Page 106 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาวิจัยผลกระทบธุรกิจค้าปลีกขนาดใหญ่กับการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน
P. 106
97
5.1.2 ระบบเศรษฐกิจแบบเสรีและธุรกิจคาปลีกขนาดใหญของกลุมทุนตางชาติ
1) นโยบายที่พึ่งพึงทุนตางประเทศ
จากการที่ประเทศไทยไดเขาเปนสมาชิกองคการการคาโลกตั้งแต ป พ.ศ. 2538 ซึ่งเปนชวงเวลา
เฟองฟูทางเศรษฐกิจ (ยุคฟองสบู) ไดมีแนวทางในการพัฒนาระบบเศรษฐกิจแบบเปดเสรี (นโยบายเสรีนิยม
ทางการคา) ซึ่งมีสาระสําคัญในการพึ่งพาการลงทุนและการคาระหวางประเทศ เนื่องจากนโยบายการพัฒนา
ประเทศทางเศรษฐกิจของไทยไดอิงกับการสงออกและอาศัยการลงทุนจากตางประเทศเปนปจจัยสําคัญ
กลาวคือประเทศไทยมีการอาศัยนโยบายการพึ่งพิงทุนภายนอกมาโดยตลอด นับตั้งแตระยะแรกของการพัฒนา
ประเทศ ไดแก การขอรับการสนับสนุน การลงทุนโดยตรงจากตางประเทศ (Foreign direct investment:
FDI) และเมื่อประเทศไทยประสบปญหาวิกฤติการณทางเศรษฐกิจในป พ.ศ. 2540 ยิ่งทําใหแนวทางการพึ่งพิง
ทุนตางชาติยิ่งมีมากขึ้นกวาเดิม (การกูยืมเงินจาก IMF รวมถึงการเอื้อประโยชนตอกลุมทุนตางชาติ)
เหตุเชนนี้ ทําใหนโยบายทางเศรษฐกิจจึงตองสัมพันธกับหลักสากลอยางเครงครัด ซึ่งเมื่อเปรียบเทียบกับ
ประเทศในแถบเอเชียอยางประเทศเกาหลีใตแลว ประเทศดังกลาวสามารถกําหนดนโยบายที่มีลักษณะผอนคลาย
เปนตัวของตัวเองไดมากกวาประเทศไทย
2) นโยบายการเปดเสรีทางการคา
ประเทศไทยมีนโยบายเชิงรุกทางเศรษฐกิจระหวางประเทศ และใหความสําคัญตอการเพิ่มปริมาณ
การคาใหมากขึ้นเพื่อสนับสนุนใหเศรษฐกิจของประเทศเจริญเติบโต สําหรับการเปดเสรีการคา สาขาธุรกิจ
คาปลีก มีเหตุผลวาจะชวยสนับสนุนตอเศรษฐกิจโดยรวม อีกทั้งผูบริโภคสามารถหาซื้อสินคาที่หลากหลาย
ในราคาที่ถูกลง แตกระนั้นในการเปดเสรีทางการคาตองพิจารณาวาในทางปฏิบัติมีการเปดใหตางชาติเขามา
ประกอบธุรกิจไดมากนอยเพียงใด เพื่อปองกันการผูกขาดหรือกระจุกตัวโดยผูประกอบการเพียงไมกี่ราย
เทานั้น นอกจากนี้ยังตองคํานึงถึงการสงเสริมใหมีการแขงขันภายในประเทศ มากกวามุงไปใชประโยชนจาก
การลงทุนของกลุมทุนตางชาติเทานั้น ดังนั้น การเปดเสรีการคาจึงมีหลักการขั้นพื้นฐานเรื่อง “หลักการเปด
เสรีแบบกาวหนาโดยลําดับ”อยางคอยเปนคอยไป
ตามที่ไดกลาวแลวในบทที่ 2 และมีขอสังเกตวา การเปดเสรีการคาตามความตกลงขององคการการคา
โลกนั้น ไมอยูบนหลักการและเหตุผลตามเจตนารมณของการเปดเสรีทางการคา ไดแก “การสงเสริม
การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ เพื่อประโยชนของผูบริโภคและเพื่อเสริมศักยภาพของผูประกอบการใน
ประเทศ” และไมตั้งอยูบนหลักการพื้นฐานเรื่อง “หลักการเปดเสรีแบบกาวหนาโดยลําดับ” โดยเฉพาะ
อยางยิ่ง ธุรกิจคาปลีกเปนการคาบริการที่ไมตองอาศัยนวัตกรรมชั้นสูง และเปนการประกอบธุรกิจที่สราง
อาชีพใหทุกระดับ จึงไมจําเปนตองรีบเรงในการเปดเสรีแตอยางใด
นอกจากนี้ การเปดเสรีในสาขาธุรกิจดังกลาว โดยไมมีแผนรองรับ จึงปรากฏขอเท็จจริงวา ธุรกิจ
การคาปลีกของกลุมคนไทย ทั้งกลุมทุนทองถิ่น หรือรานคาปลีกดั้งเดิมตองไดรับผลกระทบจากการเขามาสู
ตลาดคาปลีกของธุรกิจคาปลีกขนาดใหญ