Page 166 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง ปัญหาเยาวชนหญิงที่ตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควรกับมิติสิทธิมนุษยชน
P. 166
๔.๑.๒ ด้านสังคม
จากการศึกษาสิทธิมนุษยชนของเยาวชนหญิงตั้งครรภ์ในด้านสังคมนั้นพบว่า กระทรวงการ
พัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ได้จัดท�าข้อมูลเกี่ยวกับเด็กและเยาวชนที่คลอดบุตร และส่ง
พนักงานเจ้าหน้าที่ประเมินสภาวะเพื่อให้การช่วยเหลือแม่วัยเยาว์และครอบครัวตามจังหวัดต่างๆ
(กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์, ๒๕๕๔; รัฐบาลไทย, ๒๕๕๔) ซึ่งถือว่าเป็นการ
คุ้มครองปกป้องสิทธิอนามัยเจริญพันธุ์ ในการมีชีวิตอยู่อย่างมีศักดิ์ศรี ไม่ให้เยาวชนหญิงตกอยู่ใน
อันตรายจากการตั้งครรภ์ ไม่ว่าเพราะการท�าแท้งที่ไม่ปลอดภัย การขาดบริการสุขภาพที่ปลอดภัย
การขาดข้อมูลข่าวสาร และการถูกกระท�าความรุนแรง อย่างไรก็ตามจากการศึกษาพบว่าทางกระทรวงฯ
ยังไม่ได้พยายามคุ้มครองสิทธิในประเด็นอื่นๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งสิทธิในการตัดสินใจว่าจะมี
บุตรหรือไม่และจะมีเมื่อใด หรือสิทธิในการยุติการตั้งครรภ์ ซึ่งถือว่าเป็นสิทธิอนามัยเจริญพันธุ์
ที่ส�าคัญและมีผลกระทบต่อการพัฒนายกระดับคุณภาพชีวิตของเยาวชน เพราะจากการวิจัย
ภาคสนาม สัมภาษณ์เยาวชนหญิงตั้งครรภ์พบว่า การตั้งครรภ์ที่ไม่พร้อมและไม่สามารถยุติการตั้งครรภ์
ได้เป็นอุปสรรคในการพัฒนาและยกระดับคุณภาพชีวิตของเยาวชน เพราะมักน�าไปสู่การขาดโอกาส
ทางการศึกษาที่เพียงพอและตรงกับความถนัดที่จะพัฒนาความสามารถของเยาวชนได้ นักเรียนหญิง
ตั้งครรภ์หลายคนต้องออกจากโรงเรียนเพื่อเลี้ยงลูก ท�างานเพื่อน�าเงินมาเลี้ยงลูก ซึ่งมักเป็นงานที่
รายได้ต�่าเนื่องจากวุฒิทางการศึกษา นักเรียนหญิงบางคนโดนจ�าหน่ายออกเพื่อรักษาชื่อเสียงของ
โรงเรียน พักการเรียนจนกว่าจะคลอด นักเรียนหลายคนไม่กล้ากลับมาเรียนต่อเนื่องจากไม่สามารถ
อดทนต่อค�านินทา สายตาดูถูกจากคนในสังคมโรงเรียน
เห็นได้ชัดว่า ผู้บริหารและอาจารย์ในหลายโรงเรียนขาดความรู้เรื่องสิทธิมนุษยชนและ
พระราชบัญญัติการศึกษา ปี ๒๕๔๒ ที่เปิดโอกาสให้ทุกคนได้เข้าถึงสิทธิในการได้รับข้อมูลข่าวสาร
และการศึกษา (Rights to Information and Education) แต่กลับเป็นโรงเรียนส่วนน้อยที่จัดการศึกษา
แบบนอกกรอบที่เปิดโอกาสให้เยาวชนหญิงตั้งครรภ์ไม่พร้อมได้มีโอกาสทางการศึกษา แตกต่างจากการ
จัดการศึกษาของสถานศึกษาทั่วไปที่ยังไม่มีแนวทางในการจัดการเรื่องนี้อย่างชัดเจน ซึ่งถือเป็นการ
ละเมิดทั้งพระราชบัญญัติและสิทธิมนุษยชน ขณะเดียวกันนักเรียนเองก็เชื่อว่า การตั้งครรภ์นั้นผิดกฎ
ส�ำนักงำนคณะกรรมกำรสิทธิมนุษยชนแห่งชำติ // 165
