Page 17 - คู่มือพนักงานเจ้าหน้าที่
P. 17
การตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชน
คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ได้ออกระเบียบคณะกรรมการสิทธิมนุษยชน
แห่งชาติว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการในการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชน พ.ศ. 2545 เพื่อ
ก าหนดหลักเกณฑ์รายละเอียดเกี่ยวกับการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชน และการร้องเรียน
ด้วยวาจากับการร้องเรียนด้วยวิธีอื่นใดที่ไม่ได้บัญญัติไว้ในกฎหมายเป็นการ เฉพาะ แต่ให้
คณะกรรมการออกระเบียบก าหนดขึ้นได้
หากคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ เห็นสมควรให้มีการตรวจสอบการละเมิดสิทธิ
มนุษยชนกรณีใดก็ต้องด าเนินการตามนัยมาตรา 25 แห่งพระราชบัญญัติคณะกรรมการสิทธิ
มนุษยชนแห่งชาติ พ.ศ.2542 กล่าวคือให้คณะกรรมการแจ้งไปยังบุคคลหรือหน่วยงานที่ถูกอ้างว่า
เป็นผู้ละเมิดสิทธิมนุษยชนหรือบุคคลหรือหน่วยงานที่คณะกรรมการเห็นว่าเกี่ยวข้องกับการละเมิด
สิทธิมนุษยชน เพื่อให้บุคคลหรือหน่วยงานนั้นชี้แจงข้อเท็จจริงภายในระยะเวลาที่คณะกรรมการ
ก าหนด ซึ่งคณะกรรมการได้ก าหนดในระเบียบคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ว่าด้วย
หลักเกณฑ์และวิธีการในการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชน พ.ศ. 2545 ข้อ 14 ให้บุคคลหรือ
หน่วยงานที่ถูกอ้างว่าเป็นผู้ละเมิดสิทธิมนุษยชน หรือบุคคล หรือหน่วยงานที่คณะกรรมการเห็นว่า
เกี่ยวข้องกับการละเมิดสิทธิมนุษยชนชี้แจงข้อเท็จจริงภายในสิบห้าวันนับแต่วันที่ได้รับแจ้งจาก
คณะกรรมการโดยคณะกรรมการอาจก าหนดระยะเวลาให้สั้นลง หรืออาจขยายเวลาได้อีกตาม
ความเหมาะสม
ในการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชน คณะกรรมการต้องให้บุคคลหรือหน่วยงานที่ถูก
กล่าวอ้างว่าเป็นผู้ละเมิดสิทธิมนุษยชน หรือบุคคลหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องชี้แจงข้อเท็จจริง
ภายในระยะเวลาที่ก าหนด นอกจากนั้นคณะกรรมการต้องให้โอกาสผู้ร้องหรือผู้เกี่ยวข้องและผู้ถูก
กล่าวอ้างชี้แจงรายละเอียดและเสนอพยานหลักฐานตามสมควรเพื่อพิสูจน์ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับการ
กระท าที่มีการอ้างว่าเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชน
จะเห็นได้ว่ากระบวนการพิจารณาตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชนเป็นกระบวนการ
อ านวยความยุติธรรม คือ นอกจากต้องฟังความทุกฝ่ายแล้วยังต้องรับฟังพยานหลักฐานเพื่อพิสูจน์
ข้อเท็จจริงที่มีการกล่าวอ้าง การรับฟังพยานหลักฐาน จึงเป็นเรื่องส าคัญในการที่จะชี้ว่าข้อเท็จจริง
ตามที่กล่าวอ้างกันนั้นเป็นอย่างไร ทั้งนี้ เนื่องจากข้อกล่าวอ้างของผู้ร้องเป็นเพียง “ประเด็นการ
ร้องเรียน” การชี้แจงข้อเท็จจริงของผู้ถูกกล่าวอ้างว่ากระท าการละเมิดสิทธิมนุษยชนอาจเป็นเพียง
“ประเด็นข้อพิพาท” ที่จะน าไปสู่การตรวจสอบเท่านั้น ไม่อาจฟังเป็นที่ยุติได้ว่าความจริง เป็นเช่นไร
คู่มือพนักงานเจ้าหน้าที่ 14
