Page 83 - รายงานโครงการศึกษา เรื่อง การจัดทำตัวชี้วัดสิทธิมนุษยชนเบื้องต้นตามปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน

71

บังคับ หรือ Sanction (เช่น ระยะเวลาการควบคุมตัว การอุ้มหาย) หรือเป็นเพียง
เปูาหมายที่ต้องการให้มีความก้าวหน้าขึ้น (เช่น สภาพห้องขัง ความพึงพอใจของผู้ที่ได้รับ

บริการทางการแพทย์ หรือความสัมฤทธิ์ผลทางการศึกษา)
 การแบ่งตัวชี้วัดออกเป็นตัวชี้วัดโครงสร้าง ตัวชี้วัดกระบวนการ ตัวชี้วัดผล เป็นสิ่งที่ดีที่
ท าให้คลุมพันธะหน้าที่ของรัฐทุกด้าน ตัวชี้วัดที่พัฒนาขึ้นควรสะท้อนหน้าที่ทุกด้านของ

รัฐ แต่ยังมีตัวชี้วัดหลายตัวที่ยังสลับที่กัน เช่น งบประมาณในการศึกษา (ไม่ใช่ตัวชี้วัด
ผลลัพธ์ แต่เป็นตัวชี้วัดกระบวนการ)
 สิทธิหลายด้านยังไม่มีตัวชี้วัดผลลัพธ์ คณะผู้ศึกษาอาจต้องพิจารณาเพิ่มเติม เช่น สิทธิใน

การมีที่อยู่อาศัย อาจพิจารณาจาก จ านวน หรือสภาพของคนที่ต้องไปอยู่อาศัยใต้สะพาน
หรือจ านวน คน หรือจ านวน cases หรือสภาพความรุนแรง ของคนนอนข้างถนน
 ตัวชี้วัดผลลัพธ์ส่วนใหญ่จะชี้ถึงจ านวน หรือปริมาณ ควรจะต้องเพิ่มมิติคุณภาพของ

ผลลัพธ์ด้วย เช่น ความพึงพอใจของการบริการที่ได้รับจากแพทย์ คุณภาพของการศึกษา
ความพึงพอใจของเหยื่อที่ถูกละเมิดในคดีอาญา แม้ว่าตัวชี้วัดที่จัดท าขึ้นนี้เป็นตัวชี้วัด
เบื้องต้นแต่บางเรื่องสามารถมีตัวชี้วัดผลลัพธ์ที่บ่งถึงคุณภาพได้ และต่อไปน่าจะมีการ
พัฒนาในส่วนนี้ให้ลึกมากขึ้น

 การใช้ข้อมูลเชิงตัวเลข หรือเชิงปริมาณ จะต้องใช้ด้วยความระมัดระวัง และต้องใช้
ตรรกศาสตร์ ประกอบด้วย เพราะหลายๆ กรณีที่ตัวเลขอาจไม่สื่อถึงความรุนแรงของ
ปัญหา หรืออาจมีการผิดพลาดในการจัดเก็บข้อมูล เช่น ตัวเลขจ านวนสถิติผู้หญิงถูก

กระท ารุนแรงในครอบครัว อาจเป็นเพียงหนึ่งในร้อยของความเป็นจริงที่เกิดขึ้น เพราะ
เจ้าพนักงานอาจไม่ลงบันทึกประจ าวัน ถ้าพิจารณาเฉพาะตัวเลขอาจจะท าให้จัดล าดับ
ปัญหาเร่งด่วนที่ต้องแก้ไขผิดไป

 ตัวชี้วัดที่ดีต้องน าไปใช้ได้จริง มีที่มาจากสาระแห่งสิทธิซึ่งผู้ศึกษาได้ใช้วิธีการที่ถูกต้อง
แล้วโดยการทบทวนตราสารและเอกสารมา แต่เมื่อพัฒนามาเป็นตัวชี้วัดแล้วต้อง
พิจารณาต่อไปว่าตัวชี้วัดนั้นน าไปใช้ได้จริงหรือไม่ หาข้อมูลมาตอบตัวชี้วัดได้ไหม ซึ่ง
ประเด็นนี้สัมพันธ์กับองค์กร หรือหน่วยงานที่จัดเก็บข้อมูล

 ผู้ทรงคุณวุฒิและผู้เข้าร่วมสัมมนาบางคนเห็นว่าข้อมูลที่จะต้องหาเพื่อตอบตัวชี้วัดอาจจะ
ไม่มีการจัดเก็บ หรือมีความยากล าบากในการได้ เช่น ข้อมูลเกี่ยวกับการ “อุ้มหาย”

(การบังคับให้บุคคลสูญหายโดยการใช้ก าลัง)
 ข้อเสนอแนะอื่นๆ เช่น
- ควรเพิ่มเติมสิทธิอนามัยเจริญพันธุ์ สิทธิการเข้าถึง เรื่องของการส่งเสริมและคุ้มครอง

สตรีในภาวะการตั้งครรภ์ การตั้งครรภ์ในวัยรุ่นหรือเด็กในวัยที่ไม่พร้อมตั้งครรภ์
- ต่อไปควรพัฒนาตัวชี้วัดสิทธิมนุษยชนที่เน้น “สิทธิในยุคที่สาม" (The Third
Generation Rights) เช่น สิทธิในการพัฒนา สิทธิชุมชน ขึ้นบ้าง

- รัฐควรมีหน่วยงานกลางที่เก็บรวบรวมข้อมูล และกลั่นกรองข้อมูล (ข้อมูลที่น่าเชื่อถือ
ได้ ไม่ใช่ สร้างตัวเลขขึ้น) หน่วยงานที่จดทะเบียน หรือเก็บข้อมูลจากประชาชน
อาจจะต้องออกแบบเพื่อให้ได้ข้อมูลที่ต้องการ หรืออาจจะต้องท าวิจัย

- ข้อมูลที่ใช้ในงานประเมินตามตัวชี้วัดจะแบ่งได้เป็น สามระดับ คือ