Page 187 - รายงานผลการประเมินสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี 2559

การเข้าถึงบริการสาธารณสุขของคนพิการ จาก
ปัญหาความเหลื่อมล�้าของระบบประกันสุขภาพภาครัฐ

ที่ก�าหนดสิทธิประโยชน์ซึ่งครอบคลุมประเภทความพิการ
ไม่เท่าเทียมกันของระบบประกันสุขภาพของรัฐ ทั้ง ๓ ระบบ
โดยเฉพาะคนพิการที่เข้าสู่ระบบการจ้างงาน ซึ่งต้องใช้บริการ
สาธารณสุขผ่านระบบประกันสังคมที่ให้สิทธิประโยชน์น้อยกว่า
ระบบประกันสุขภาพแห่งชาติ ซึ่งคนพิการใช้สิทธิในระบบ

ดังกล่าวก่อนเข้าสู่ระบบการจ้างงาน ทั้งนี้ เมื่อวันที่ ๑๔
กันยายน ๒๕๕๙ จึงมีค�าสั่งหัวหน้า คสช. ที่ ๕๘/๒๕๕๙ เรื่อง การรับบริการสาธารณสุขของคนพิการตามกฎหมายว่าด้วย
หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ และกฎหมายว่าด้วยการประกันสังคม เพื่อให้คนพิการที่เข้าสู่ระบบการจ้างงานสามารถใช้บริการ

สาธารณสุขโดยผ่านระบบประกันสุขภาพแห่งชาติซึ่งให้สิทธิประโยชน์แก่คนพิการมากกว่าได้

คณะกรรมการประจ�าอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิของคนพิการ มีข้อเสนอแนะเรื่องการให้บริการและข้อมูลด้าน
สาธารณสุขที่ยังเข้าไม่ถึงคนพิการโดยเฉพาะในพื้นที่ชนบท และรัฐควรอบรมสร้างองค์ความรู้แก่บุคลากรสาธารณสุขเกี่ยวกับ
สิทธิของคนพิการ รวมถึงเร่งรณรงค์เพื่อสร้างความตระหนักรู้ต่อทัศนคติด้านลบการตีตราต่อคนพิการจากความเชื่อทาง

วัฒนธรรม และการที่คนพิการถูกบังคับให้รับการรักษาทางการแพทย์โดยไม่สมัครใจ อีกทั้งประกันว่า จะมีการเคารพสิทธิของ
คนพิการในการให้ความยินยอมโดยเสรีและได้รับข้อมูลประกอบการตัดสินใจก่อนการรักษา

การเข้าถึงสิ่งอ�านวยความสะดวกอันเป็นสาธารณะ รัฐโดยหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้ขับเคลื่อนแนวทางการสร้าง
อารยสถาปัตย์ (Universal Design) โครงการชุมชนต้นแบบอารยสถาปัตย์เกาะเกร็ด (Universal Design Community Model)
และพื้นที่น�าร่อง ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อให้เกิดต้นแบบชุมชนที่คนพิการและทุกคนในสังคมสามารถด�ารงชีวิตและเดินทาง
ได้อย่างอิสระ สะดวก ปลอดภัย การวางมาตรฐานของแหล่งท่องเที่ยว โดยออกใบรับรองให้แก่ผู้ประกอบการที่ปรับปรุงสถานที่
บริการนักท่องเที่ยวได้ตามมาตรฐานที่ก�าหนด การจัดโครงสร้างพื้นฐานสิ่งอ�านวยความสะดวก และเพิ่มประสิทธิภาพการ

บริการในภาคขนส่ง ส�าหรับคนพิการให้สามารถเข้าถึงระบบขนส่งสาธารณะได้อย่างสะดวกและปลอดภัย เป็นต้น อย่างไรก็ตาม
แนวทางและการขับเคลื่อนดังกล่าวยังไม่สามารถด�าเนินการได้อย่างครอบคลุมและทั่วถึง โดยเฉพาะพื้นที่ชนบทหรือพื้นที่ห่างไกล
ซึ่งมีคนพิการอาศัยอยู่จ�านวนมาก

นอกจากนี้ ยังมีกรณีที่ศาลปกครองสูงสุดมีค�าพิพากษาให้กรุงเทพมหานครจัดท�าลิฟท์และอุปกรณ์อ�านวย
ความสะดวก ภายใน ๑ ปี นับแต่วันมีค�าพิพากษา ซึ่งได้ครบก�าหนดเมื่อวันที่ ๒๑ มกราคม ๒๕๕๙ โดยหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
ไม่สามารถด�าเนินการให้แล้วเสร็จตามค�าพิพากษาได้แต่อย่างใด จึงท�าให้เมื่อวันที่ ๒๐ มกราคม ๒๕๖๐ คนพิการและเครือข่าย
คนพิการได้ยื่นฟ้องกรุงเทพมหานครต่อศาลแพ่ง เพื่อเรียกค่าเสียหายจากกรณีที่กรุงเทพมหานครไม่ด�าเนินการสร้างลิฟท์

อ�านวยความสะดวกแก่คนพิการในการใช้บริการรถไฟฟ้าบีทีเอส ตามค�าพิพากษาของศาลปกครองสูงสุดดังกล่าว

คณะกรรมการประจ�าอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิของคนพิการ มีข้อเสนอแนะรัฐควรให้ความสนใจเชื่อมโยง เรื่อง

ความสามารถในการเข้าถึงของคนพิการตามอนุสัญญาฯ กับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development
Goals : SDGs) เป้าหมายที่ ๑๑.๒ (จัดให้มีการเข้าถึงระบบคมนาคมขนส่งที่ยั่งยืนเข้าถึงได้ ปลอดภัยในราคาที่สามารถจ่ายได้
ส�าหรับทุกคน พัฒนาความปลอดภัยทางถนนโดยการขยายการขนส่งสาธารณะ และค�านึงเป็นพิเศษถึงกลุ่มคนที่อยู่ในสถานการณ์
ที่เปราะบาง ผู้หญิง เด็ก ผู้มีความบกพร่องทางร่างกาย และผู้สูงอายุภายในปี ๒๕๗๓) และเป้าหมายที่ ๑๑.๗ (จัดให้มีการเข้าถึง
พื้นที่สาธารณะสีเขียว ที่ปลอดภัยครอบคลุมและเข้าถึงได้โดยถ้วนหน้า โดยเฉพาะผู้หญิง เด็ก คนชรา และผู้มีความบกพร่อง

ทางร่างกาย ภายในปี ๒๕๗๓)

รายงานผลการประเมินสถานการณ์ 186 ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี ๒๕๕๙