Page 42 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง การเลือกปฏิบัติในการประกอบอาชีพของผู้ติดเชื้อเอชไอวี

รายงานการศึกษาวิจัย 15
การเลือกปฏิบัติในการประกอบอาชีพของผูติดเชื้อเอชไอวี

ระหวางป พ.ศ. 2531 - 2532 ประเด็นสิทธิมนุษยชนและเอชไอวี/เอดส ไดถูกนํามาพิจารณา
เปนครั้งแรกโดยองคการอนามัยโลก และ United Nations Centre of Human Rights ในเวทีหารือระหวาง

ประเทศ ครั้งที่ 1 วาดวยโรคเอดสและสิทธิมนุษยชน ซึ่งระบุวา การเลือกปฏิบัติตอผูติดเชื้อเอชไอวีและกลุมเสี่ยง
ถือเปนอุปสรรคที่สําคัญตอการแกไขปญหาการแพรระบาดของเชื้อเอชไอวีอยางมีประสิทธิภาพ หลักการดังกลาว

ยังถูกนําเสนอในขอมติแหงที่ประชุมสมัชชาสหประชาชาติในป 2534 และการประชุมเวทีอื่นๆ อีกดวย 21
ป พ.ศ. 2536 สํานักงานขาหลวงใหญสิทธิมนุษยชนแหงสหประชาชาติและโครงการโรคเอดส

แหงสหประชาชาติไดจัดการประชุมหารือระดับระหวางประเทศวาดวยเชื้อเอชไอวี/เอดสและสิทธิมนุษยชน ครั้งที่ 2
และมีการรับหลักการแนวปฏิบัติระหวางประเทศวาดวยเชื้อเอชไอวี/เอดสและสิทธิมนุษยชน (International

Guidelines on HIV/AIDS and Human Rights) ซึ่งไดมีการแกไขปรับปรุงเมื่อป พ.ศ. 2545 และ 2549
22
ตามลําดับ แนวปฏิบัติดังกลาวไดวางแนวทางที่สําคัญในการคุมครองสิทธิมนุษยชนของผูติดเชื้อและผูอยูรวมกับ
เชื้อเอชไอวี แนวปฎิบัติฯ ไดกําหนดพันธกรณีของรัฐที่เกี่ยวกับสิทธิดังตอไปนี้ การไมถูกเลือกปฏิบัติทางสุขภาพ
การเขาถึงขอมูล การศึกษา การจางงาน สวัสดิการทางสังคม และการมีสวนรวมกับสาธารณะ ซึ่งเปนประเด็นสําคัญ

ตอการลดความเปราะบางทางสังคมของกลุมผูติดเชื้อเอชไอวี และเปนหลักประกันในการไดรับการดูแลและ
สนับสนุน ที่สําคัญไปกวานั้น แนวปฏิบัติขอที่ 5 ไดเสนอใหรัฐบัญญัติกฎหมายวาดวยการขจัดการเลือกปฏิบัติ

เพื่อคุมครองกลุมผูเปราะบางทางสังคม ผูติดเชื้อเอชไอวีและคนพิการ จากการเลือกปฏิบัติทั้งในภาครัฐและ
ภาคเอกชน และใหหลักประกันสิทธิสวนบุคคลและหลักการรักษาความลับ รวมตลอดถึงจัดใหมีระบบการเยียวยา

จากการละเมิดสิทธิดังกลาวอยางมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ ในประเด็นเกี่ยวกับการจางงาน แนวปฏิบัติขอที่ 10
ไดกําหนดใหรัฐควรใหหลักประกันวา รัฐบาลและสถานประกอบการพัฒนาแนวปฏิบัติเกี่ยวกับประเด็นดานเอดส

กับการคุมครองสิทธิมนุษยชน แมวาแนวปฏิบัติฯ ไมมีผลผูกพันทางกฎหมาย แตไดวางหลักการที่สําคัญที่รัฐ
ควรนําไปปฏิบัติในการบัญญัติหรือปฏิรูปกฎหมาย 23

ป พ.ศ. 2544 ถือไดวามีความกาวหนาในการพัฒนากรอบกฎหมายและแนวปฎิบัติดานเอดส
อยางมากในการประชุมสมัชชาสหประชาชาติสมัยพิเศษวาดวยโรคเอดส (United Nations General Assembly

on Special Session of AIDS หรือ UNGASS) ไดมีมติรับหลักการปฏิญญาวาดวยพันธกรณีเรื่องโรคเอดส
(Declaration of Commitment on HIV/AIDS) ซึ่งเปนมาตรการสากลที่ไมมีผลผูกพันทางกฎหมาย แตให

แนวทางในการดําเนินงานในการปองกันการแพรระบาดของเชื้อเอชไอวี การดูแลและการสนับสนุน รวมตลอดถึง
บทบาทที่สําคัญของหลักการสิทธิมนุษยชนในการคุมครองกลุมผูติดเชื้อเอชไอวี ปฏิญญาดังกลาวยังใหความสําคัญ

กับหลักการไมเลือกปฏิบัติในทุกมิติ รวมถึงการไมเลือกปฏิบัติในการประกอบอาชีพของกลุมผูติดเชื้อเอชไอวี
(Discrimination at work) ซึ่งถือเปนปจจัยที่เปนอุปสรรคโดยใหพิจารณาควบคูไปกับแนวปฏิบัติระหวางประเทศ

วาดวยเชื้อเอชไอวี/เอดสและสิทธิมนุษยชน และในปเดียวกันนี้เอง UNAIDS ไดพัฒนา Protocol for the
Identification of Discrimination against People living with HIV (The Protocol) โดยมีจุดมุงหมายเพื่อเปน

21 ดูเพิ่มเติมใน Report of an International Consultation on AIDS and Human Rights, Geneva, 26 to 28 July 1989 (HR/PUB/90/2) และ
UN General Assembly resolution A/Res/46/203, 20 December 1991.
22 ดูเพิ่มเติม Report of the Secretary-General to the Commission on Human Rights, E/CN.4/1997/37
23 Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights and the Joint United Nations Programme on HIV/AIDS(OHCHR/
UNAIDS) (2006) HIV/AIDS and Human Rights, International Guidelines, (Consolidated version) (New York and Geneva,
UN)