Page 154 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง ความสัมพันธ์ระหว่างสิทธิมนุษยชนและสิ่งแวดล้อมเพื่อการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน
P. 154
ความสัมพันธ์ระหว่างสิทธิมนุษยชนและสิ่งแวดล้อม
เพื่อการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน
จึงพิพากษาแก้ค�าพิพากษาศาลปกครองชั้นต้นเป็นให้ยกค�าพิพากษาศาลปกครองชั้นต้นที่พิพากษาว่า
ผู้ถูกฟ้องคดีละเลยต่อหน้าที่กรณีไม่ด�าเนินการเรียกค่าเสียหายหรือค่าสินไหมทดแทนจากบริษัท ตะกั่วคอนเซนเตรทส์
(ประเทศไทย) จ�ากัด และให้ผู้ถูกฟ้องคดีก�าหนดแผนงาน วิธีการ และด�าเนินการฟื้นฟูตรวจและวิเคราะห์ตัวอย่างน�้า ดิน
พืชผัก และสัตว์น�้าในล�าห้วยคลิตี้ ให้ครอบคลุมทุกฤดูกาลอย่างน้อยฤดูกาลละ ๑ ครั้ง จนกว่าจะพบว่าค่าสารตะกั่วในน�้า
ดิน พืชผัก และสัตว์น�้าในล�าห้วยคลิตี้ไม่เกินเกณฑ์มาตรฐาน เป็นระยะเวลาอย่างน้อย ๑ ปี และแจ้งให้ผู้ฟ้องคดีทั้ง
ยี่สิบสองทราบโดยวิธีการเปิดเผย โดยต้องท�าการปิดประกาศ ณ ที่ท�าการผู้ใหญ่บ้านหมู่บ้านคลิตี้ ที่องค์การบริหาร
ส่วนต�าบลชะแล ที่ว่าการอ�าเภอทองผาภูมิ และให้ผู้ถูกฟ้องคดีชดใช้ค่าเสียหายให้ผู้ฟ้องคดีทั้งยี่สิบสอง เป็นเงินรายละ
๑๗๗,๑๙๙.๕๕ บาท คืนค่าธรรมเนียมศาลทั้งสองศาลแก่ผู้ฟ้องคดีทั้งยี่สิบสองตามส่วนของการชนะคดี ทั้งนี้ ภายใน
๙๐ วันนับแต่วันที่คดีถึงที่สุด ค�าขออื่นนอกจากนี้ให้ยก
คดีหมายเลขแดงที่ อ. ๗๓๐-๗๔๘/๒๕๕๗: เรียกค่าเสียหายจากละเมิดทางปกครอง กรณี
โรงไฟฟ้าแม่เมาะก่อให้เกิดมลพิษมีผลกระทบต่อชุมชน
คดีนี้ ผู้ฟ้องคดีทั้ง ๑๙ ส�านวน ๑๓๑ คน ฟ้องมีสาระส�าคัญสรุปได้ว่า ผู้ถูกฟ้องคดีซึ่งเป็นเจ้าของโรงไฟฟ้า
ที่ใช้ถ่านหินลิกไนต์เป็นเชื้อเพลิงในการผลิตกระแสไฟฟ้า ตั้งอยู่ที่อ�าเภอแม่เมาะ จังหวัดล�าปาง ละเลยไม่ควบคุมบ�าบัด
ฝุ่นหิน ฝุ่นละอองและก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์จากกระบวนการผลิตให้เป็นไปตามมาตรฐานที่กฎหมายก�าหนด ท�าให้
ผู้ฟ้องคดีซึ่งมีภูมิล�าเนาและอาศัยอยู่ในท้องที่อ�าเภอแม่เมาะ เจ็บป่วยเป็นโรคนิวโมโคนิโอซิส (โรคปอดอักเสบจากฝุ่นหิน)
โรคพิษซัลเฟอร์ไดออกไซด์ สัตว์เลี้ยงและพืชผลทางการเกษตรเสียหาย ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลตั้งแต่
เริ่มป่วยจนถึงวันฟ้อง ค่าขาดประโยชน์จากการประกอบอาชีพ ค่าทดแทนการเสื่อมสมรรถภาพของร่างกาย สุขภาพ และ
อนามัย ความสูญเสียทางด้านจิตใจ ความสูญเสียโอกาสที่จะด�ารงชีวิตอย่างคนปกติจนกว่าจะเสียชีวิต ค่าไร้ประโยชน์
ในการใช้ที่ดิน ที่พักอาศัยในการท�ามาหากินได้โดยปกติสุขเป็นเวลา ๒๐ ปี ต่อไปในอนาคต ค่าเสียหายของพืชไร่ ค่าใช้
จ่ายในการรักษาพยาบาลหลังจากวันฟ้องจนถึงอายุ ๘๐ ปี ซึ่งเป็นค่าเสียหายในอนาคต และมีค�าขอให้ผู้ถูกฟ้องคดีชดใช้
ค่าเสียหายพร้อมดอกเบี้ยแก่ผู้ฟ้องคดี ให้ผู้ถูกฟ้องคดีหยุดการผลิตกระแสไฟฟ้าด้วยถ่านหินลิกไนต์จนกว่าจะมีวิธีการ
ป้องกันมลพิษ และให้ฟื้นฟูคุณภาพอากาศและสภาพแวดล้อมในท้องที่อ�าเภอแม่เมาะให้กลับคืนสภาพเดิม
ศาลปกครองสูงสุดพิเคราะห์แล้วเห็นว่า มีประเด็นที่ต้องวินิจฉัยเบื้องต้นว่า ผู้ฟ้องคดีทั้ง ๑๙ ส�านวน
ได้ยื่นฟ้องคดีต่อศาลปกครองภายในก�าหนดระยะเวลาการฟ้องคดีหรือไม่ เห็นว่าโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจมี
หลายประเภท บางประเภทจะต้องใช้เวลานานหลายปีในการสูดเอาฝุ่น ละออง ควัน หรือมลพิษเข้าไปสะสมในร่างกาย
จนถึงระดับหนึ่งจึงจะมีผลกระทบต่อระบบทางเดินหายใจหรือปอด ท�าให้เป็นโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจหรือ
โรคปอดซึ่งมีทั้งแบบเฉียบพลันและแบบเรื้อรัง การที่จะตรวจวินิจฉัยเพื่อให้ทราบแน่ชัดว่า เจ็บป่วยเป็นโรคปอด
อักเสบจากฝุ่นหินและโรคพิษซัลเฟอร์ไดออกไซด์หรือไม่ จึงต้องใช้ระยะเวลาพอสมควรในการตรวจวินิจฉัยอย่าง
ละเอียดและต่อเนื่องสม�่าเสมอโดยแพทย์ผู้มีความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน ประกอบกับผู้ฟ้องคดีทั้ง ๑๙ ส�านวนที่ยื่นฟ้อง
153
