Page 61 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง เพื่อปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า

สํานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ
National Human Rights Commission of Thailand

ข) ไมมีกฎหมายจํากัดการถือครองที่ดินของเอกชน ทําใหผูที่มีฐานะดีสามารถถือครองที่ดินได

ไมจํากัดโดยไมตองทําประโยชนในที่ดินอยางเต็มที่ ในขณะที่ยังมีเกษตรกรและผูไมมีที่ดินทํากินตองการที่ดิน
อีกมากและยังไมมีมาตรการทางภาษีที่มีประสิทธิภาพและเปนธรรมออกบังคับใชในการแกไขปญหาการกระจุกตัว

ของที่ดิน และการกวานซื้อเพื่อเก็งกําไรที่ดิน เพื่อใหมีการกระจายที่ดินที่ปฏิบัติได และสรางความเปนธรรม
ในสังคมถึงแมจะมีกฎหมายปฏิรูปที่ดินก็ไมไดเนนดําเนินการปรับปรุงสิทธิและการถือครองในที่ดินที่เอกชนถือครอง

ค) กฎหมายวาดวยผังเมืองยังไมสามารถใชบังคับเพื่อกําหนดเขตการใชประโยชนที่ดินทําใหเกิด
การใชที่ดินไมเหมาะสมในเขตเมืองซึ่งกอใหเกิดปญหาติดตามมา เชน ปญหาการจราจรมลพิษทางอากาศและเสียง

นํ้าเสีย ขยะมูลฝอย เปนตน
นอกจากนั้น ยังขาดกฎหมายที่จะดูแลปญหาของชุมชนแออัด การจัดรูปที่ดิน รวมทั้งมาตรการที่จะลด

ผลกระทบอันเกิดจากการพัฒนาที่ไมสอดคลองกับแผนการใชประโยชนที่ดิน
ง) กฎหมายพัฒนาที่ดินไมสามารถกําหนดใหเจาของที่ดินใชที่ดินใหเหมาะกับสมรรถนะของดิน

หรือการอนุรักษดินและนํ้า ตลอดจนพื้นที่เกษตรกรรมที่ลดลงตามลําดับ เนื่องจากไมมีมาตรการจูงใจที่เหมาะสม
ในกฎหมาย และในทางปฏิบัติการอนุรักษดินและนํ้ามีตนทุนและอาจไมสอดคลองกับวัตถุประสงคในการใชที่ดิน

ประกอบอาชีพหรือวิธีการทําการเกษตรของเกษตรกร
จ) กฎหมายเศรษฐกิจที่ออกมาในชวงวิกฤตของประเทศหลังป พ.ศ. 2540 ไมมีผลอยางเดนชัด

ที่จะทําใหเกิดการขยายตัวของการถือครองที่ดินของคนตางดาว อันจะกระทบถึงการถือครองที่ดินของคนไทย
เพราะมีเงื่อนไขกํากับการไดมาและการถือครอง อยางไรก็ตาม หากประเมินผลแลวเห็นวา เปนการเปดชอง

ใหคนตางชาติถือครองที่ดินโดยไมจําเปนและประเทศไทยจะไมไดประโยชนจากการกระตุนภาวะตลาด
อสังหาริมทรัพยภายในประเทศดวยวิธีนี้หรือภาวะตลาดอสังหาริมทรัพยในประเทศฟนตัวแลว ก็อาจพิจารณา

แกไขหรือยกเลิกกฎหมายดังกลาว
ฉ) กฎหมายภาษีโรงเรือนและที่ดินเปนการจัดเก็บภาษีจากฐานทรัพยสินและใหอํานาจพนักงาน

เจาหนาที่ในการประเมินคารายปที่เหมาะสมโดยคํานึงถึงลักษณะของทรัพยสิน ขนาดพื้นที่ทําเลที่ตั้ง และบริการ
สาธารณะที่ทรัพยสินนั้นไดรับประโยชน เปนการนําวิธีการประเมินราคาทรัพยสินประเภทคิดจากรายได

ของทรัพยสิน (Income - Capitalization Approach) มาใช ขณะที่ภาษีบํารุงทองที่กฎหมายกําหนดใหพิจารณา
จากราคาปานกลางที่ดินโดยใหนําราคาที่ดิน (เทานั้น) ในหนวยงานที่จะทําการตีราคาซึ่งซื้อขายกันโดยสุจริต

ครั้งสุดทายไมนอยกวาสามรายในระยะเวลาไมเกินหนึ่งปกอนวันตีราคามาคํานวณถัวเฉลี่ยเปนราคาปานกลาง
ซึ่งจะเห็นไดวาการเก็บภาษีดังกลาวยังขาดหลักเกณฑที่แนนอน เนื่องจากขึ้นอยูกับดุลพินิจของผูประเมินภาษี

จึงเปนชองทางใหหลีกเลี่ยงภาษีและยังเปดโอกาส ใหผูครอบครองที่ดินของรัฐเสียภาษีดวย ซึ่งเปนการสนับสนุน
ใหมีการบุกรุกครอบครองที่ดินของรัฐ สวนนโยบายของรัฐถึงแมวาจะมีความชัดเจนระดับหนึ่ง แตก็มิไดนําเอาไป

ปฏิบัติหรือเรงรัดใหมีการปฏิบัติอยางจริงจัง เชน การออกกฎหมายคุมครองพื้นที่เกษตรกรรม การจัดเก็บ
ภาษีที่ดินในอัตรากาวหนา รวมทั้งการจัดตั้งธนาคารที่ดิน เปนตน ซึ่งหากสามารถปฏิบัติไดก็จะทําใหแกปญหาที่ดิน

40 รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง “เพื่อปรับปรุงแกไข
นโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนดานที่ดินและปาไม”