Page 367 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง เพื่อปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า

สํานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ
National Human Rights Commission of Thailand

การกําหนดเขตที่ดินใหเปนเขตปฏิรูปที่ดินตามวรรคหนึ่ง ใหถือเขตของอําเภอเปนหลัก โดยใหดําเนินการ

กําหนดเขตปฏิรูปที่ดินในเขตทองที่อําเภอที่มีเกษตรกรผูไมมีที่ดินประกอบเกษตรกรรมเปนของตนเอง หรือมีที่ดิน

เล็กนอยไมเพียงพอแกการครองชีพ หรือตองเชาที่ดินของผูอื่นประกอบเกษตรกรรมอยูเปนจํานวนมาก ตลอดจน

ที่มีผลผลิตตอไรตํ่า เปนเกณฑในการจัดอันดับความสําคัญในการกําหนดเขตกอนหลัง
ใหดําเนินการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมโดยมิชักชา และใหดําเนินการสํารวจที่ดินเพื่อเกษตรกรรม

และวางโครงการเพื่อดําเนินการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมในทองที่ทุกจังหวัดทั่วราชอาณาจักร ใหเสร็จภายใน

สามปนับแตวันที่พระราชบัญญัตินี้ใชบังคับ”

บทบัญญัติแหงพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรม (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2532 กําหนดใหใช
ความแทนวา

“การกําหนดเขตที่ดินใหเปนเขตปฏิรูปที่ดินตามวรรคหนึ่ง ใหกําหนดเฉพาะที่ดินที่จะดําเนินการ

ปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม เวนแตในกรณีที่จําเปนจะถือเขตของตําบลหรืออําเภอเปนหลักก็ได โดยใหดําเนินการ

กําหนดเขตปฏิรูปที่ดินในเขตทองที่อําเภอที่มีเกษตรกรผูไมมีที่ดินประกอบเกษตรกรรมเปนของตนเอง หรือมีที่ดิน
เล็กนอยไมเพียงพอแกการครองชีพ หรือตองเชาที่ดินของผูอื่นประกอบเกษตรกรรมอยูเปนจํานวนมาก ตลอดจน

ที่มีผลผลิตตอไรตํ่า เปนเกณฑในการจัดอันดับความสําคัญในการกําหนดเขตกอนหลัง ในกรณีที่ถือเขตของตําบล

หรืออําเภอเปนเขตปฏิรูปที่ดินนั้น ใหหมายถึงเฉพาะที่ตั้งอยูนอกเขตเทศบาลและสุขาภิบาล”

บทบัญญัติแหงพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2532 ตามมาตรา 7
ใหเพิ่มความตอไปนี้เปนมาตรา 25 ทวิ แหงพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518

“มาตรา 25 ทวิ ถาที่ดินที่ ส.ป.ก. ไดมาเปนแปลงเล็กแปลงนอยและมิไดอยูในเขตปฏิรูปที่ดิน ให ส.ป.ก.

มีอํานาจจัดที่ดินนั้นใหกับเกษตรกรหรือสถาบันเกษตรกรได ตามมาตรา 30 เสมือนวาเปนที่ดินในเขตปฏิรูปที่ดิน

โดยไมตองดําเนินการกําหนดเขตที่ดินในทองที่นั้นใหเปนเขตปฏิรูปที่ดินตามมาตรา 25”
บทบัญญัติแหงพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรม (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2532 ตามมาตรา 8

ใหยกเลิกความในมาตรา 26 แหงพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 บัญญัติวา

“มาตรา 26 เมื่อไดมีพระราชกฤษฎีกากําหนดเขตปฏิรูปที่ดินใชบังคับในทองที่ใดแลว

(1) ถาในเขตปฏิรูปที่ดินอันเปนสาธารณสมบัติของแผนดินสําหรับพลเมืองใชรวมกันแตพลเมืองเลิกใช
ประโยชนในที่ดินนั้น หรือไดเปลี่ยนสภาพจากการเปนที่ดินสําหรับพลเมืองใชรวมกันก็ดี หรือพลเมืองยังใชประโยชน

ในที่ดินนั้นอยู หรือยังไมเปลี่ยนสภาพจากการเปนที่ดินสําหรับพลเมืองใชรวมกัน เมื่อไดจัดที่ดินแปลงอื่นใหพลเมือง

ใชรวมกันแทนโดยคณะกรรมการประกาศในราชกิจจานุเบกษาแลวก็ดี ใหพระราชกฤษฎีกากําหนดเขตปฏิรูปที่ดิน

นั้นมีผลเปนการถอนสภาพการเปนสาธารณสมบัติของแผนดินสําหรับที่ดินดังกลาวโดยมิตองดําเนินการถอนสภาพ
ตามประมวลกฎหมายที่ดิน และให ส.ป.ก. มีอํานาจนําที่ดินนั้นมาใชในการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมได

346 รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง “เพื่อปรับปรุงแกไข
นโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนดานที่ดินและปาไม”