Page 71 - รายงานการประเมินสถานการณ์สิทธิมนุษยชนในประเทศไทย ประจำปี 2558

รายงานการประเมินสถานการณ์สิทธิมนุษยชนในประเทศไทย ปี ๒๕๕๘

สถานการณ์การควบคุมตัวบุคคลมาสอบถามข้อมูลหรือให้ถ้อยค�า ตามค�าสั่งหัวหน้า คสช. ที่ ๓/๒๕๕๘ ที่ให้อ�านาจเจ้าพนักงาน
รักษาความสงบเรียบร้อยมีอ�านาจเรียกตัวบุคคลเพื่อมาสอบถามข้อมูลหรือให้ถ้อยค�าที่เป็นประโยชน์ และมีอ�านาจควบคุมตัวได้ไม่เกินเจ็ดวัน แต่
การควบคุมตัวดังกล่าวต้องควบคุมไว้ในสถานที่อื่นที่มิใช่สถานีต�ารวจ ที่คุมขัง ทัณฑสถาน หรือเรือนจ�า และจะปฏิบัติต่อบุคคลนั้นในลักษณะ
ที่เป็นผู้ต้องหามิได้ ซึ่งผลจากค�าสั่งฉบับดังกล่าวท�าให้มีการควบคุมตัวบุคคลที่ถูกกล่าวหาว่ากระท�าความผิดตามที่ระบุในค�าสั่งฉบับดังกล่าว
ซึ่งส่วนใหญ่จะไม่สามารถทราบสถานที่ควบคุมตัวและไม่สามารถติดต่อญาติหรือผู้ที่ไว้วางใจได้ เช่น กรณีนายประวิตร โรจนพฤกษ์ ผู้สื่อข่าว
อาวุโสเครือเดอะเนชั่น ถูกทหารควบคุมตัวตั้งแต่บ่ายวันอาทิตย์ที่ ๑๓ กันยายน ๒๕๕๘ โดยไม่ทราบสถานที่ควบคุมตัวและระยะเวลาควบคุมตัว
๓๗
และไม่อนุญาตให้น�าโทรศัพท์ติดตัวไปด้วย ต่อมา วันที่ ๑๕ กันยายน ๒๕๕๘ เวลาประมาณ ๑๖.๐๐ น. นายประวิตร ได้รับการปล่อย
๓๘
ตัว ที่กองบัญชาการกองทัพภาคที่ ๑ หรือกรณีนายฐนกร ศิริไพบูลย์ ถูกเจ้าหน้าที่ควบคุมตัวจากบริษัทเอกชนย่านสมุทรปราการ
เมื่อวันที่ ๘ ธันวาคม ๒๕๕๘ โดยถูกกล่าวกระท�าความผิดตามมาตรา ๑๔ แห่งพระราชบัญญัติการกระท�าความความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์
พ.ศ. ๒๕๕๐ มาตรา ๑๑๒ และมาตรา ๑๑๖ แห่งประมวลกฎหมายอาญา โดยไม่สามารถทราบได้ว่านายฐนกรฯ ถูกควบคุมตัวอยู่ที่ใด ๓๙

ในอีกทางหนึ่ง รัฐได้มีการออกกฎหมาย แก้ไขปรับปรุงกฎหมาย พระราชบัญญัติกองทุนยุติธรรม พ.ศ. ๒๕๕๘ ได้ให้ความช่วยเหลือ
หลายฉบับ และมาตรการอื่น เพื่อแก้ไขเยียวยาปัญหาที่ประชาชน สนับสนุนค่าใช้จ่าย จากเดิม ๘ เรื่อง ประกอบด้วย การประกันตัว
ได้รับผลกระทบจากความบกพร่องในกระบวนการยุติธรรม เช่น ค่าจ้างทนายความ ค่าธรรมเนียมศาล การตรวจพิสูจน์ ค่าพาหนะ
พระราชบัญญัติค่าตอบแทนผู้เสียหายและค่าทดแทนและค่าใช้จ่าย เดินทาง การคุ้มครองช่วยเหลือให้ได้รับความปลอดภัย ความเสียหาย
แก่จ�าเลยในคดีอาญา พ.ศ. ๒๕๔๔ มีการปรับแก้เพื่อกระจายอ�านาจ ที่เกิดจากการกระท�าผิดอาญาและค่าใช้จ่ายอื่น ๆ ตามวัตถุประสงค์
ให้อนุกรรมการในระดับจังหวัดสามารถพิจารณาอนุมัติค�าขอได้ กองทุน เพิ่มเติมเป็น ๑๐ เรื่อง โดยได้เพิ่มเติมการช่วยเหลือเยียวยา
เพื่อให้ประชาชนได้รับสิทธิและความเป็นธรรมตามพระราชบัญญัติ ความเสียหายผู้ถูกละเมิดสิทธิมนุษยชน หรือได้รับผลกระทบ
ดังกล่าวมากขึ้น และได้ประสานความร่วมมือกับส�านักงานต�ารวจ จากการถูกละเมิดสิทธิมนุษยชน เช่น ค่าใช้จ่ายที่จ�าเป็นในการ
แห่งชาติ เพื่อให้สถานีต�ารวจทุกแห่งทั่วประเทศ เป็นจุดด�าเนินการ รักษาพยาบาล เงินช่วยเหลือในกรณีที่ถึงแก่ความตาย ค่าขาด
พิจารณาให้ความช่วยเหลือเยียวยาแก่ประชาชน และได้จัดตั้ง ประโยชน์ท�ามาหาได้ในระหว่างที่ไม่สามารถประกอบการงาน
ศูนย์ยุติธรรมชุมชนครบทุกต�าบลให้ครอบคลุมทุกพื้นที่ตามสถานที่ ได้ตามปกติ เป็นต้น
๔๐
ตั้งขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นทั่วประเทศ

นอกจากนี้ ยังมีการให้ความรู้ทางกฎหมายแก่ประชาชน และการน�าเครื่องมืออิเล็กทรอนิกส์ติดตามตัว (Electronic Monitoring : EM)
มาใช้ในกระบวนการยุติธรรม โดยมีการประกาศใช้พระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา (ฉบับที่ ๓๐)
พ.ศ. ๒๕๕๘ เมื่อวันที่ ๓๐ ธันวาคม ๒๕๕๘ ซึ่งได้มีการก�าหนดให้น�าอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์มาใช้กับการขอปล่อยตัวชั่วคราวได้ โดยในการอนุญาต
ให้ปล่อยชั่วคราว เจ้าพนักงานซึ่งมีอ�านาจสั่งให้ปล่อยชั่วคราวหรือศาลจะก�าหนดเงื่อนไขเกี่ยวกับที่อยู่หรือเงื่อนไขอื่นใดให้ผู้ถูกปล่อยชั่วคราว
ปฏิบัติ หรือในกรณีที่ผู้นั้นยินยอมจะสั่งให้ใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์หรืออุปกรณ์อื่นใดที่สามารถใช้ตรวจสอบหรือจ�ากัดการเดินทางของ
ผู้ถูกปล่อยชั่วคราวก็ได้ ทั้งนี้ เพื่อป้องกันการหลบหนี หรือภัยอันตราย หรือความเสียหายที่อาจเกิดขึ้น แต่ถ้าผู้ถูกปล่อยชั่วคราวมีอายุไม่ถึง
สิบแปดปีบริบูรณ์ แม้ผู้นั้นยินยอมจะสั่งให้ใช้อุปกรณ์ดังกล่าวได้ต่อเมื่อผู้นั้นมีพฤติการณ์ที่อาจเป็นภัยต่อบุคคลอื่นอย่างร้ายแรง หรือมีเหตุ
สมควรประการอื่น
มีการจัดท�าร่างพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายอาญา (ฉบับที่..) พ.ศ. .... การบังคับโทษปรับและการรอการลงโทษ
ให้สามารถรอการลงโทษส�าหรับโทษปรับได้ รวมทั้งก�าหนดให้ศาลอาจพิพากษาให้รอการก�าหนดโทษหรือรอการลงโทษแก่ผู้กระท�าความผิด
ที่เคยรับโทษจ�าคุกมาก่อนแต่พ้นโทษจ�าคุกมาแล้วเกินกว่า ๕ ปี แล้วมากระท�าความผิดอีก โดยความผิดครั้งหลังเป็นความผิดที่ได้กระท�าโดย
ประมาทหรือความผิดลหุโทษ ซึ่งการพยายามปรับแก้กฎหมายฉบับนี้ เป็นการช่วยประชาชนที่ได้รับผลกระทบเนื่องจากการต้องถูกกักขัง
แทนค่าปรับ โดยมีมาตรการเพิ่มขึ้นคือการรอการลงโทษปรับ อีกทั้งยังเพิ่มโอกาสบุคคลในการรอการก�าหนดและรอการลงโทษส�าหรับ
ผู้ที่เคยต้องโทษจ�าคุกที่มิใช่ผู้กระท�าผิดติดนิสัย

๓๗ ดูรายละเอียดได้ที่ <www.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1442209461> (เข้าดู ณ วันที่ ๒๘ มีนาคม ๒๕๕๙)
๓๘ ดูรายละเอียดได้ที่ <www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1442324344> (เข้าดู ณ วันที่ ๒๘ มีนาคม ๒๕๕๙)
๓๙ ดูรายละเอียดได้ที่ <https://tlhr2014.wordpress.com/2015/12/11/thanakorn-force-to-disappear-statement/>
๔๐ ดูรายละเอียดได้ที่ <www.rlpd.go.th/rlpdnew/index.php2012-06-20-06-21-44/rlpd-pr/4597-2016-01-18-09-42-36> (สืบค้นเมื่อ ๒๕ มกราคม ๒๕๕๙)

41