Page 195 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง ความสัมพันธ์ระหว่างสิทธิมนุษยชนและสิ่งแวดล้อมเพื่อการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน

ส�ำนักงำนคณะกรรมกำรสิทธิมนุษยชนแห่งชำติ

(๕) Protocols on Shared Watercourse Systems, Wildlife Conservation and Law

Enforcement, and Forestry to the Treaty of the Southern African Development Community, 1992
มาตรา ๕ ส่งเสริมการพัฒนาอย่างยั่งยืนเพื่อลดปัญหาความยากจนและยกมาตรฐาน

ความเป็นอยู่ให้ดีขึ้น และคุ้มครองสิ่งแวดล้อม
มาตรา ๒๓ ให้ประชาชนมีสิทธิในการมีส่วนร่วมได้อย่างเต็มที่
มาตรา ๒๑ ก�าหนดให้รัฐมีความร่วมมือทางด้านความมั่นคงอาหาร ดินและการเกษตร

ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
พิธีสารเพิ่มเติมในปี ค.ศ. ๑๙๙๕ ก�าหนดให้สิทธิในการเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร และความ
ตระหนักสาธารณะในปัญหาสิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวข้อง

พิธีสารในปี ค.ศ. ๒๐๐๒ ก�าหนดให้คุ้มครองในหลาย ๆ ด้าน เช่น คุ้มครองเกี่ยวกับปัญหา
น�้าท่วม น�้าสะอาด อาหาร ป่าไม้ ความยุติธรรมในการเข้าถึงประโยชน์จากป่า การมีความรับผิดชอบต่ออนาคตชน สิทธิใน
การมีส่วนร่วมในการจัดการป่าของประชาชน เป็นต้น

(๖) Treaty for the Establishment of the East African Community 2007
ค�าปรารภของสนธิสัญญาก�าหนดความสัมพันธ์ระหว่างการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม กับความ

มั่นคงทางอาหารและการพัฒนา
มาตรา ๑๐๕ ก�าหนดให้รัฐภาคีต้องส่งเสริมความยั่งยืนทางด้านการเกษตรเพื่อความมั่นคง
ทางอาหาร และส่งเสริมการใช้พื้นดินอย่างยั่งยืน

มาตรา ๑๑๑ ก�าหนดว่าสิ่งแวดล้อมที่สะอาดและดีต่อสุขภาพเป็นสิ่งที่ต้องเกิดขึ้นก่อน
การพัฒนาอย่างยั่งยืน

ต่อมา ในปี ค.ศ. ๒๐๐๕ ได้มีการจัดท�าพิธีสารขึ้นเพื่อก�าหนดสิทธิขั้นพื้นฐานเพิ่มเติม ใน
มาตรา ๔ เกี่ยวกับสิทธิขั้นพื้นฐานของประชาชนในการมีชีวิตอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่สะอาดและดีต่อสุขภาพ

๖.๑.๔.๓ วิเคราะห์
ภูมิภาคแอฟริกาเป็นภูมิภาคที่โดดเด่นชัดเจนที่ยอมรับว่า สิทธิในสิ่งแวดล้อมเป็นสิทธิมนุษยชน
จะเห็นได้จาก กฎบัตรสิทธิของมนุษย์และประชาชนแห่งแอฟริกัน (African Charter on Human and Peoples’ Rights)

ซึ่งเป็นตราสารสิทธิมนุษยชนในระดับภูมิภาคที่ส�าคัญที่สุด ได้ระบุชัดเจนว่า มาตรา ๒๔ ก�าหนดให้ประชาชนทุกคน
มีสิทธิในสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสมเพื่อการพัฒนา และสอดรับกับตราสารสิ่งแวดล้อมระหว่างประเทศ เช่น African
Convention on the Conservation of Nature and Natural Resources ค.ศ. 1968 และ Treaty for the

Establishment of the East African Community ค.ศ. 2007 ต่างก็ก�าหนดให้สิทธิในสิ่งแวดล้อมจะต้องได้รับความ
คุ้มครองปรากฏชัดเจน จึงวิเคราะห์ได้ว่าภูมิภาคแอฟริกายอมรับว่า สิทธิในสิ่งแวดล้อม และสิทธิในการพัฒนา เป็นสิทธิ

มนุษยชนที่สมควรได้รับการคุ้มครองเช่นเดียวกับสิทธิมนุษยชนโดยทั่วไป
นอกจากนี้ จากถ้อยค�าของกฎบัตรว่าด้วยสิทธิมนุษยชนและสิทธิของประชาชนแอฟริกันยัง
รับรองว่าสิทธิในสิ่งแวดล้อมที่ดีเป็นสิทธิเชิงกลุ่ม หรือสิทธิร่วมกันของประชาชน (African Charter on Human and

Peoples Rights) มาตรา ๒๔ บัญญัติว่า “All peoples shall have the right to a general satisfactory environment
favourable to their development.” ในขณะที่การคุ้มครองสิทธิมนุษยชนอื่น ๆ ตามกฎบัตรฯ ฉบับนี้ เช่น มาตรา ๓

194