Page 33 - รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการวิจัยการป้องกันและแก้ไขปัญหาการค้ามนุษย์ของประเทศไทย และความร่วมมือกับประเทศเพื่อนบ้านในอาเซียน
P. 33
บทที่ ๒
แนวคิดและข้อกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
การวิจัยเรื่อง “การปูองกันและแก้ไขปัญหาการค้ามนุษย์ของประเทศไทยและความร่วมมือกับ
ประเทศเพื่อนบ้านในอาเซียน” มีแนวคิด และข้อกฎหมายที่เกี่ยวข้องดังนี้
๒.๑ แนวคิดว่าด้วยองค์กรอาชญากรรม และอาชญากรรมข้ามชาติ
ในยุคปัจจุบันซึ่งเป็นยุคโลกาภิวัตน์ การกระท าความผิดเกี่ยวกับการค้ามนุษย์มีความซับซ้อน และ
เกี่ยวข้องอย่างแนบแน่นกับกับกระบวนการเติบโตและพัฒนาไปของระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยม ท าให้
การค้ามนุษย์เป็นอาชญากรรมที่ท าอย่างเป็นกระบวนการผ่าน “องค์กรอาชญากรรม” และมีลักษณะข้าม
ชาติ ที่มีความซับซ้อนและกว้างใหญ่เกินกว่าที่ภาคส่วนใดส่วนหนึ่ง หรือรัฐใดรัฐหนึ่งจะสามารถรับมือ
ต้านทาน และแก้ไขโดยล าพังอีกต่อไป แนวคิดว่าด้วยองค์กรอาชญากรรม และอาชญากรรมข้ามชาติ มี
ความเกี่ยวข้องสัมพันธ์กัน และเป็นแนวคิดที่จะช่วยให้สามารถท าความเข้าใจต่อปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้น
และด าเนินไปของกระบวนการค้ามนุษย์ในประเทศไทยและในภูมิภาคอาเซียนได้ชัดเจนมากยิ่งขึ้น
๒.๑.๑ นิยาม
องค์การสหประชาชาติ ได้ให้นิยามของค าว่า “องค์กรอาชญากรรม” ในอนุสัญญาต่อต้าน
อาชญากรรมข้ามชาติที่จัดตั้งในลักษณะองค์กร ปี พ.ศ. ๒๕๔๓ ว่าหมายถึง กลุ่มที่มีการจัดโครงสร้างของ
บุคคล ๓ คนหรือมากกว่าที่ด ารงอยู่เป็นระยะเวลาหนึ่งและที่มีการประสานการด าเนินงานระหว่างกันโดย
มีเปูาหมายในการกระท าอาชญากรรมร้ายแรงหนึ่งอย่างหรือมากกว่าเพื่อให้ได้มาซึ่งผลประโยชน์ทางการ
เงินหรือผลประโยชน์ทางวัตถุไม่ว่าโดยตรงหรือทางอ้อม
องค์กรอาชญากรรม เป็นองค์กรที่ไม่มีอุดมการณ์ทางการเมือง มีการจัดล าดับชั้นองค์กร มีสมาชิก
จ านวนจ ากัดหรือเฉพาะกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง มีการด าเนินงานอย่างต่อเนื่อง ใช้วิธีการที่ผิดกฎหมายหรือใช้
ความรุนแรงหรือข่มขู่และการติดสินบน มีการก าหนดหน้าที่และการแบ่งงานกันท าอย่างชัดเจน มีลักษณะ
เป็นการผูกขาด มีกฎข้อบังคับระหว่างสมาชิกที่ชัดเจนรวมถึงข้อก าหนดในการปฏิบัติงานที่เป็นความลับ
การก่ออาชญากรรมมิได้มีผู้กระท าความผิดเพียงคนเดียว หากแต่มีลักษณะของการจัดระเบียบ
องค์กร มีผู้กระท าความผิดหรือร่วมคบคิดกระท าความผิดหลายคนและแต่ละคนมีหน้าที่ความรับผิดชอบ
เฉพาะ มีระบบการติดต่อสื่อสารที่ปกปิด และมีการตัดตอนการรับรู้ในข้อมูลเท่าที่จ าเป็น มีระบบควบคุม
อย่างเคร่งครัด มีผู้บงการใหญ่อยู่เบื้องหลัง ผู้ลงมือท าความผิดส่วนใหญ่เป็นลูกน้องระดับล่าง มีพฤติกรรม
การกระท าความผิดเป็นกระบวนการหรือมีรูปแบบการกระท าความผิดที่สลับซับซ้อน ในองค์กรมีการ
จัดระบบปูองกันการสืบสวนลงโทษจากฝุายเจ้าหน้าที่อย่างดี การสั่งการหรือการสื่อสารจะใช้ช่องทางลับ
หรือใช้รหัส มีการควบคุมและรักษาความลับอย่างเคร่งครัด ผู้ใดผิดพลาดจะได้รับการลงโทษจากองค์กร
อย่างรุนแรง เมื่อถูกจับกุม หากรับสารภาพ จะปกปิดข้อมูล ไม่ซัดทอด มีระบบตัดสัมพันธ์พยานหลักฐาน
ที่อาจพาดพิงถึงตัวกลางใหญ่ไว้อย่างรัดกุม โดยการจัดล าดับชั้นของผู้ร่วมกระท าความผิดด้วยการ
มอบหมายงานกันเป็นทอดๆ (วันชัย รุจนวงศ์, น. ๒๔ – ๒๖)
ส่วนความหมายของ “อาชญากรรมข้ามชาติ” ส านักงานต ารวจแห่งชาติ ได้ก าหนดความหมาย
ไว้ตามหนังสือที่ ๐๐๐๓.๒๔/๗๕๐๕ ลงวันที่ ๑๘ สิงหาคม ๒๕๔๒ ว่า อาชญากรรมข้ามชาติ คือ การ
13
