Page 111 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาวิจัยผลกระทบธุรกิจค้าปลีกขนาดใหญ่กับการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน

102

ประกอบกับการละเลยเพิกเฉยของรัฐในการกําหนดมาตรการสงเสริมและพัฒนาศักยภาพของรานคาปลีก

ดั้งเดิมหรือรานคาปลีกสมัยใหมของคนไทยไวกอนลวงหนา เพราะอยางนอยที่สุดใหรานคาปลีกดั้งเดิมหรือ
รานคาปลีกสมัยใหมของคนชาติไดมีโอกาสเตรียมความพรอมและเสริมศักยภาพรองรับการแขงขันเสรี

การไมกระทําในฐานะที่ตนมีหนาที่ตองกระทําเพื่อปกปองพิทักษผลประโยชนของประชาชน และ
อยูในวิสัยที่สามารถคาดเห็นได (Foresee ability) เนื่องจากมีตัวอยางเปนกรณีศึกษาจากหลายประเทศ

ยอมแสดงใหเห็นวา กระบวนทัศนของรัฐในการกําหนดนโยบายและวิธีการปฏิบัติราชการ โดยไมไดคํานึงถึง
คุณภาพชีวิตของปจเจกชนและสังคมที่ไดรับผลกระทบจากธุรกิจคาปลีกขนาดใหญของกลุมทุนตางชาติ เชน
การตองปดกิจการของรานคาปลีกดั้งเดิม การวางงาน การถูกจํากัดโอกาสในการประกอบอาชีพคาปลีก
และการสรางความไมเปนธรรมใหแกสังคม ผูวิจัยพบวา ทิศทางดังกลาวสงเสริมใหเกิดการลวงละเมิดตอ
คุณคาความเปนมนุษย (Human Dignity) และทําลายพื้นฐานความเปนธรรมในสังคม (Justice) ซึ่ง

ถือเปนหลักพื้นฐานในการคุมครองสิทธิมนุษยชน ดังปรากฏตามเจตนารมณของปฏิญญาสากล ใน
อารัมภบทที่มีขอความวา:

Whereas recognition of the inherent dignity and of the equal and foundation
of freedom, justice and peace in the world … (The Universal Declaration of Human
Rights, 1948)

5.2.2 เสรีภาพในการประกอบอาชีพ

ผลกระทบของธุรกิจคาปลีกขนาดใหญทําใหรานคาปลีกดั้งเดิม หรือรานโชหวยตองเลิกกิจการ
เนื่องจากไมสามารถสูกับทุนขนาดใหญได ทั้งนี้ รวมถึงผลขางเคียง เชน เกษตรกรที่ปลูกพืชผักสงขายใหกับ
พอคาแมคาขาดรายได เนื่องมาจากรานขายของชําและรานโชหวยเลิกกิจการหรือขายไมได หรือ

สภาวการณการเปลี่ยนแปลงทางดานอาชีพขนาดใหญ และทําใหเกิดความไมมั่นคงในอาชีพการงานของ
พอคาแมคาและเกษตรกรที่ปลูกพืชผัก อันเนื่องมาจากภาวะขาดทุนและขายพืชผักไมไดจนตองลมเลิก
กิจการหรือปดตัวไป

ผูวิจัย พบวา ประเทศไทยปกครองดวยระบบประชาธิปไตยและมีระบบเศรษฐกิจแบบเสรี โดย
หลักการรัฐยอมไมมีหนาที่ดําเนินการทางเศรษฐกิจเอง แตควรปลอยใหเปนไปหนาที่ของเอกชนและกลไก

ตลาด แตรัฐมีหนาที่สําคัญคือการกํากับดูแลใหการดําเนินการทางธุรกิจของเอกชนเปนไปโดยเสรีและเปนธรรม

เสรีภาพในการประกอบอาชีพเปนหลักสากลที่ไดรับการรับรองตามรัฐธรรมนูญในประเทศ
เศรษฐกิจเสรี รวมถึงประเทศไทยที่รับรองเสรีภาพในการประกอบอาชีพไวในมาตรา 43 ของรัฐธรรมนูญ
แหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 วา

มาตรา 43 “บุคคลยอมมีเสรีภาพในการประกอบกิจการหรือประกอบอาชีพและการแขงขันโดยเสรี

อยางเปนธรรม

การจํากัดเสรีภาพตามวรรคหนึ่งจะกระทํามิได เวนแตโดยอาศัยอํานาจตามบทบัญญัติแหง
กฎหมาย เฉพาะเพื่อประโยชนในการรักษาความมั่นคงของรัฐหรือเศรษฐกิจของประเทศ การคุมครอง
ประชาชนในดานสาธารณูปโภค การรักษาความสงบเรียบรอยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชนการจัดการ
ระเบียบ การประกอบอาชีพ การคุมครองผูบริโภค การผังเมือง การรักษาทรัพยากรธรรมชาติและ

สิ่งแวดลอม สวัสดิภาพของประชาชน หรือเพื่อปองกันการผูกขาดหรือขจัดความไมเปนธรรมในการแขงขัน”