Page 702 - รายงานฉบับสมบูรณ์ การประเมินศักยภาพและพัฒนาระบบงานและกระบวนการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชน ตามมาตรา 257 (1) ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550
P. 702
ให้เกิดการจ ากัดสิทธิส าหรับองค์กรเอกชนด้านสิทธิมนุษยชนที่ได้จดทะเบียนนิติ
บุคคล แม้ว่าองค์กรเหล่านั้นจะมีศักยภาพในการรับเรื่องร้องเรียนได้เท่าเทียมกับ
องค์การเอกชนด้านสิทธิมนุษยชนที่เป็นนิติบุคคลก็ตาม ซึ่งการก าหนดเงื่อนไขของ
คุณสมบัติดังกล่าว ส่งผลให้ไม่สามารถส่งเสริมบทบาทขององค์การเอกชนให้ท า
หน้าที่เป็นเครือข่ายของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติในการรับค าร้อง
แทนการมีส านักงานสาขาในภูมิภาคเพื่อรับค าร้องทั่วประเทศได้อย่างเพียงพอ
ความคิดเห็นต่อข้อกฎหมาย
จากกรณีข้อจ ากัดดังกล่าว ผู้ให้สัมภาษณ์ในฐานะนักวิชาการด้านกฎหมาย ให้
ความเห็นว่า ผู้ที่ร้องเรียน คือ “ผู้ที่ถูกละเมิดสิทธิ” เป็นค ามีความหมายกว้างกว่าค าว่า
“ผู้เสียหาย” (ในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา) หรือกล่าวอย่างกว้างๆ คือผู้ที่
ได้รับผลกระทบจากการกระท าอันเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนก็ได้ ซึ่งในแง่นี้ก็
ครอบคลุมความหมายที่กว้างพอสมควร อย่างไรก็ตามความหมายดังกล่าวยังไม่
ครอบคลุมถึงบุคคลที่อาจจะไม่ได้รับผลกระทบเลย แต่เห็นว่าเป็นประเด็นที่กระทบต่อ
หลักการพื้นฐานของสิทธิมนุษยชน เช่น การทรมาน หรือการกระท าที่ย ่ายีศักดิ์ศรีความ
เป็นมนุษย์ อย่างเช่นที่ก าหนดไว้ในมาตรา 32 ในรัฐธรรมนูญ
ดังนั้นหากพิจารณาโดยน ามาตรา 32 มาประกอบด้วย คือ กรณีที่มีการละเมิด
สิทธิในชีวิตและร่างกาย หรือการกระท าที่เป็นการย ่ายีศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์หรือใน
ลักษณะทรมาน ย่อมเป็นใครก็ได้ ที่สามารถร้องต่อศาลเพื่อประโยชน์ของผู้ที่ถูกกระท าให้
ท าการไต่สวนได้
ประเด็นที่น่าสนใจจากการให้สัมภาษณ์ของนักวิชาการด้านกฎหมายอีกท่าน ตั้ง
เป็นข้อสังเกตว่า แม้ในกฎหมายไม่ได้ก าหนดไว้ แต่ที่ผ่านมาก็มีการร้องเรียนในลักษณะนี้
ั
ั
เช่น กรณีปญหาที่ดิน ซึ่งเป็นปญหาในลักษณะกลุ่ม ก็ไม่ได้เรื่องร้องเรียนเฉพาะบุคคล
แต่จะมีตัวแทนเข้าไปร้อง ก็สามารถท าได้
อย่างไรก็ตามทรรศนะผู้ให้สัมภาษณ์ข้างต้น มีแนวคิดที่สอดคล้องกันว่า “การ
แก้ไขปรับปรุงทั้ง 2 มาตรานี้เพื่อเป ิ ดกว้างในการร้องเรียนเป็นสิ่งที่มีความ
เหมาะสม” เนื่องจากว่าประเด็นเรื่องสิทธิมนุษยชนเป็นประเด็นที่มีลักษณะสากล มี
ลักษณะกระทบไม่ใช่เฉพาะผู้ที่ตกเป็นเหยื่อเท่านั้น แต่กระทบต่อสังคม กระทบต่อ
ประโยชน์สาธารณะด้วย
- 583 -
