Page 372 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง เพื่อปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า

สํานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ
National Human Rights Commission of Thailand

บทบัญญัติมาตรา 14 แหงพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรม (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2532

บัญญัติวา “ที่ราชพัสดุที่กระทรวงการคลังไดมาเนื่องจากการจัดซื้อของ ส.ป.ก.หรือมีผูยกใหแก ส.ป.ก.

เพื่อดําเนินการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมซึ่งมีอยูในวันที่พระราชบัญญัตินี้ใชบังคับ ใหกระทรวงการคลังดําเนินการ

โอนที่ราชพัสดุดังกลาวใหเปนกรรมสิทธิ์ของ ส.ป.ก. เพื่อใชในการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมตามพระราชบัญญัตินี้
การโอนที่ราชพัสดุดังกลาวมิใหนําความในมาตรา 8 และมาตรา 9 แหงพระราชบัญญัติที่ราชพัสดุ พ.ศ. 2518

มาใชบังคับ และใหดําเนินการโอนตามประมวลกฎหมายที่ดิน

บรรดานิติกรรมใดๆ ที่ไดกระทําเกี่ยวกับที่ดินตามวรรคหนึ่ง ใหคงมีผลใชไดตอไป”

บทบัญญัติมาตรา 15 แหงพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรม (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2532
บัญญัติวา “ใหรัฐมนตรีวาการกระทรวงการคลัง รัฐมนตรีวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณ และรัฐมนตรี

วาการกระทรวงมหาดไทย รักษาการตามพระราชบัญญัตินี้”

7.2 หลักการและแนวคิดของการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม

คําวา “ปฏิรูป” นั้น หมายความถึง การปรับปรุงเปลี่ยนแปลงโครงสรางที่ไมถูกตองเหมาะสม

หรือไมดี ใหเกิดความถูกตองและเหมาะสม โครงสรางดังกลาวนี้เปนรากฐานของปญหาที่สงผลกระทบใหเกิด

ปญหาใหม ๆ ขึ้นไดเรื่อย ๆ ซึ่งการแกไขปญหาที่ปลายเหตุเปนเพียงการกระทําเฉพาะหนา จึงไมสามารถ

ประกันไดวาจะมีผลสําเร็จหรือไมเพียงใด ในขณะที่การแกไขปญหาที่ปลายเหตุประสบผลสําเร็จ ก็ไมได
มีหลักประกันใด ๆ วาปญหาดังกลาวจะเกิดขึ้นอีกจนไมมีที่สิ้นสุด ถาการแกไขปญหาดังกลาวลมเหลว

ดวยเหตุผลใดก็ตาม ที่สําคัญที่สุดคือไมไดแกไขปญหาที่ตนเหตุของปญหา ดังนั้น การปฏิรูปจึงเปนการปรับปรุง

เปลี่ยนแปลงโครงสรางซึ่งเปนรากฐานของปญหา

ในป พ.ศ. 2517 สมาพันธชาวไรชาวนาแหงประเทศไทยเดินขบวนเรียกรองใหรัฐบาลแกไขปญหา
ที่ดินทํากินและการถูกเอารัดเอาเปรียบจากนายทุนหลายครั้งดังที่กลาวมาแลวขางตน ทําใหรัฐบาลนายสัญญา

ธรรมศักดิ์แกไขปญหาดังโดยประกาศใชพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ซึ่งมีผลบังคับใช

ตั้งแตวันที่ 6 มีนาคม พ.ศ. 2518 โดยมีหลักการและเหตุผลดังนี้

“ปจจุบันปรากฏวา เกษตรกรกําลังประสบความเดือดรอน เนื่องจากตองสูญเสียสิทธิในที่ดินและ
กลายเปนผูเชาที่ดินตองเสีย คาเชาในอัตราสูงเกินควร ที่ดินขาดการบํารุงรักษา จึงทําใหอัตราการผลิตผลเกษตรกรรม

อยูในระดับตํ่า เกษตรกรไมไดรับความเปนธรรม และเสียเปรียบจากการเชาที่ดิน จึงเปนความจําเปนอยางยิ่ง

ที่รัฐจะตองดําเนินการแกไขปญหาดังกลาวโดยดวนที่สุด โดยวิธีการปฏิรูปที่ดิน เพื่อชวยใหเกษตรกรมีที่ดินทํากิน

และใหการใชที่ดินเกิดประโยชนมากที่สุด”

รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง “เพื่อปรับปรุงแกไข 351
นโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนดานที่ดินและปาไม”