Page 157 - โครงการศึกษาวิจัย เรื่อง สิทธิชุมชนและผลกระทบโครงการพัฒนาภาคใต้
P. 157
๑๔๓
หรืออ่างเก็บน้ําก็มักจะเป็นพื้นที่ป่าอุดมสมบูรณ์หรือพื้นที่เกษตรกรรม ที่ชุมชนได้มีการเข้าไปใช้
ประโยชน์ร่วมกันต่อเนื่องมาเป็นเวลานาน ผูกพันเป็นวิถีชีวิตของชุมชน การดําเนินโครงการภายใต้
แผนพัฒนาภาคใต้ในทุกกรณีศึกษาล้วนจะคุกคามพื้นที่ซึ่งชุมชนได้อาศัยใช้ประโยชน์ความอุดมสมบูรณ์
และความหลากหลายของทรัพยากรธรรมชาติที่เอื้อต่อวิถีชีวิตและการดํารงชีพ เช่น พื้นที่ป่าพรุแม่รําพึง
อําเภอบางสะพาน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ อ่าวทองคํา อําเภอท่าศาลา จังหวัดนครศรีธรรมราช
อ่าวปากบารา อําเภอละงู จังหวัดสตูล เป็นต้น การเข้าไปใช้พื้นที่ดังกล่าวของอุตสาหกรรม ท่าเรือน้ําลึก
และโรงไฟฟ้า ย่อมมีผลต่อการคุกคามสิทธิของชุมชนในการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติ รวมทั้ง
ความหลากหลายทางชีวภาพอย่างสมดุลและยั่งยืน ที่เคยมีมาแต่ดั้งเดิมตามบทบัญญัติในมาตรา ๖๖ ใน
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐
๕) สิทธิของชุมชนในการมีส่วนร่วมแสดงความคิดเห็น
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ ได้บัญญัติไว้ในมาตรา ๕๗ ว่าให้รัฐ
ต้องจัดให้มีกระบวนการรับฟังความคิดเห็นของประชาชนอย่างทั่วถึงก่อนดําเนินการวางแผนพัฒนา
สังคม เศรษฐกิจ การเมืองและวัฒนธรรม การเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ การวางผังเมือง การกําหนดเขต
การใช้ประโยชน์ในที่ดิน และการออกกฎที่อาจมีผลกระทบต่อส่วนได้เสียสําคัญของประชาชน รวมถึง
การจัดทําโครงการหรือกิจกรรมที่อาจจะก่อผลกระทบอย่างรุนแรง ต้องจัดให้มีกระบวนการรับฟังความ
คิดเห็นจากผู้มีส่วนได้ส่วนเสียก่อนตามบทบัญญัติมาตรา ๖๗
การจัดทําแผนงานโครงการพัฒนาภาคใต้ตั้งแต่ระดับชาติ ระดับภาค จนถึงระดับท้องถิ่น
เป็นลักษณะการคิดแบบรวมศูนย์และกําหนดมาจากหน่วยงานส่วนกลาง ไม่ได้เป็นการจัดทําแผนที่มี
กระบวนการรับฟังความคิดเห็นของประชาชนอย่างทั่วถึงก่อน และหน่วยงานที่รับผิดชอบก็เพียงแต่
ปฏิบัติตามกระบวนการและขั้นตอนทางกฎหมายของหน่วยงานตนเองที่ยังมีได้มีการปรับเปลี่ยนให้
สอดคล้องกับบทบัญญัติในรัฐธรรมนูญ เช่น พระราชบัญญัติการนิคมอุตสาหกรรม พ.ศ. ๒๕๒๒
พระราชบัญญัติโรงงานอุตสาหกรรม พ.ศ. ๒๕๓๕ พระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม
แห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๓๕ เป็นต้น นอกจากนี้การรับฟังความคิดเห็นของโครงการหรือกิจกรรมที่อาจ
ก่อให้เกิดผลกระทบต่อชุมชนอย่างรุนแรงทั้งทางด้านคุณภาพสิ่งแวดล้อม ทรัพยากรธรรมชาติและ
สุขภาพ ก็ยังเน้นกระบวนการทางเทคนิคที่ให้แต่ข้อมูลประโยชน์และด้านดีของโครงการ ซึ่งยังไม่
สอดคล้องกับเจตนารมณ์ในการรับฟังความคิดเห็นภายใต้รัฐธรรมนูญ
