Page 524 - รายงานฉบับสมบูรณ์ การประเมินศักยภาพและพัฒนาระบบงานและกระบวนการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชน ตามมาตรา 257 (1) ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550
P. 524
-กระบวนการแต่งตั้งประธานกรรมการ และกรรมการสิทธิมนุษยชน
่
แห่งชาติเปิดโอกาสให้ฝายการเมืองมีบทบาทในการแต่งตั้งค่อนข้างมากท าให้มีการแทรกแซงของ
พรรคการเมือง นอกจากนี้รัฐบาลยังมีอ านาจในการก าหนดระเบียบการควบคุมและแต่งตั้ง
เจ้าหน้าที่ในส านักงานเลขาธิการของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติในทุกระดับจนส่งผลต่อ
ความน่าเชื่อถือ รวมทั้งการที่องค์กรอาสาสมัครเอกชน (NGO) ไม่มีส่วนร่วมในการสรรหา
กรรมการสิทธิมนุษยชน จนท าให้คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติไม่มีกรรมการที่มาจาก
องค์กรอาสาสมัครเอกชน (NGO) อันเป็นอุปสรรคต่อการระดมความร่วมมือกับองค์กรเอกชน
-คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติของอินเดีย ได้รับการแต่งตั้งโดย
ประธานาธิบดี โดยค าแนะน าของคณะกรรมาธิการรัฐสภา โดยมีอายุการท างานห้าปี แม้ว่า
กระบวนการเช่นนี้จะช่วยให้กรรมการได้รับการสนับสนุนจากรัฐสภา แต่อันตรายที่เกิดขึ้น คือ จะ
ท าให้กระบวนการแต่งตั้งกลายเป็นการเมืองไป นอกจากนี้ยังมีเสียงข้างมากของบุคคลจาก
่
ฝายรัฐบาลในคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ และขาดการมีส่วนร่วมขององค์กรพัฒนา
เอกชนในกระบวนการสรรหาขณะเดียวกันกระบวนการถอดถอนมีความไม่ชัดเจนและอยู่ในดุลย
พินิจของประธานาธิบดีมากเกินไปและข้อจ ากัดที่ส าคัญอีกประการหนึ่งของคณะกรรมการ NHRC
คือ จ านวนสามในห้าของคณะกรรมการต้องมาจากทหารหรือผู้พิพากษาที่เกษียณอายุแล้ว และที่
ส าคัญที่สุด คือ ประธานต้องมาจากประธานศาลสูงที่เกษียณอายุแล้ว สมาชิกอีกสองคนต้องเป็น
บุคคลที่มีความรู้มีประสบการณ์การท างานในด้านที่เกี่ยวข้องกับสิทธิมนุษยชน อายุการท างาน
ของกรรมการไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้ แม้ว่ากรรมการผู้นั้นจะมีความเสียหายเกิดขึ้นภายหลัง
การแต่งตั้ง นอกเหนือจากนั้นแล้วกรรมการถูกห้ามมิให้รับต าแหน่งทางราชการใดๆ ภายหลังที่
พ้นจากต าแหน่งคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติไปแล้ว
- สาระส าคัญอีกประการหนึ่ง คือ คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
ของอินเดียหรือ NHRC ขาดความมีอิสระในการแต่งตั้งเจ้าหน้าที่ เลขาธิการของคณะกรรมการฯ
มาจากข้าราชการระดับสูงที่เสนอโดยรัฐบาล เจ้าหน้าที่สอบสวนมาจากรัฐบาล รัฐบาลเป็นผู้
ก าหนดกฎระเบียบในการควบคุมการแต่งตั้งเจ้าหน้าที่บริหาร เจ้าหน้าที่ด้านเทคนิค และ
นักวิชาการ การอาศัยก าลังคนจากรัฐบาลโดยเฉพาะในเรื่องการสอบสวน ส่งผลต่อความ
น่าเชื่อถือศรัทธาของประชาชนต่อคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติของอินเดียเป็นอย่างยิ่ง
เมื่อพิจารณาถึงประเด็นความเป็นกลางและความเที่ยงธรรมในการสอบสวน
- 418 -
