Page 120 - รายงานการศึกษา ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. 2546

๑๐๓

กติการะหว่างประเทศฯ และอนุสัญญาต่อต้านการทรมานฯ ต่างก็มีข้อก าหนด
ในแนวทางเดียวกันเกี่ยวกับหน้าที่ของรัฐภาคีที่จะต้องส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพของบุคคลที่

ได้รับการคุ้มครองตามกฎเกณฑ์ระหว่างประเทศทั้งสองฉบับดังกล่าวนี้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง หน้าที่ของรัฐ
๑๙๑
ภาคีที่จะต้องก าหนดให้การกระท าการทรมานเป็นความผิด (offences) ตามกฎหมายอาญาของตน
ตลอดจนด าเนินมาตรการต่างๆ ที่จ าเป็นเพื่อให้รัฐภาคีมีเขตอ านาจเหนือการกระท าความผิดอาญาฐาน
๑๙๒
ดังกล่าว ด้วย
ก.๒) กำรฆ่ำหรือท ำให้บุคคลเสียชีวิต

กติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมืองยังได้รับรอง
และคุ้มครองสิทธิในชีวิตของบุคคลโดยชัดแจ้งอีกด้วย กล่าวคือ มนุษย์ทุกคนมีสิทธิที่จะมีชีวิตมาแต่ก าเนิด
(the inherent right to life) สิทธินี้ต้องได้รับความคุ้มครองโดยกฎหมาย และบุคคลจะต้องไม่ถูกท าให้
๑๙๓
เสียชีวิตโดยอ าเภอใจ
ดังนั้น เจ้าพนักงานของรัฐจึงย่อมต้องเคารพและคุ้มครองสิทธิในชีวิตของบุคคล
ทั้งหลายตามที่ก าหนดไว้ในกติการะหว่างประเทศฯ ด้วย สิทธิในชีวิตของบุคคลจึงเป็นสิทธิ
ที่มิอาจถูกลิดรอนการกระท าใดๆ อันเป็นการท าให้บุคคลเสียชีวิตโดยอ าเภอใจหรือนอกระบบกฎหมาย

การกระท าเช่นนั้นย่อมเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างร้ายแรง
ข) ข้อจ ำกัดของกำรห้ำมกำรลิดรอนสิทธิและเสรีภำพในชีวิตร่ำงกำยของ
บุคคล
แม้โดยหลักแล้ว เจ้าพนักงานของรัฐจะมิอาจกระท าการใดๆ อันมีผลเป็นการ

ท าลายหรือลิดรอนสิทธิและเสรีภาพในชีวิตร่างกายของบุคคลแต่อย่างใด อย่างไรก็ตาม หากการลิดรอน
สิทธิและเสรีภาพในชีวิตร่างกายของบุคคลเป็นไปตามเงื่อนไขที่กฎหมายภายในของรัฐภาคีก าหนด
การกระท าการเช่นนั้นของเจ้าพนักงานของรัฐย่อมมิใช่การกระท าโดยอ าเภอใจหรือนอกระบบกฎหมาย
หรือกระบวนการยุติธรรม และเป็นกรณีที่เข้าข้อยกเว้นตามที่กติการะหว่างประเทศฯ ก าหนดไว้ กล่าวคือ

บุคคลจะถูกลิดรอนเสรีภาพของตนมิได้ ยกเว้นโดยเหตุและโดยเป็นไปตามกระบวนการที่บัญญัติไว้ใน
๑๙๔
กฎหมาย แม้ในกรณีเช่นนั้น กติการะหว่างประเทศฯ ก็ยังก าหนดให้บุคคลที่ถูกลิดรอนเสรีภาพจะต้อง
๑๙๕
ได้รับการปฏิบัติด้วยความมีมนุษยธรรม และความเคารพในศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์
อย่างไรก็ตาม กติการะหว่างประเทศฯ ยังให้ความคุ้มครองแก่บุคคลในกรณีถูก
ลงโทษประหารชีวิตอีกด้วย กล่าวคือ ในประเทศที่ยังมิได้ยกเลิกโทษประหารชีวิต (the death penalty)
การลงโทษประหารชีวิตจะกระท าได้ก็เฉพาะแต่เพื่อคดีอุกฉกรรจ์ที่สุด (the most serious crimes)

๑๙๑
CAT, Article 4, paragraph 1.
๑๙๒
CAT, Article 5, paragraph 1.
๑๙๓
ICCPR, Article 6, paragraph 1.
๑๙๔
ICCPR, Article 9, paragraph 1.
๑๙๕
ICCPR, Article 10, paragraph 1.