Page 161 - รายงานการศึกษา ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. 2546

๑๔๔

๓๖๙
ในสามประการ ดังที่ก าหนดไว้ใน ข้อ ๒ วรรคสำม ได้แก่ ประกำรที่หนึ่ง ประกันว่าบุคคล
ที่ถูกละเมิดสิทธิหรือเสรีภาพของตนจะต้องได้รับการเยียวยาอย่างแท้จริง (an effective remedy) โดยไม่

ต้องค านึงว่าการละเมิดนั้นจะกระท าโดยบุคคลซึ่งปฏิบัติการตามหน้าที่ (persons acting in an official
capacity) ประกำรที่สอง ประกันว่าบุคคลที่เรียกร้องการเยียวยาเช่นนั้นมีสิทธิที่จะได้รับการพิจารณาจาก
ฝ่ายตุลาการ ฝ่ายบริหาร หรือฝ่ายนิติบัญญัติที่มีอ านาจ หรือหน่วยงานอื่นใดตามที่กฎหมายก าหนด และ
ประกันว่าจะพัฒนาช่องทางการเยียวยาด้วยกระบวนการยุติธรรมทางศาล (the possibilities of judicial
remedy) และประกำรที่สำม ประกันว่าเจ้าหน้าที่ที่มีอ านาจต้องบังคับให้มีการเยียวยา เมื่อบุคคลนั้นมี

สิทธิได้รับการเยียวยา
■ ธรรมนูญกรุงโรมฯ ได้รับรองหลักการคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพของผู้เสียหาย
๓๗๐
ไว้โดยชัดแจ้งในข้อ ๖๘ ซึ่งประกอบด้วยการคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพทางร่างกาย จิตใจ และสิทธิ
อย่างอื่นของผู้เสียหาย เช่น สิทธิในศักดิ์ศรี สิทธิในความเป็นอยู่ส่วนตัว ทั้งนี้ ในการก าหนดมาตรการให้
ความคุ้มครอง ศาลอาญาระหว่างประเทศจะต้องพิจารณาปัจจัยทั้งหลายที่เกี่ยวข้องกับผู้เสียหายด้วย เช่น
อายุ เพศ สุขภาพ ตลอดจนลักษณะของอาชญากรรมที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะอย่างยิ่งอาชญากรรมที่
เกี่ยวข้องกับความรุนแรงทางเพศ หรือความรุนแรงต่อเพศ (sexual or gender violence) หรือความ

รุนแรงต่อเด็ก (violence against children) ทั้งนี้ อัยการจะต้องด าเนินมาตรการดังกล่าวโดยเฉพาะ
อย่างยิ่งในช่วงระหว่างการสอบสวนและการด าเนินคดีต่ออาชญากรรมเหล่านั้น ทั้งนี้ หน่วยผู้เสียหายและ
๓๗๑
พยาน (a Victims and Witnesses Unit) ที่จัดตั้งขึ้นในส านักทะเบียนของศาลอาญาระหว่างประเทศ
อาจแนะน าอัยการและศาลฯ เกี่ยวกับมาตรการคุ้มครอง การจัดการด้านความปลอดภัย การให้ค าปรึกษา

และความช่วยเหลือที่เหมาะสมแก่ผู้เสียหายซึ่งมาขึ้นศาล และรับรองสิทธิของผู้เสียหายในการแสดง
ความเห็นในกรณีที่ได้รับผลกระทบต่อประโยชน์ส่วนตัว (the personal interests) ของตน ดังที่ก าหนด
ไว้ในข้อ ๖๘ วรรคสำม ความว่า “ในกรณีที่ประโยชน์ส่วนตัวของผู้เสียหายได้รับผลกระทบ ศาลต้อง
อนุญาตให้ผู้เสียหายสามารถแสดงความเห็น (views) และข้อวิตกกังวล (concerns) ของตนได้ และต้อง

พิจารณาในขั้นตอนของกระบวนพิจารณาที่ศาลเห็นว่าเหมาะสม...”
นอกจากนี้ ธรรมนูญกรุงโรมฯ ยังได้รับรองสิทธิของผู้เสียหายในการได้รับการ
เยียวยาค่าเสียหายส าหรับความเสียหายที่ได้รับจากการกระท าความผิดอาญาอีกด้วย ดังที่ก าหนดไว้ใน
๓๗๒
ข้อ ๗๕ วรรคหนึ่ง ความว่า “ให้ศาลฯ ก าหนดหลักการในการเยียวยา (principles relating to
reparations) แก่ผู้เสียหาย รวมทั้งการชดใช้คืน (restitution) ค่าสินไหมทดแทน (compensations)
และการฟื้นฟูสภาพ (rehabilitation) ในค าสั่งศาล ศาลฯ อาจก าหนดขอบเขตและระดับความเสียหาย
ความสูญเสีย และการบาดเจ็บที่เกิดขึ้นแก่ผู้เสียหายหรือที่เกี่ยวข้องกับผู้เสียหาย และให้ศาลฯ แถลง
หลักการในการเยียวยาส าหรับคดีที่ก าลังพิจารณาอยู่นั้น ไม่ว่าจะได้รับการร้องขอหรือโดยศาลฯ

เห็นสมควรเองในสถานการณ์เฉพาะ”

๓๖๙
ICCPR, Article 2, paragraph 3 (a) (b) (c).
๓๗๐
Rome Statute, Article 68 Protection of the victims and witnesses and their participation
in the proceedings, paragraph 1.
๓๗๑
Rome Statute, Article 43 The Registry, paragraph 6.
๓๗๒
Rome Statute, Article 75 Reparations to victims, paragraph 1.