Page 78 - รายงานโครงการศึกษา เรื่อง การจัดทำตัวชี้วัดสิทธิมนุษยชนเบื้องต้นตามปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน

66

 ตัวชี้วัดควรสะท้อนพันธะหน้าที่ของรัฐตามกฎหมายระหว่างประเทศสามประการคือ

- หน้าที่ในการเคารพ ซึ่งสะท้อนออกมาในรูปแบบการรับรองสิทธินั้นๆ แสดงว่ารัฐมี
“เจตจ านง”
- หน้าที่ในการปกป้องคุ้มครอง ซึ่งสะท้อนในด้านนโยบายและการปฏิบัติ โดยใช้

มาตรการด้านต่างๆ รวมถึงการใช้ทรัพยากรทั้งหลายที่มีอยู่
- หน้าที่ในการท าให้เป็นจริง ดูที่ผลลัพธ์ ซึ่งบางทีรัฐมีมาตรการต่างๆ มากมาย แต่
ผลไม่เกิด ถือว่าไม่บรรลุพันธะหน้าที่

 ประเภทตัวชี้วัด มีความสัมพันธ์กับพันธะหน้าที่ ส านักงานข้าหลวงใหญ่สิทธิมนุษยชน
แห่งสหประชาชาติ ได้แบ่งตัวชี้วัดเป็นสามประเภท คือ
- หนึ่ง ตัวชี้วัดโครงสร้าง (Structural Indicator) ที่บ่งถึงหน้าที่การเคารพ หรือ

เจตจ านงค์ที่จะเคารพ “สิทธิ” คือ การเป็นภาคีข้อตกลงระหว่างประเทศ และการ
รับรองสิทธิไว้ในระบบกฎหมายของรัฐ
- สอง ตัวชี้วัดกระบวนการ (Procedural Indicator) เป็นตัวชี้วัดที่สะท้อน หน้าที่ใน

การปกปูองคุ้มครอง รัฐจัดให้มีมาตรการต่างๆ เพื่อการปกปูองสิทธิของบุคคล ด้าน
นโยบาย การบริหาร ด้านการสร้างจิตส านึก อบรมบุคลากร การเงินงบประมาณ
ความร่วมมือระหว่างประเทศ

- สาม ตัวชี้วัดผลลัพธ์ (Outcome Indicator) ผลที่เกิดขึ้นจริง ของการกระท า
สะท้อนหน้าที่ในการ “ท าให้เป็นจริง”
 ขั้นตอนด าเนินการพัฒนาตัวชี้วัด

- ขั้นตอนที่หนึ่ง พิจารณาพันธะหน้าที่ของรัฐ
- ขั้นตอนที่สอง พิจารณาองค์ประกอบที่เป็นสาระแห่งสิทธิ

- ขั้นตอนที่สาม ก าหนดตัวชี้วัดสามประเภท
- ขั้นตอนที่สี่ ก าหนดที่มาของหลักฐาน หรือสร้างกระบวนการรายงาน (ขั้นตอนที่
สี่ไม่ได้ด าเนินการในการวิจัยครั้งนี้)

 สุดท้าย ตัวชี้วัดจะน าไปสู่การ “เปลี่ยนมุมมองการจาก “เยียวยาการละเมิด” เป็น
“การปูองกันการละเมิด” หรือเปลี่ยนจากระบบ “รายงานโดยที่มีลักษณะเป็นนามธรรม
เชิงคุณภาพ และอัตตาวินิจฉัย” มาเป็น “การใช้การรายงานที่เป็นระบบ มีข้อมูล
หลักฐานอ้างอิงที่จัดเก็บโดยเจ้าของข้อมูล และอยู่บนฐานสิทธิ”

 แต่จะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อ กสม. ต้อง ออกแบบ “ระบบการรายงาน “ระบบการจัดเก็บ” เพื่อ
ประโยชน์ในการประเมิน อาจต้องมีบุคลากรที่รับผิดชอบติดตาม และมีระบบการติดตาม

เพื่อให้มีการรายงานข้อมูลเกิดขึ้นจริง และต้องมีการ “ทบทวน” ตัวชี้วัดอย่างสม่ าเสมอ

หลังจากนั้น นายบุญแทน ตันสุเทพวีระวงษ์ ได้น าเสนอการจัดท าตัวชี้วัดของสาธารณรัฐฟิลิปปินส์ ซึ่ง
สรุปแนวทางได้ดังนี้

 เปูาหมายในการจัดท าตัวชี้วัดต้องชัดเจนทั้งการใช้งาน การติดตาม ตรวจสอบ การพัฒนา
 การพัฒนาตัวชี้วัดเริ่มจากการพิจารณาพัฒนาแผน และสร้างศักยภาพให้กับบุคลากรที่มี

บทบาทส าคัญในการสร้างการเปลี่ยนแปลง