Page 110 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาวิจัยผลกระทบธุรกิจค้าปลีกขนาดใหญ่กับการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน

101

2) ความรับผิดชอบของภาครัฐในการกําหนดมาตรการการสงเสริมและพัฒนาศักยภาพของ

รานคาปลีกดั้งเดิมหรือรานคาสมัยใหมของคนไทยไวกอนลวงหนากอนมีการเปดเสรีภาคธุรกิจคาปลีก
(แผนพัฒนารานคาปลีกดั้งเดิม)

3) หลักคิด/กระบวนทัศนของรัฐตองใหความสําคัญตอการพัฒนาประเทศอยางยั่งยืน

4) คุณภาพชีวิตของคนในสังคม เชน การมีงานทํา การมีอิสรภาพ เสรีภาพในการประกอบอาชีพ
ฯลฯ ถือเปนคุณคาความเปนมนุษย (Human Dignity) และพื้นฐานความเปนธรรมในสังคม (Justice)

จากการศึกษาถึงความสัมพันธของธุรกิจการคาปลีกขนาดใหญที่มีตอประเทศไทย และผลกระทบของ

ธุรกิจคาปลีกขนาดใหญที่มีตอรานคาปลีกดั้งเดิมทองถิ่น ในบทที่ 3 (3.3) พบวา มีรานคาปลีกดั้งเดิมจํานวนมาก
ตองปดกิจการลง เพราะไมสามารถแขงขันกับรานคาปลีกขนาดใหญได ซึ่งมีการเปรียบเปรยวา “รานคาปลีก
ดั้งเดิม เปนนักมวยรุนไลทขึ้นเวทีชกกับนักมวยรุนเฮฟวี่เวท ซึ่งหมายถึง ธุรกิจขนาดใหญ” ยอมไมสามารถ
แขงขันกันได ฉันใดฉันนั้น ซึ่งตองตั้งประเด็นถามวา “ตามปกติแลวจะไมมีผูจัดการแขงขันคนใดปลอยใหมี
การแขงขันเชนนั้นเปนแนแท” หรือ “ยอมไมมีผูแขงขัน ไมมีทางสูได เขาตอสูเชนกัน” เหมือนดังที่นักปรัชญา

สมัยกรีก Aristotle กลาวไววา “การปฏิบัติตอคนที่เสมอภาคกันอยางเทาเทียมคือความเปนธรรม และ
การปฏิบัติตอคนไมเสมอภาคกันอยางเทาเทียมกัน คือ ความไมเปนธรรม เพราะในความเปนจริงมนุษยเราไม
เทาเทียมกัน และยิ่งที่ใดมีเสรีภาพมากที่นั่นยอมปราศจากความเสมอภาค”

ดังนั้น จากผลการวิเคราะห ผูวิจัยพบวา ธุรกิจการคาปลีกขนาดใหญเปนผูเลน (Player) ที่เลนตาม
กติกาที่รัฐกําหนดไว และหากไมปฏิบัติตามกฎกติกา เชน มีการเอาเปรียบผูบริโภค (ราคา คุณภาพ และ

ความปลอดภัย) หรือ มีพฤติกรรมตองหามตามพระราชบัญญัติการแขงขันทางการคา พ.ศ. 2542 เชน
มาตรา 25 (1) กําหนดหรือรักษาระดับสินคาซื้อหรือขายสินคาหรือคาบริการอยางไมเปนธรรม (2) กําหนด
เงื่อนไขในลักษณะที่เปนการบังคับโดยทางตรงหรือโดยทางออมอยางไมเปนธรรม ใหผูประกอบธุรกิจอื่นซึ่ง

เปนลูกคาของตนตองจํากัดการบริการ การผลิต การซื้อหรือการจําหนายสินคา หรือตองจํากัดโอกาสใน
การเลือกซื้อหรือขายสินคา การไดรับหรือการใหบริการ หรือในการจัดหาสินเชื่อจากผูประกอบธุรกิจอื่น
(3) ระงับ ลด หรือจํากัดการบริการ การผลิต การซื้อ การจําหนาย การสงมอบการนําเขามาใน
ราชอาณาจักรโดยไมมีเหตุผลอันสมควร ทําลายหรือทําใหเสียหายซึ่งสินคาเพื่อลดปริมาณใหต่ํากวาความ

ตองการของตลาด (4) แทรกแซงการประกอบธุรกิจของผูอื่นโดยไมมีเหตุผลอันสมควร หรือตามมาตรา 26
การรวมธุรกิจ อันอาจกอใหเกิดการผูกขาดหรือความไมเปนธรรมในการแขงขัน หรือการตกลงฮั้วราคากัน
ตามมาตรา 27 ซึ่งเปนกระทําอันเปนการผูกขาด หรือลดการแขงขัน หรือจํากัดการแขงขันในตลาดสินคาใด
สินคาหนึ่งหรือบริการใดบริการหนึ่ง ผูประกอบธุรกิจเหลานนั้นตองรับผิดทางกฎหมาย

ในสวนความรับผิดชอบของธุรกิจคาปลีกขนาดใหญที่มีตอผูประกอบการรานคาปลีกดั้งเดิม ซึ่งถือ

เปนผูเลนคนหนึ่งที่ไดรับผลกระทบตองปดกิจการจนกลายเปนเหยื่อดวยแลวนั้น ยอมถือเปนโอกาสทาง
ธุรกิจการคา โดยเฉพาะอยางยิ่งเสรีภาพในการประกอบธุรกิจที่ปราศจากกติกาที่เปนธรรม ดังนั้น จึงถือเปน
ความรับผิดชอบของรัฐในฐานะเปนผูกําหนดกติกา ซึ่งมีหนาที่กํากับดูแลและควบคุมผูเลน และยอมมีหนาที่

สําคัญในการวางกรอบกติกาเพื่อใหเกิดความเสมอภาคอยางเปนธรรม
จากการศึกษาในบทที่ 2 และ 3 พบวา การที่ธุรกิจคาปลีกขนาดใหญตางชาติเขามาลงทุนใน

ประเทศไทย และมีการขยายสาขาในหลายรูปแบบนั้น มีเหตุปจจัยมาจากนโยบายเศรษฐกิจเสรี ซึ่งถือไดวา
เปนกระบวนทัศนหลักของรัฐในการพัฒนาประเทศ และนอกจากนี้ขอเท็จจริงยังปรากฏวา รัฐไดเอื้อ
ประโยชนตอนักลงทุนตางชาติในธุรกิจคาปลีก โดยมีการสงเสริมการลงทุนตามที่ไดอธิบายไวในบทที่ 2