Page 60 - รายงานฉบับสมบูรณ์ เหลียวหลังแลหน้า 2 ทศวรรษ สิทธิมนุษยชนในสังคมไทย
P. 60
5. สร้างสัมพันธ์กับตัวแทนคณะกรรมการย่อยระดับภูมิภาคและคณะกรรมการ
ประสานงานระดับภูมิภาค
ทั้งนี้ เพื่อประโยชน์ในการแลกเปลี่ยนข้อมูลข่าวสารเพื่อการขับเคลื่อนงานด้าน
สิทธิมนุษยชนทั่วโลกอย่างมีประสิทธิภาพ
จากหลักการสู่ปฏิบัติการในสังคมไทย
ดังกล่าวไปแล้วข้างต้นเรื่องหลักการอันเป็นมาตรฐานในการปฏิบัติงานของสถาบันสิทธิ
มนุษยชนแห่งชาติซึ่งมีมาตรฐานสากลกำกับเพื่อทำให้แน่ใจว่า การมีอยู่ของสถาบันฯ จะยังประโยชน์
สูงสุดต่อการพิทักษ์ปกป้องคุ้มครองสิทธิมนุษยชนให้กับทุกคนอย่างมีประสิทธิภาพ แต่เมื่อมีความ
พยายามที่จะก่อตั้งสถาบันฯ ในประเทศไทยและรักษามาตรฐานระดับสากลไว้เพื่อเป็นหลักประกันว่า
สิทธิและศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ของผู้คนในสังคมไทยจะได้รับการปกป้องคุ้มครองเทียบเท่ากับ
ประเทศที่มีการเคารพสิทธิมนุษยชนอย่างดีแล้ว ซึ่งพบว่ามิใช่เรื่องง่าย ดังเรื่องราวที่ผู้มีส่วนได้เสียใน
การขับเคลื่อนผลักดันได้เล่าให้ฟังดังต่อไปนี้
กว่าจะก่อตั้งองค์กรพิทักษ์สิทธิประชาชนได้ช่างยากเย็นเข็ญใจ
แม้ว่าในช่วงที่มีการร่างรัฐธรรมนูญ ปี 2540 การเคลื่อนไหวของภาคประชาชนที่ตื่นตัวและ
เป็นปึกแผ่นนั้นส่งผลดีต่อการก่อตั้งองค์กรและขับเคลื่อนงานด้านสิทธิมนุษยชน แต่กระนั้น ก็ใช่ว่า
พลังการต่อรองของภาคประชาชนที่ตื่นตัวและรวมตัวครั้งใหญ่ทั่วประเทศจะสามารถต่อรองกับผู้มี
อำนาจทางการเมืองได้อย่างง่าย ตรงกันข้าม การต่อรองของภาคพลเมืองเป็นไปอย่างยากเย็นแสน
สาหัส กว่าจะได้มาซึ่งหลักประกันการต่อตั้งสถาบันที่จะปกป้องคุ้มครองสิทธิมนุษยชนของประชาชน
ทั้งประเทศ ที่น่าสนใจคือ พลังเครือข่ายของผู้หญิงยังคงเป็นแกนนำหลักในการขับเคลื่อนขบวนการ
อย่างมีนัยยะสำคัญ ดังจะเห็นได้จากเรื่องราวการต่อรองของผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง ดังนี้
การชูธงของเครือข่ายผู้หญิงก่อนที่จะมีการลงสมัครเป็นสมาชิกสภา
ร่างรัฐธรรมนูญและหลังเป็น ส.ส.ร.ว่านอกเหนือจากเรื่องสิทธิ เสรีภาพ
สิทธิทางการเมือง และการมีส่วนร่วมในกระบวนร่างแล้ว ยังมีข้อเสนอให้มี
องค์กรคณะกรรมการสิทธิตามหลักการอิสระและถ่วงดุล และใน
ขณะเดียวกันก็มีการเสนอแนวคิดองค์กรอิสระจากหลายฝ่ายที่แตกต่างกัน
อย่างกลุ่มของ อ.บวรศักดิ์ที่ร่างให้มีองค์กรอิสระขึ้นมาซึ่งประกอบด้วย
องค์กรต่างๆ เช่น ศาลต่างๆ ผู้ตรวจการแผ่นดิน แต่ไม่มีคณะกรรมการสิทธิฯ
แต่เรามองว่าควรจะมีคณะกรรมการสิทธิ จึงได้มีการค้นคว้า ศึกษา
จัดวงแลกเปลี่ยนความคิดเห็น เพื่อให้เห็นถึงความจำเป็นของคณะกรรมการ
สิทธิ แล้วต้องเป็นแบบไหน และทำไมต้องแยกออกมาจากผู้ตรวจการ
แผ่นดินของรัฐสภา เรื่องนี้จึงเป็นข้อถกเถียงและตลอดตั้งแต่วินาทีนั้น
จนกระทั่งปัจจุบัน
ทำให้องค์กรที่เรียกว่าคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติเป็น
องค์กรที่ถูกคัดค้านรุนแรงมากที่สุดในร่างรัฐธรรมนูญ 2540 ผ่านการต่อสู้
ผลักดัน ต่อรองมากมาย กลุ่มเรามองกันว่าหน้าที่ของผู้ตรวจการแผ่นดินยัง
ไปไม่ถึงการคุ้มครองสิทธิ ทำให้เกิดสภาพของการสู้ไปถูกต้านไป เรื่องนี้ต้อง
ชมคุณอานันท์ ปันยารชุนที่เข้าใจภาพการต่อสู้เรียกร้องว่าเราทำงานกัน
หนัก เมื่อฝ่ายเราทำท่าจะแพ้แกก็ดึงออกให้เราไปตั้งหลักแล้วมาต่อรองกัน
-53-
