Page 116 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง ความสัมพันธ์ระหว่างสิทธิมนุษยชนและสิ่งแวดล้อมเพื่อการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน
P. 116
ความสัมพันธ์ระหว่างสิทธิมนุษยชนและสิ่งแวดล้อม
เพื่อการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน
F มาตรา ๕๖ ได้ก�าหนดให้บุคคลมีสิทธิที่จะมีส่วนร่วมกับรัฐและชุมชนในการบ�ารุงรักษาทรัพยากร
ธรรมชาติ ตลอดจนคุ้มครอง ส่งเสริม และรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม เพื่อให้สามารถด�ารงชีพ
อยู่ได้อย่างปกติและต่อเนื่อง ในสิ่งแวดล้อมที่จะไม่ก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพอนามัย สวัสดิภาพ
หรือคุณภาพชีวิตของตน
F มาตรา ๕๙ ก�าหนดถึงสิทธิของประชาชนในการเข้าถึงข้อมูลข่าวสารทางด้านสิ่งแวดล้อม นอกจาก
มาตรา ๕๙ จะก�าหนดถึงสิทธิของประชาชนในการเข้าถึงข้อมูลข่าวสารทางด้านสิ่งแวดล้อมแล้ว
ยังก�าหนดเพิ่มเติมอีกด้วยว่าเมื่อหน่วยงานตามที่ก�าหนดในมาตรา ๕๙ ด�าเนินโครงการใด ๆ ที่อาจ
ก่อให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมแล้ว ประชาชนผู้ได้รับผลกระทบมีสิทธิแสดงความเห็นของตนต่อ
หน่วยงานของรัฐซึ่งเป็นผู้ด�าเนินการในเรื่องดังกล่าวได้ ตามกระบวนการรับฟังความเห็นของประชาชน
ที่กฎหมายก�าหนด
Fมาตรา ๒๑๔ ก�าหนดให้ประชาชนมีสิทธิที่จะออกเสียงประชามติ โดยความเห็นชอบของคณะ
รัฐมนตรีในประเด็นที่เกี่ยวข้องกับเรื่องสิ่งแวดล้อมได้ภายใต้เงื่อนไขที่ก�าหนดในรัฐธรรมนูญ
๓) สิทธิในการเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมด้านสิ่งแวดล้อม – การเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมด้าน
สิ่งแวดล้อมตามที่บัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญนั้นประกอบด้วย
F มาตรา ๕๖ ได้ก�าหนดให้บุคคลสามารถฟ้องร้องหน่วยราชการ หน่วยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจ
ราชการส่วนท้องถิ่น หรือองค์กรอื่นของรัฐ เพื่อให้การด�าเนินการคุ้มครองสิ่งแวดล้อมตามที่
รัฐธรรมนูญก�าหนดไว้ได้รับความคุ้มครอง
F มาตรา ๖๑ ได้ก�าหนดให้บุคคลสามารถเสนอเรื่องราวร้องทุกข์ต่อรัฐได้เมื่อได้รับความเสียหาย
F มาตรา ๖๒ คุ้มครองสิทธิของบุคคลที่จะฟ้องร้องหน่วยราชการ หน่วยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจ
ราชการส่วนท้องถิ่น หรือองค์กรอื่นของรัฐที่เป็นนิติบุคคลให้รับผิดจากการกระท�าหรือการละเว้น
การกระท�าของข้าราชการ พนักงาน หรือลูกจ้างของหน่วยงานนั้น ๆ
๔) หน้าที่ของประชาชนในการปกป้องสิ่งแวดล้อม – ได้มีการก�าหนดไว้ในมาตรา ๖๙ ให้ประชาชน
มีหน้าที่ในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมตามที่กฎหมายก�าหนด
๕) หน้าที่ของรัฐในการปกป้องสิ่งแวดล้อม – รัฐธรรมนูญได้ก�าหนดหน้าที่ของรัฐในการปกป้อง
สิ่งแวดล้อมไว้ ดังนี้
F มาตรา ๕๖ ก�าหนดให้รัฐมีหน้าที่จัดท�าการศึกษาและประเมินผลกระทบต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อม
โดยจะต้องให้มีองค์การอิสระซึ่งมีสมาชิกประกอบไปด้วยผู้แทนองค์การเอกชนด้านสิ่งแวดล้อม
และผู้แทนสถาบันอุดมศึกษาที่จัดการศึกษาด้านสิ่งแวดล้อมให้ความเห็นประกอบด้วย ในกรณีที่
จะด�าเนินโครงการหรือกิจกรรมที่อาจก่อผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมอย่างรุนแรง
F มาตรา ๗๙ ก�าหนดให้รัฐต้องส่งเสริมและสนับสนุนให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการสงวน บ�ารุงรักษา
และใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติและความหลากหลายทางชีวภาพอย่างสมดุล รวมทั้งมี
115
