างประเทศอยู่ภายใต้เงื่อนไข

บางประการ อีกทั้งมิใช่ว่าศาลอาญาระหว่างประเทศจะใช้เขตอ านาจและรับคดีไว้พิจารณาในทุกกรณี
ในส่วนนี้จะได้กล่าวถึงข้อพิจารณาเกี่ยวกับการใช้เขตอ านาจของศาลอาญา
ระหว่างประเทศ ซึ่งประกอบด้วย (๓.๒.๑) หลักการมีเขตอ านาจของศาลอาญาระหว่างประเทศ และ

(๓.๒.๒) กรณีที่ศาลไม่ใช้เขตอ านาจและไม่รับคดีไว้พิจารณา

(๓.๒.๑) หลักกำรมีเขตอ ำนำจของศำลอำญำระหว่ำงประเทศ
โดยที่การกระท าความผิดอาญาร้ายแรงต่างๆ ทั้ง ๔ ลักษณะตามที่ก าหนดไว้ใน
ธรรมนูญกรุงโรมฯ เป็นการกระท าอันเป็น “ภัยคุกคามต่อมนุษยชาติ” ซึ่งเป็น “อาชญากรรมระหว่าง
ประเทศ” (International crimes) ตามกฎหมายจารีตประเพณีระหว่างประเทศ (Customary
๓๘๕
International law ) ซึ่งต่างเป็น “กฎหมายบังคับเด็ดขาด” (jus cogens crimes) หรือเป็นกฎเกณฑ์
ในระดับสูงสุด (the highest hierarchical position) ในบรรดากฎเกณฑ์หรือหลักกฎหมายระหว่าง
ประเทศทั้งหลาย และเป็นกฎเกณฑ์ที่อยู่เหนือกฎเกณฑ์อื่นทั้งปวง (peremptory) และมิอาจที่จะก้าวล่วง
ได้ (non-derogable) ผู้กระท าความผิดอาญาร้ายแรงเช่นนี้จึงสมควรต้องได้รับการลงโทษ และมิอาจ

ยกเหตุที่ไม่มีบทบัญญัติแห่งกฎหมายภายในบังคับหรือเหตุที่ไม่มีศาลที่มีเขตอ านาจเหนือคดีเช่นนี้ขึ้นกล่าว
อ้างแต่อย่างใด โดยนัยดังกล่าว ศาลอาญาระหว่างประเทศจึงมีเขตอ านาจและสามารถปฏิบัติหน้าที่ต่างๆ
ตามที่ก าหนดไว้ในธรรมนูญกรุงโรมฯ ได้ส าหรับอาชญากรรมร้ายแรงระหว่างประเทศที่อยู่ในเขตอ านาจ
๓๘๖
ศาล แม้ว่ารัฐภาคีแห่งธรรมนูญกรุงโรมฯ จะไม่มีกฎหมายภายในของตนที่ก าหนดความผิดและ
บทลงโทษเกี่ยวกับการกระท าอันเป็นการก่ออาชญากรรมร้ายแรงเช่นนั้นก็ตาม
อย่างไรก็ตาม ส าหรับรัฐที่ยังมิได้เป็นภาคีธรรมนูญกรุงโรมฯ รัฐเหล่านี้อาจมี
ความจ าเป็นที่จะต้องก าหนดให้อาชญากรรมร้ายแรงระหว่างประเทศดังกล่าวเป็นความผิดตามกฎหมาย
ภายในของตน เพื่อให้ศาลที่มีอ านาจตามกฎหมายภายในของตนสามารถพิจารณาและพิพากษาการ

๓๘๕ โปรดดู M. Cherif Bassiouni, International Crimes: Jus Cogens and Obligatio Erga Omnes. "
Law and Contemporary Problems. Vol. 59, No. 4, อ้างแล้ว, p. 67.
๓๘๖ เงื่อนไขเกี่ยวกับเขตอ านาจศาลอาญาระหว่างประเทศ ประกอบด้วยเงื่อนไขสามประการ ตาม ข้อ ๕
อาชญากรรมในเขตอ านาจศาล (Rome Statute, Article 5 Crimes within the jurisdiction of the Court,
paragraph 1) ข้อ ๑๑ เงื่อนเวลาส าหรับเขตอ านาจศาล ( Article 11 Jurisdiction ratione temporis) และ
ข้อ ๑๒ เงื่อนไขบังคับก่อนส าหรับการใช้เขตอ านาจศาล (Article 12 Preconditions to the exercise of
jurisdiction).