Page 108 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาวิจัยผลกระทบธุรกิจค้าปลีกขนาดใหญ่กับการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน

99

ใหมีศักยภาพในการแขงขัน กอนเปดเสรีภาคการเงินอยางเต็มรูปแบบภายใตกรอบองคการการคาโลก เชน

ในระหวางการปฏิรูปสถาบันการเงิน มีนโยบายไมอนุญาตใหใบอนุญาตประกอบธุรกิจสถาบันการเงินแก
นักลงทุนรายใหม ทั้งนี้เนื่องจากกระบวนทัศนของรัฐมองวาธุรกิจสถาบันทางการเงินเปนตัวกลางของระบบ
เศรษฐกิจ (หัวใจ) หรืออาจขยายบทบาทเปนระบบเศรษฐกิจในอนาคตตามรูปแบบ Universal Banking ที่
เปนเชนนี้ เพราะรัฐมองวา ธุรกิจคาปลีก (คนชาติ) เปนเพียงภาคธุรกิจซึ่งถือเปนสวนยอยหนึ่งของระบบ

เศรษฐกิจของประเทศเทานั้น โดยปราศจากการยึดโยงความสัมพันธของธุรกิจคาปลีก (คนชาติ) กับคุณภาพ
ชีวิตคน (สังคม) รากฐานวัฒนธรรม และสภาพแวดลอม อันเปนรากฐานสําคัญสําหรับการคุมครอง
สิทธิมนุษยชนที่ยอมรับกันเปนสากล

การเปรียบเทียบขอเท็จจริงดังกลาว ยืนยันไดวา ธุรกิจคาปลีกที่ผูประกอบกิจการเปนกลุมทุน
ครอบครัวขนาดเล็ก ขนาดกลาง หรือกลุมทุนทองถิ่น ซึ่งมีอยูจํานวนมาก และกระจายไปทุกภาคสวนของ

ประเทศถูกปลอยปละละเลย แตรัฐกลับสนับสนุนใหกลุมทุนขนาดใหญเขามาทําธุรกิจนี้ โดยปราศจากการมี
มาตรการรองรับที่เหมาะสม นั่นเทากับเปนการตอกย้ํากระบวนทัศนของรัฐที่ใหความสําคัญของการพัฒนา
เศรษฐกิจระดับยอดมากกวาเศรษฐกิจรากฐาน

2) มาตรการทางกฎหมาย

(1) โดยที่ปจจุบันมีความพยายามในการอาศัยกฎหมายที่มีอยูเปนเครื่องมือในการตอสูเพื่อ

ปองกันมิใหเกิดธุรกิจคาปลีกขนาดใหญขยายสาขาลงสูระดับชุมชนยอย ดังนี้
ก. กฎหมายผังเมือง ซึ่งเมื่อพิจารณาถึงความหมายของคําวา “การผังเมือง” ตามมาตรา 4

แหงพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2518 ซึ่งใหความหมายวา การวาง จัดทําและดําเนินการใหเปนไป
ตามผังเมืองรวมและผังเมืองเฉพาะในบริเวณเมืองและบริเวณที่เกี่ยวของหรือชนบท เพื่อสรางหรือพัฒนา
เมืองหรือสวนของเมืองขึ้นใหม หรือแทนเมืองหรือสวนของเมืองที่ไดรับความเสียหาย เพื่อใหมีหรือทําให

ดียิ่งขึ้นซึ่งสุขลักษณะความสะดวกสบาย ความเปนระเบียบ ความสวยงาม การใชประโยชนในทรัพยสิน
ความปลอดภัยของประชาชน และสวัสดิภาพของสังคม เพื่อสงเสริมการเศรษฐกิจ สังคม และ
สภาพแวดลอมเพื่อดํารงรักษาหรือบูรณะสถานที่และวัตถุที่มีประโยชนหรือคุณคาในทางศิลปกรรม
สถาปตยกรรม ประวัติศาสตร หรือโบราณคดี เพื่อบํารุงรักษาทรัพยากรธรรมชาติ ภูมิประเทศที่งดงามหรือ

มีคุณคาในทางธรรมชาติ เห็นวา

- แมวาเจตนารมณของกฎหมายผังเมือง มิไดมีวัตถุประสงคสําหรับการปองกัน
ผลกระทบของธุรกิจขนาดใหญโดยตรงก็ตาม แตเปนเรื่องการจัดระเบียบในการใชพื้นที่หรือการทําโซนนิ่ง
เพื่อจัดพื้นที่สงเสริมทางเศรษฐกิจ สังคม และสภาพแวดลอม หรือเพื่อรักษาความงามทางสถาปตยกรรม หรือ
รักษาทรัพยากรธรรมชาติ ซึ่งการบังคับใชกฎหมายดังกลาวจะมีประสิทธิภาพหรือไมตองขึ้นอยูกับหลักคิด

ของภาครัฐ/รัฐบาลทองถิ่นวา ไดตระหนักถึงคุณคาของรานคาปลีกดั้งเดิมในฐานะเปนสวนหนึ่งของชุมชน
ทองถิ่นหรือไม
- การบังคับใชกฎหมายในประเทศไทยควรหลีกเลี่ยงการตีความ หรือการใชดุลพินิจเพื่อ

ปรับใชกฎหมาย เชน เจตนารมณของกฎหมายที่กําหนดวา “เพื่อสงเสริมเศรษฐกิจ สังคม สภาพแวดลอม” ซึ่ง
อาจตีความไดวา ธุรกิจคาปลีกขนาดใหญที่ขายสาขา/กิจการ ทั้งการจัดตั้งหางรานขนาดใหญ หรือลดขนาด
พื้นที่ เปนการกระทบตอเศรษฐกิจชุมชน และคุณภาพของคน (สังคม) เพราะทําใหรานคาปลีกดั้งเดิมตองปด
กิจการหรือไดรับผลกระทบ หรืออาจตีความไดเชนกันวา ธุรกิจคาปลีกขนาดใหญทําใหประชาชนในพื้นที่ไดรับ
ความสะดวก มีการกระตุนทางเศรษฐกิจจังหวัด และสงเสริมภาพลักษณจังหวัดในการเรื่องความเจริญ เปนตน