Page 21 - รายงานวิจัย เรื่อง ทางเลือกเชิงนโยบายการแก้ไขปัญหาผู้ลี้ภัยในค่ายพักพิงชั่วคราว
P. 21
บทที่ ๑
ชั้นภูมิที่ ๑
เขตจังหวัด ค่ายผู้ลี้ภัยกระจายตัวอยู่ในพื้นที่ ๔ จังหวัด คือ แม่ฮ่องสอน ตาก กาญจนบุรี และราชบุรี คณะผู้วิจัย
เลือกพื้นที่ศึกษาในสามจังหวัด ยกเว้นจังหวัดกาญจนบุรี ซึ่งเป็นที่ตั้งของค่ายผู้ลี้ภัยบ้านต้นยาง โดยคณะผู้วิจัยได้รับค�าแนะน�าจาก
องค์กรต่าง ๆ ที่ท�างานกับผู้ลี้ภัยว่าค่ายผู้ลี้ภัยแห่งนี้มีผู้ลี้ภัยน้อยและไม่มีความเหมาะสมส�าหรับการศึกษาครั้งนี้
ชั้นภูมิที่ ๒
ขนาดประชากร จ�าแนกค่ายผู้ลี้ภัยทั้งหมด ๙ ค่าย ออกเป็นสามกลุ่มตามจ�านวนประชากรผู้ลี้ภัย คือ ค่ายผู้ลี้ภัย
ขนาดใหญ่ มีจ�านวนประชากรตั้งแต่ ๒๕,๐๐๐ คนขึ้นไป คือ ค่ายผู้ลี้ภัยบ้านแม่หละ ค่ายผู้ลี้ภัยขนาดกลาง มีจ�านวนประชากร ตั้งแต่
๑๐,๐๐๐ - ๒๔,๙๙๙ คน ได้แก่ ค่ายผู้ลี้ภัยบ้านใหม่ในสอย ค่ายผู้ลี้ภัยบ้านแม่ลามาหลวง ค่ายผู้ลี้ภัยบ้านแม่ละอูน ค่ายผู้ลี้ภัย
บ้านอุ้มเปี้ยมใหม่ และค่ายผู้ลี้ภัยบ้านนุโพ ส่วนค่ายผู้ลี้ภัยขนาดเล็ก มีจ�านวนประชากรน้อยกว่า ๑๐,๐๐๐ คน ได้แก่ ค่ายผู้ลี้ภัย
บ้านแม่สุริน ค่ายผู้ลี้ภัยบ้านถ�้าหิน และค่ายผู้ลี้ภัยบ้านต้นยาง
ชั้นภูมิที่ ๓
ลักษณะทางชาติพันธุ์ของประชากรส่วนใหญ่ที่อาศัยในแต่ละค่ายผู้ลี้ภัย และสาเหตุการเข้ามาพักอาศัยอยู่ในค่าย
ผู้ลี้ภัย พบว่า ค่ายผู้ลี้ภัยทั้ง ๙ แห่ง มี ๒ แห่งที่ประชากรผู้ลี้ภัยส่วนใหญ่เป็นกะเหรี่ยงแดง ที่เหลืออีก ๗ แห่ง ประชากรผู้ลี้ภัยส่วนใหญ่
เป็นกะเหรี่ยง
เมื่อพิจารณาจากชั้นภูมิดังกล่าวนี้แล้ว คณะผู้วิจัยจึงได้หารือกับองค์กรภาคประชาสังคม (Civil Society
Organization: CSO) และองค์กรเอกชนระหว่างประเทศที่ให้ความช่วยเหลือผู้ลี้ภัยเกี่ยวกับความเหมาะสมการเลือกพื้นที่ศึกษา ดังนั้น
จึงเลือกค่ายผู้ลี้ภัยได้ ดังนี้
๑. กรณีค่ายผู้ลี้ภัยขนาดใหญ่ เนื่องจากมีอยู่เพียงแห่งเดียว คือ ค่ายผู้ลี้ภัยบ้านแม่หละ อ�าเภอท่าสองยาง
จังหวัดตาก จึงเลือกเป็นตัวแทนค่ายผู้ลี้ภัยขนาดใหญ่ ประชากรส่วนใหญ่เป็นชาวกะเหรี่ยง และยังมีความหลากหลายทางด้านชาติพันธุ์
ศาสนา ภาษา นอกจากนี้ มีการเคลื่อนไหวเข้าออกของผู้ลี้ภัยอย่างต่อเนื่อง เนื่องจากค่ายผู้ลี้ภัยแห่งนี้ก่อตั้งมานานแล้ว และอยู่ใกล้พื้นที่
เศรษฐกิจ จึงท�าให้มีการไหลเวียนของผู้คน อีกทั้งเป็นค่ายผู้ลี้ภัยที่มีหน่วยงานต่าง ๆ จ�านวนมากเข้ามาปฏิบัติงาน
๒. กรณีค่ายผู้ลี้ภัยขนาดกลางมีจ�านวน ๕ แห่ง มี ๒ แห่ง อยู่ที่จังหวัดตาก ได้แก่ ค่ายผู้ลี้ภัยบ้านอุ้มเปี้ยมใหม่ และ
ค่ายผู้ลี้ภัยบ้านนุโพ อีก ๓ แห่ง อยู่ที่จังหวัดแม่ฮ่องสอน ได้แก่ ค่ายผู้ลี้ภัยบ้านแม่ลามาหลวง ค่ายผู้ลี้ภัยบ้านแม่ละอูน และค่ายผู้ลี้ภัย
บ้านใหม่ในสอยในขั้นตอนนี้เลือกค่ายผู้ลี้ภัยขนาดกลางในจังหวัดตากและแม่ฮ่องสอน อย่างละ ๑ แห่ง ซึ่งจะต้องมีลักษณะประชากร
ส่วนใหญ่ที่แตกต่างกัน ในจ�านวน ๕ แห่งนี้มี ๔ แห่งที่ประชากรส่วนใหญ่เป็นกะเหรี่ยง และมีเพียงแห่งเดียวที่ประชากรส่วนใหญ่
เป็นกะเหรี่ยงแดง คือ ค่ายผู้ลี้ภัยบ้านใหม่ในสอย อ�าเภอเมือง จังหวัดแม่ฮ่องสอน ดังนั้น พื้นที่จังหวัดแม่ฮ่องสอน จึงเลือก
ค่ายผู้ลี้ภัยบ้านใหม่ในสอย เป็นพื้นที่ศึกษา ส่วนพื้นที่จังหวัดตาก มี ๒ แห่ง คือ ค่ายผู้ลี้ภัยบ้านอุ้มเปี้ยมใหม่ และค่ายผู้ลี้ภัยบ้านนุโพ
คณะผู้วิจัยเลือกค่ายผู้ลี้ภัยบ้านนุโพ เนื่องจากผู้ลี้ภัยในค่ายผู้ลี้ภัยบ้านอุ้มเปี้ยมใหม่มีสาเหตุการอพยพคล้ายคลึงกับค่ายผู้ลี้ภัยบ้าน
แม่หละ ถึงแม้ว่าจะมีขนาดประชากรเล็กกว่าก็ตาม
๓. กรณีค่ายผู้ลี้ภัยขนาดเล็ก มีจ�านวน ๒ แห่ง คือ ค่ายผู้ลี้ภัยบ้านแม่สุริน จังหวัดแม่ฮ่องสอน และค่ายผู้ลี้ภัยบ้าน
ถ�้าหิน จังหวัดราชบุรี คณะผู้วิจัยได้เจาะจงเลือกค่ายผู้ลี้ภัยบ้านถ�้าหิน เนื่องจากยังไม่มีพื้นที่ศึกษาที่ตั้งอยู่ในเขตจังหวัดราชบุรี และ
ค่ายบ้านถ�้าหินนี้ มีอดีตนักศึกษาพม่ามาสมทบเนื่องจากการปิดศูนย์มณีลอย
หลังจากเลือกค่ายผู้ลี้ภัยเพื่อท�าการศึกษาแล้ว คณะผู้วิจัยได้ประสานงานกับองค์กรที่เกี่ยวข้องกับการให้
ความช่วยเหลือผู้ลี้ภัย โดยเฉพาะองค์กรภาคประชาสังคม เพื่อชี้แจงวัตถุประสงค์ของการศึกษาวิจัยครั้งนี้ให้เป็นที่เข้าใจอย่างชัดเจน
8 9
ทางเลือกเชิงนโยบายการแก้ไขปัญหาผู้ลี้ภัยในค่ายพักพิงชั่วคราว ทางเลือกเชิงนโยบายการแก้ไขปัญหาผู้ลี้ภัยในค่ายพักพิงชั่วคราว
