Page 128 - รายงานข้อเสนอแนะเชิงนโยบายของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติต่อกรณีข้อร้องเรียนของเครือข่ายประชาชนภาคตะวันออก

รายงานข้อเสนอแนะเชิงนโยบายของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
102 ต่อกรณีข้อร้องเรียนของเครือข่ายประชาชนภาคตะวันออก

๔) กำาหนดมาตรการลงโทษสำาหรับอุตสาหกรรมที่ไม่ปฏิบัติตามเงื่อนไข

ข้อกำาหนดใน EIA/HIA รวมทั้งการชดเชยและเยียวยาที่อยู่ใน EIA/HIA นอกจากนี้ รัฐบาลต้อง
รับผิดชอบในการทำาให้กระบวนการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อมเกิดผลที่เป็นจริงในทางปฏิบัติ

๕.๒.๓ การประเมินสิ่งแวดล้อมระดับยุทธศาสตร์ (Strategic Environmental Assess-

ment : SEA)
รัฐบาลต้องสร้างเครื่องมือตัดสินใจในระดับภาพรวม ซึ่งเป็นการปฏิบัติหน้าที่

และความรับผิดชอบในการกำาหนดมาตรการว่า หากพื้นที่ใดจะนำามาใช้เป็นพื้นที่สำาหรับอุตสาหกรรม
จะต้องจัดให้ได้สมดุลระหว่างการพัฒนาเศรษฐกิจกับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม โดยประเมินศักยภาพ

ในการรองรับของพื้นที่ (Carrying Capacity) ซึ่งต้องอาศัยการประเมินภาพรวมอันเป็นผลมาจาก
การประเมินสิ่งแวดล้อมระดับยุทธศาสตร์ (Strategic Environmental Assessment : SEA) ๒๗

โดยจะต้องปรับปรุงมาตรการเหล่านี้ให้มีประสิทธิภาพ สม่ำาเสมอ และทันเวลา

๕.๒.๔ การป้องกัน กำากับดูแล ติดตาม ตรวจสอบให้การประกอบการของภาคธุรกิจและ

อุตสาหกรรมเคารพสิทธิมนุษยชน รวมถึงสิทธิชุมชน

รัฐบาลต้องกำาหนดนโยบาย แนวทาง รวมถึงมาตรการที่ชัดเจนและสอดคล้อง
๒๘
กับมาตรฐานระหว่างประเทศ ในการป้องกันมิให้การประกอบการของภาคธุรกิจและอุตสาหกรรม
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การประกอบการที่เป็นของรัฐหรือได้รับการสนับสนุนพิเศษจากรัฐ ไปละเมิดสิทธิ

การประเมินสิ่งแวดล้อมระดับยุทธศาสตร์ (Strategic Environmental Assessment : SEA) เป็นกระบวน
๒๗
การวิเคราะห์เชิงระบบเพื่อการประเมินผลกระทบทางสิ่งแวดล้อมที่อาจเกิดขึ้นจากการดำาเนินระดับนโยบาย
แผน และโครงการ โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อทำาให้เกิดความยั่งยืนในทางสิ่งแวดล้อม ประกอบด้วยขั้นตอนหลัก
คือ การกลั่นกรอง (screening) การกำาหนดขอบเขต (scoping) การพัฒนาทางเลือก (scenario/alternatives
development) การวิเคราะห์และประเมินผลกระทบ (Analysis and Evaluation of the Impacts) และการ
จัดทำารายงาน โดยต้องมีการมีส่วนร่วมของชุมชน (public participation) เพื่อรับฟังความคิดเห็นและข้อ
กังวลใจของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย (Dalal-Clayton and Sadler 2005 อ้างถึงโดย ผศ. ดร. เรวดี โรจนกนันท์
คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล http://www.etm.sc.mahidol.ac.th)
คณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติได้แต่งตั้งคณะอนุกรรมการประเมินสิ่งแวดล้อมระดับยุทธศาสตร์
(ชื่อเดิมคณะอนุกรรมการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมเชิงพื้นที่) เมื่อวันที่ ๒๔ พฤษภาคม ๒๕๔๘ โดย
คณะอนุกรรมการฯ มีมติเห็นควรที่จะนำา SEA มาใช้ในประเทศไทย เพื่อให้มีการประเมินศักยภาพและ
ข้อจำากัดของสิ่งแวดล้อมตั้งแต่ขั้นการจัดทำานโยบาย แผน และโครงการ เพื่อบูรณาการมิติสิ่งแวดล้อม
เศรษฐกิจ สังคม และเทคโนโลยีอย่างสมดุล ตามแนวทางการพัฒนาที่ยั่งยืน และคณะอนุกรรมการฯ มีคำาสั่ง
แต่งตั้งคณะทำางานจัดทำารายละเอียดแนวทางการประเมินสิ่งแวดล้อมระดับยุทธศาสตร์ เมื่อวันที่ ๗ มิถุนายน
๒๕๔๙ โดยมีหน้าที่ที่สำาคัญในการจัดทำารายละเอียดและตัวอย่างแนวทางการประเมินสิ่งแวดล้อมระดับ
ยุทธศาสตร์ (SEA Guideline) ซึ่งยังคงอยู่ในระหว่างการดำาเนินการและการทบทวน
๒๘
เมื่อวันที่ ๑๖ มิถุนายน ๒๕๔๔ คณะมนตรีสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ ซึ่งประเทศไทยเป็นสมาชิกได้
รับรองเอกสาร หลักการชี้แนะสำาหรับธุรกิจและสิทธิมนุษยชน (Guiding Principles for Business and Human