Page 116 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาวิจัยผลกระทบธุรกิจค้าปลีกขนาดใหญ่กับการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน

107

ของกลุมทุนตางชาติ กลุมทุนเหลานี้จึงไดเขามาประกอบกิจการและลงทุนในประเทศไทยเพิ่มมากขึ้น
รวมถึงการลงทุนสาขาธุรกิจคาปลีกดวยเชนกัน

นอกเหนือจากผลกระทบที่มีตอรานคาปลีกดั้งเดิมแลว เอกสารวิจัยฉบับนี้ ยังไดแสดงใหเห็นถึง
ผลกระทบทางสังคมของการรับนโยบายการเปดเสรีทางการคา (ธุรกิจคาปลีก) ซึ่งมีผลตอการเปลี่ยนแปลง

ทัศนคติและพฤติกรรมของประชาชน ซึ่งเปนปจจัยสําคัญตอการเปลี่ยนแปลงวิถีชุมชนในระยะยาวอีกดวย
หากแตการเปลี่ยนแปลงนี้ เปนการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นจากการปลุกปน มิไดเกิดขึ้นตามความตองการของ
ชุมชน และมีพยานหลักฐานที่ยืนยันวา สิทธิของชุมชนที่จะเลือกวิถีชีวิตที่เหมาะสม และความสุขทางสังคม
ที่ยั่งยืนไดถูกทําลายไป เพราะการยอมรับใหกระบวนการคาปลีกเขาแทรกซึมวิถีชีวิตของชุมชน เพื่อประโยชน

ทางการคา และการคากําไรอยางปราศจากขอจํากัด

เมื่อเปรียบเทียบกับมาตรการทางกฎหมายของตางประเทศ อาทิ ประเทศญี่ปุน ประเทศสหรัฐอเมริกา
พบวา มีการใชมาตรการทางกฎหมายในลักษณะของการกําหนดรายละเอียดปลีกยอยทางออม ในการปองกัน
ผลกระทบของธุรกิจคาปลีกขนาดใหญที่มีตอรานคาดั้งเดิมทองถิ่น เชน การจัดระเบียบการจราจร การจัด
ระเบียบพื้นที่ตั้ง หรือมาตรการเพื่อความปลอดภัย เปนตน งานวิจัยนี้พบวามาตรการทางกฎหมายมิไดเปน

ปจจัยที่มีนัยสําคัญในการปกปองรานคาดั้งเดิมทองถิ่น แตปจจัยที่ทําใหธุรกิจคาปลีกขนาดใหญไมกลืนกิน
รานคาปลีกดั้งเดิมทองถิ่นหรือรานคากลุมทุนชาติ ไดแก “การสรางจิตสํานึกรวมกัน” ของปจเจกชน
ชุมชน และสังคม ใหตระหนักถึงคุณคาในความดีของการมีอยูของรานคาปลีกดั้งเดิมทองถิ่น ซึ่งเปรียบไดกับ
“กระดูกสันหลังของเศรษฐกิจชุมชน” และความงามของความหลากหลายในการประกอบอาชีพของ

คนทองถิ่น โดยยึดโยงกับกระบวนทัศนเรื่องการพัฒนาที่สมดุลอยางยั่งยืนอันมีสิทธิมนุษยชนควบคูกับ
ศักดิ์ศรีความเปนมนุษยเปนปจจัยหลักในการพัฒนาประเทศสืบไป

6.2 ขอเสนอแนะเชิงนโยบาย

ผูวิจัยเสนอความเห็นวา ควรทบทวนการอนุญาตในเรื่องการขยายตัวของรานคาปลีกสมัยใหม
โดยชะลอไวเปนการชั่วคราวกอน และพิจารณาถึงความเปราะบางของชุมชน โดยรัฐตองปกปกษรักษา

สิทธิมนุษยชนควบคูไปกับการพัฒนาเศรษฐกิจ ทิศทางพัฒนาประเทศของไทยควรวางอยูบนกรอบความคิด
เรื่อง “การพัฒนาอยางยั่งยืน” (Sustainable Development) ตามที่ไดกําหนดอยูในแผนพัฒนาประเทศและ
แนวนโยบายพื้นฐานแหงรัฐตามรัฐธรรมนูญฉบับปจจุบัน รัฐตองบูรณาการกรอบความคิดในการบริหารงาน
ของภาครัฐ โดยการบริหารปกครองของภาครัฐในระบอบประชาธิปไตยนั้น ตองคํานึงถึงสิทธิในการพัฒนา
ซึ่งมีหลักสําคัญประการแรกวา ภาครัฐมีหนาที่จัดระเบียบทางเศรษฐกิจที่เหมาะสมตอการพัฒนาคุณภาพ

สังคมและสิ่งแวดลอม ประการที่สอง ภาครัฐมีหนาที่ตองกระจายรายไดเพื่อใหเกิดความเปนธรรมแกคน
ในสังคม และประการสุดทาย คือ การคุมครองสิทธิมนุษยชน นอกจากนี้ นโยบายขางตนตองไดรับ
การถายทอดไปสูหนวยงานภาครัฐสวนทองถิ่น การสรางเครือขายความรวมมือระหวางภาครัฐ ภาคธุรกิจ

และภาคประชาชนมีความจําเปนอยางยิ่งยวดตอการขับเคลื่อนนโยบายไปสูภาคปฏิบัติอยางจริงจัง
โดยกอนที่จะดําเนินมาตรการในทางปฏิบัติใดๆ ภาครัฐควรมีการชะลอการอนุญาตขยายตัวของรานคาปลีก
สมัยใหมไวเปนการชั่วคราวกอน จนกวาจะแนใจวารัฐมีกลไกคุมครองที่พรอมเพรียงแลว