Page 95 - รายงานการศึกษา ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. 2546

ที่รัฐจะด�าเนินมาตรการหรือกระท�าการใดๆ อันอาจมีผลเป็นการแทรกแซงสิทธิเสรีภาพขั้นพื้นฐานประการใดประการหนึ่งของบุคคล
รัฐจึงต้องกระท�าโดยตั้งอยู่บนพื้นฐานของหลักเกณฑ์อันเป็นข้อยกเว้นที่กฎหมายหรือกฎเกณฑ์ระหว่างประเทศที่เกี่ยวข้องได้ก�าหนดไว้

โดยชัดแจ้งเป็นส�าคัญ มิฉะนั้นแล้ว การด�าเนินมาตรการหรือการกระท�าการของรัฐหรือองค์กรของรัฐเช่นนั้นอาจมีผลถึงขนาดเป็นการ
ล่วงละเมิดสิทธิมนุษยชนของบุคคลที่ได้รับผลกระทบเลยทีเดียว

โดยนัยดังกล่าว อนุสัญญาแห่งยุโรปว่าด้วยการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนและเสรีภาพขั้นพื้นฐาน
ค.ศ. ๑๙๕๐ ดังกล่าวข้างต้น ได้ก�าหนดหลักเกณฑ์และเงื่อนไขบางประการเกี่ยวกับการด�าเนินการใดๆ ที่มีผลเป็นการแทรกแซงหรือขัดต่อ
สิทธิและเสรีภาพขั้นพื้นฐานตามที่ก�าหนดในอนุสัญญานี้ในบางกรณีไว้เป็นการเฉพาะ ตัวอย่างเช่น

• ข้อ ๒ สิทธิในชีวิต (Right to life)

แม้ว่าอนุสัญญาแห่งยุโรปฯ ข้อ ๒ วรรคหนึ่ง จะรับรองโดยชัดแจ้งว่าสิทธิในชีวิตของทุกคนจะต้อง
ได้รับการคุ้มครองโดยกฎหมาย และจะไม่มีบุคคลใดถูกพรากเอาชีวิตไปโดยจงใจ
อย่างไรก็ตาม อนุสัญญาแห่งยุโรปฯ ข้อ ๒ วรรคสอง ก็ได้ก�าหนดเงื่อนไขบางประการอันเป็น

ข้อยกเว้นการคุ้มครองดังกล่าว ได้แก่
กรณีที่หนึ่ง

เว้นแต่ในกรณีที่เป็นการด�าเนินการลงโทษของศาลภายหลังจากที่มีการตัดสินว่าได้กระท�า
ความผิดอาญาและน�ามาซึ่งโทษดังกล่าวตามที่กฎหมายก�าหนดส�าหรับความผิดนั้น
กรณีที่สอง

การพรากชีวิตจะไม่ถือว่าได้กระท�าโดยฝ่าฝืนต่อมาตรานี้ในกรณีที่เป็นผลมาจากการใช้อ�านาจซึ่ง
ไม่เกินกว่าความจ�าเป็นโดยสิ้นเชิงในกรณีดังต่อไปนี้ ได้แก่

• ในการคุ้มครองบุคคลใดๆ จากกการใช้ความรุนแรงโดยมิชอบด้วยกฎหมาย (unlawful violence)
(Art. 2, paragraph 2 (a))
• เพื่อด�าเนินการจับกุมอันชอบด้วยกฎหมาย (a lawful arrest) หรือป้องกันมิให้บุคคลที่ถูก

ควบคุมตัวโดยชอบด้วยกฎหมายนั้นหลบหนีไป (Art. 2, paragraph 2 (b))
• ในการด�าเนินการที่กระท�าโดยชอบด้วยกฎหมายเพื่อปราบจลาจลหรือปราบกบฏ (quelling a
riot or insurrection) (Art. 2, paragraph 2 (c))

• ข้อ ๕ สิทธิในเสรีภาพและความมั่นคง (Right to liberty and security)

อนุสัญญาแห่งยุโรปฯ ข้อ ๕ วรรคหนึ่ง รับรองโดยชัดแจ้งว่าทุกคนมีสิทธิในเสรีภาพและความมั่นคง
ของบุคคล และจะไม่มีบุคคลใดถูกพรากเสรีภาพของตนไป

อย่างไรก็ตาม อนุสัญญาแห่งยุโรปฯ ข้อ ๕ วรรคหนึ่ง ก็ได้ก�าหนดเงื่อนไขบางประการอันเป็น
ข้อยกเว้นการคุ้มครองดังกล่าว กล่าวคือ เว้นแต่ในกรณีดังต่อไปนี้และเป็นไปตามกระบวนการที่กฎหมายก�าหนด
• การควบคุมตัวบุคคลโดยชอบด้วยกฎหมาย (lawful detention) ภายหลังจากที่มีการตัดสิน

โดยศาลที่มีอ�านาจ (Art. 5 (a))
• การจับกุมบุคคลหรือควบคุมตัวบุคคลนั้นโดยชอบด้วยกฎหมายอันเนื่องมาจากการไม่ปฏิบัติ

ตามค�าสั่งศาลอันชอบด้วยกฎหมาย หรือเพื่อการปฏิบัติตามหน้าที่ใดๆ ให้สมบูรณ์ตามที่กฎหมาย
ก�าหนด (Art. 5 (b))

74
ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๖