Page 146 - รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการวิจัยการป้องกันและแก้ไขปัญหาการค้ามนุษย์ของประเทศไทย และความร่วมมือกับประเทศเพื่อนบ้านในอาเซียน
P. 146
ร่วมกลุ่มเยอะเหมือนกัน ก็จะมีการมาแบ่งข้อมูลประสบการณ์ว่าตนเองทําอะไร ประสบป๎ญหาอะไรบ้าง
จะมีทางที่รัฐแก้ไขได้หรือเปล่า เขาจึงจะมีฐานข้อมูลเหล่านี้ที่เป็นป๎จจุบันที่สุด
ตอนนี้รัฐบาลเอาจริงเอาจังมากขึ้นในเรื่องค้ามนุษย์ ก็เห็นการเคลื่อนไหว มากขึ้นไม่ว่าจะเป็น
กระทรวงแรงงาน กรมเจ้าท่า กรมปะมง กองทัพเรือ ตํารวจน้ํา รู้สึกว่าทุกฝุายจะมีการปฏิบัติการ
มากขึ้น ดีขึ้นในเรื่องความกระตือรือร้นของรัฐที่จะพยายามแก้ไขป๎ญหาส่วนนี้ แต่คงต้องมาดูอีกทีว่า
แก้ไปถูกทางหรือเปล่า หรือว่าบางทีมันเป็นป๎ญหาการนําไปปฏิบัติ ในพื้นที่ด้วย โดยเฉพาะในการตรวจ
เรือ หรือควบคุมดูแลลูกเรือ
สถานการณ์ในบ้านเราตอนนี้มีการตื่นตัวที่จะไปช่วยเหลือผู้เสียหายจากการค้ามนุษย์มากขึ้น
บางท่านมีเบาะแสก็ไปทลายแหล่งแล้วก็ช่วยเหลือออกมา แต่เรายังขาดกฎระเบียบในการควบคุมตัวเอง
เพราะบางทีเราลงไปทลาย ลงไปช่วยเหลือเขามา บางทีไม่รู้ว่าเขาอยากให้เราไปช่วยหรือเปล่า อย่าง
มุมมองของผู้เสียหายเขาอาจมองว่าเขาไม่ใช่ผู้เสียหาย เขามาทํางานหาเงิน เพราะบางทีเขาอยู่แบบนี้มันดี
กว่าอยู่ที่บ้านเขา หรือว่าการที่ผู้เสียหายจะตะหนักว่าตัวเองเป็นผู้เสียหายยังคงเป็นคําถามอยู่ แต่ใน
ภาพรวมมันก็ดีขึ้น แต่ว่าอาจจะต้องทําอะไรให้ดีมากกว่านี้ด้วย โดยเฉพาะบริการของรัฐที่เป็นในลักษณะ
สมัครใจรับบริการ ไม่ใช่บังคับให้ความช่วยเหลือ
ตอนนี้รูปแบบการค้ามนุษย์มันซับซ้อนมากขึ้นเพราะเขามีการปรับเปลี่ยนรูปแบบของการนําพา
และเปลี่ยนรูปแบบรู้ว่าเขาหลอกแต่เต็มใจให้หลอก เริ่มจะไม่ได้เอาเปรียบ ๑๐๐% แต่ก็ต้องมีการเอา
เปรียบบ้างเพื่อให้ตัวเองได้รับประโยชน์ คือเขาใช้หลักเกณฑ์จูงใจที่จะทําให้เขาสามารถแสวงหา
ผลประโยชน์ได้ยาวนานมากขึ้น และหลีกเลี่ยงข้อกฎหมายได้มากขึ้น เวลาให้การกับเจ้าหน้าที่จะได้
ออกแบบมาในเชิงว่า เขาไม่ได้กดขี่อะไร แต่รูปแบบของการสรรหาบุคคลมาทํางานก็ยังเป็นแบบเดิม
คือไปให้ข้อมูลที่บิดเบือนบ้างเท็จจริงบ้าง หรือการบอกปากต่อปากบ้างอันนี้ก็จะเป็นรูปแบบที่เดิมๆ
จากสถิติของ IOM ที่ให้ความช่วยเหลือ ส่วนใหญ่ยังคงเป็นการบริการทางเพศอยู่ แต่ก็จะมีพวกแรงงาน
ในด้านการเกษตรเพิ่มมากขึ้น เพราะเรามีที่อิสราเอลที่เป็นคนไทยไปทํางานที่เราไปช่วยเหลือ ถ้าอยู่ใน
ไทยก็จะเป็นส่วนของการปะมงที่เพิ่มมากขึ้น แต่พวกโรงงานยังไม่ค่อยมี ช่วงที่มีการค้ามนุษย์มากจะ
เป็นช่วงระหว่างเทศกาล ก่อนและหลัง สงกรานต์บ้าง ปีใหม่บ้าง เพราะถ้าเป็นต่างประเทศจะเป็น
ช่วงที่แขกกลับบ้านแล้วก็จะไปพูดกับคนอื่นว่าในไทยดีอย่างนั้นอย่างนี้ ก็จะมีการนําพาเข้ามาโดยมี
เอกสารเดินทางถูกต้องแต่อยู่แบบผิดกฎหมาย อย่างกรณีเอกสารอยู่ได้ ๗ วันแต่ก็อยู่ยาวไปเลย ตอนนี้
ค่อนข้างที่จะน้อยแล้วที่เข้ามาแบบไม่มีเอกสารอะไร อาจจะเป็นเพราะที่เราพยายามบอกว่าจะลดความ
เสี่ยงถ้าเข้ามาอย่างถูกกฎหมาย จึงทําให้พวกที่นําพาเขาคิดว่าถ้าสมมุตินําเข้ามาโดยไม่มีเอกสารอะไรเลย
มันจะผิดปกติเกินไป พวกเขาก็พยายามบอกว่างานที่ไปทําถูกต้องมีการรับรอง พวกนําพาเขาก็จะ
ปรับเปลี่ยนกลยุทธ์ไปด้วย เพราะก็มีการรณรงค์ที่ประเทศต้นทางว่าต้องบอกคนของคุณ คือคุณจะมีวิธี
ปูองกัน หลักเกณฑ์ที่คุณต้องทํา คุณต้องมีการตรวจสอบว่าปลอดภัยไหมที่จะไป ปะชาชนก็เริ่มจะมี
ความรู้ขึ้นมาในระดับหนึ่ง แต่พวกนายหน้าก็จะปรับเปลี่ยนกลยุทธ์ใหม่ในการหลอกเช่นบอกว่ามีเอกสาร
นะ มีใบอนุญาตทํางานนะ อย่างที่เราเจอหลังๆคือมีเอกสารขออนุญาตขอทํางานการเกษตรที่บริษัทแห่ง
หนึ่ง แต่ขณะเราไปเจอคือค้าบริการ เราไปเจอมีเอกสารถูกต้องแต่ใช้ไม่ตรง ตอนนี้มีแนวโน้มใหม่อย่าง
กลุ่มที่รัฐบาลให้จดทะเบียน ก็มีการเอากลุ่มผู้เสียหายไปจดทะเบียนแต่ก็จะนําไปใช้งานแบบผิดๆ
๑๒๖
