Page 199 - รายงานฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาวิจัยแผนกลยุทธ์ด้านธุรกิจและสิทธิมนุษยชนของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2562
P. 199
รายงานฉบับสมบูรณ์ (Final Report)
แผนกลยุทธ์ด้านธุรกิจและสิทธิมนุษยชนของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2562
หลังจากการนําเสนอประเด็นมาตรฐานสากลที่เกี่ยวข้องกับสิทธิมนุษยชนและการประกอบธุรกิจ
(หลักการ UNGP และหลักการ UNGC) และการนําเสนอบทบาทที่เป็นอยู่ กลยุทธ์แผนงานบทบาทที่ควรจะ
เป็นของ กสม. ผ่านการวิเคราะห์สภาพแวดล้อมด้านธุรกิจและสิทธิมนุษยชน สามารถสรุปความคิดเห็นที่
เกี่ยวกับประเด็นสภาพแวดล้อมสถานการณ์สําคัญด้านธุรกิจและสิทธิมนุษยชนของผู้เข้าร่วมประชุมได้ดังนี้
1) กสม. ต้องเผชิญกับสภาพแวดล้อมที่ยากลําบากในการดําเนินการ คือ ภาคประชาชนยังไม่เห็น
ภาพของบทบาทและการดําเนินงานของ กสม. ที่ชัดเจน การเข้าสู่ประชาคมอาเซียนทําให้เกิดการ
เคลื่อนย้ายแรงงานนอกพื้นที่เข้ามาแย่งชิงฐานทรัพยากรภายในชุมชนที่อาจจะส่งผลกระทบต่อ
สิทธิดั้งเดิมต่างๆ ของคนท้องถิ่น ชาวบ้านในพื้นที่ไม่รู้ว่ามี กสม. ให้การช่วยเหลือรวมถึงไม่รู้
ช่องทางการร้องเรียนและการเข้าสู่การเยียวยา และภาครัฐยังไม่ค่อยให้ความสําคัญในเรื่องสิทธิ
มนุษยชนอย่างเต็มที่มากนัก จึงอาจจะเกิดอุปสรรคข้อขัดแย้งด้านภาระหน้าที่ที่เกี่ยวข้องกับสิทธิ
มนุษยชนระหว่างองค์กรได้
2) สภาพแวดล้อมที่เกี่ยวข้องกับภาคธุรกิจ พบว่า การดําเนินงานของ กสม. เพื่อตรวจสอบการ
ดําเนินธุรกิจของภาคธุรกิจในอดีตหลายๆ เรื่อง แสดงให้เห็นถึงการดําเนินงานของภาคธุรกิจใน
ลักษณะการละเมิดสิทธิต่างๆ โดยภาคธุรกิจอยู่แล้ว แต่ในปัจจุบันก็ยังเกิดปัญหาการละเมิดสิทธิ
ต่างๆ เหล่านั้นอยู่ (ปัญหาการละเมิดสิทธิมนุษยชนซ้ําซากของภาคเอกชน) รวมทั้งการดําเนินงาน
ของภาคเอกชนที่เกี่ยวข้องกับการจัดทํารายงานประจําปียังมีสิ่งที่ควรปรับปรุงพัฒนาเพื่อสะท้อน
การเคารพสิทธิมนุษยชนของภาคธุรกิจ คือ การจัดทํารายงานในประเด็นสิทธิมนุษยชนยังไม่ค่อย
โดดเด่นเท่าประเด็นเรื่องสิ่งแวดล้อมและการพัฒนาชุมชน
ในส่วนของบทบาทที่เป็นอยู่ของ กสม. (บทบาทที่ผ่านมาของ กสม. ) พบว่ามีประเด็นที่ได้จากการรับ
ฟังความคิดเห็นดังต่อไปนี้
1) ภาพรวมการดําเนินงานในอดีตของ กสม. ที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจและสิทธิมนุษยชนมักจะเป็นการ
ดําเนินงานในลักษณะการผลักดันแบบเป็นระยะๆ ไม่มีความต่อเนื่องของกิจกรรม และมีบาง
กิจกรรมที่ กสม. อาจจะมีการดําเนินการอยู่จริง แต่กิจกรรมดังกล่าวไม่ได้มีจุดมุ่งหมายในการ
ดําเนินงานด้านการประกอบธุรกิจและสิทธิมนุษยชนอย่างเต็มที่ (เป็นผลพลอยได้จากการดําเนิน
กิจกรรมอื่น)
2) รูปแบบการดําเนินงานในปัจจุบันของ กสม. ส่วนมากเป็นการทํางานในลักษณะตั้งรับที่จะเน้นการ
ทํารายงานตรวจสอบข้อเท็จจริง การรับฟังความคิดเห็นจากภาคส่วนต่างๆ และการให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ข้อเสนอแนะในการปรับปรุงแก้ไขกฎหมายหรือทํากฎหมายใหม่เพื่อ
ตอบสนองการป้องกันไม่ให้เกิดการละเมิดสิทธิมนุษยชนในด้านต่างๆ นอกจากนั้น กสม. ยังมีการ
ดําเนินศึกษาวิจัยร่วมกับภาคส่วนที่เกี่ยวข้องเพื่อศึกษาในประเด็นสิทธิมนุษยชน อาทิ การ
4-52
