Page 42 - รายงานฉบับสมบูรณ์ นโยบายการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนชายแดนไทย-พม่า : กรณีผู้อพยพจากภัยสงคราม
P. 42
บทที่ ๓
การหนีภัยจากการสู้รบตามแนวตะเข็บชายแดน และบทบาทของหน่วยงานรัฐ
ดังที่กล่าวไว้ในบทที่ ๑ ว่า การสู้รบระหว่างรัฐบาลทหารพม่ากับกองก าลังของกลุ่มน้อยใน
บริเวณรัฐกะเหรี่ยง ซึ่งอยู่ตรงกันข้ามกับอ าเภอแม่สอด จังหวัดตาก และรัฐมอญซึ่งอยู่ตรงข้ามกับอ าเภอ
สังขละบุรี จังหวัดกาญจนบุรี ระหว่างวันที่ ๘ – ๑๒ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๓ ท าให้ชนกลุ่มน้อยบริเวณ
ชายแดนต้องอพยพเข้ามาในดินแดนของประเทศไทยจ านวนมากนั้น ผู้วิจัยได้ลงพื้นที่เพื่อศึกษา
สถานการณ์ของผู้ลี้ภัยในพื้นที่ติดกับชายแดนประเทศเมียนมาร์ใน ๕ อ าเภอ คือ อ าเภอแม่สอด จังหวัด
ตาก เมื่อวันที่ ๑๓ – ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๔ อ าเภอท่าสองยาง จังหวัดตาก เมื่อวันที่ ๒๔
พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๔ อ าเภอสบเมย จังหวัดแม่ฮ่องสอน เมื่อวันที่ ๒๕ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๔
อ าเภอสังขละบุรี จังหวัดกาญจนบุรี เมื่อวันที่ ๒๗ – ๒๙ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๔ อ าเภอแม่สาย จังหวัด
เชียงราย เมื่อวันที่ ๖ – ๗ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔ และอ าเภอเวียงแหง จังหวัดเชียงใหม่ เมื่อวันที่ ๑๓ – ๑๕
ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔ ประเด็นที่ผู้ศึกษาสนใจคือ สถานการณ์ของแต่ละพื้นที่เป็นอย่างไร หน่วยงานรัฐ
ด้านความมั่นคงที่เข้าไปมีบทบาทในการแก้ไขปัญหาของผู้หนีภัยสงครามมีนโยบายอย่างไรต่อผู้หนีภัย
จากการสู้รบ บทบาทของแต่ละหน่วยงานในพื้นที่ในการปฏิบัติต่อผู้หนีภัยจากการสู้รบเป็นไปตามหลัก
สากลหรือไม่ มีการส่งกลับผู้หนีภัยการสู้รบไปสู่อันตรายหรือไม่
๓.๑ สถานการณ์การอพยพหนีภัยการสู้รบตามแนวตะเข็บชายแดน
จากการลงพื้นที่เพื่อศึกษาสถานการณ์การอพยพหนีภัยจากการสู้รบพบว่า สถานการณ์ของการ
อพยพหนีภัยจากการสู้รบมีความแตกต่างกันตามบริบทของแต่ละพื้นที่ และคลี่คลายลงหลังจากการสู้รบ
ครั้งใหญ่เมื่อปลายปี พ.ศ. ๒๕๕๓ ค่อนข้างมาก แต่ทุกพื้นที่ยังคงมีผู้ลี้ภัยที่ตกค้างอยู่จ านวนไม่น้อยที่อยู่
ในภาวะยากล าบาก สถานการณ์การหนีภัยจากการสู้รบตามแนวตะเข็บชายแดนหลังจากการสู้รบเมื่อ
ปลายปี พ.ศ. ๒๕๕๓ จนถึงปัจจุบันของแต่ละพื้นที่มีดังนี้
๑) อ าเภอแม่สอด จังหวัดตาก เมื่อปลายปี พ.ศ. ๒๕๕๓ มีผู้ลี้ภัยเข้ามาที่อ าเภอแม่สอด
ประมาณ ๒๕,๐๐๐ คน ผู้ลี้ภัยได้รับการดูแลจากอ าเภอและกองก าลังผาเมืองโดยมีการจัดที่พักพิง
ชั่วคราวให้ เมื่อฝ่ายทหารได้รับข่าวว่าการสู้รบในฝั่งพม่าสงบลงแล้ว ก็มีการส่งผู้ลี้ภัยกลับ แต่การสู้รบมิได้
ยุติลงจริง ท าให้ผู้ลี้ภัยต้องกลับเข้ายังฝั่งประเทศไทย ๓-๔ รอบ ปัจจุบันไม่มีการสู้รบทางฝั่งพม่า ผู้ลี้ภัย
ส่วนใหญ่จึงกลับไปยังถิ่นที่อยู่ของตนแล้ว เพราะมีที่ดินท ากินและเลือกสวนไร่นาที่ต้องดูแล แต่มีผู้ลี้ภัย
