Page 52 - รายงานฉบับสมบูรณ์ เหลียวหลังแลหน้า 2 ทศวรรษ สิทธิมนุษยชนในสังคมไทย
P. 52
ก่อนปี 2540 มีการร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช .... ที่สภาร่างรัฐธรรมนูญมี
การถกเถียงกันอย่างไม่แน่ใจว่า สิทธิมนุษยชนคืออะไร จำเป็นต้องมีองค์กรนี้หรือไม่ อย่างไร และ
สิทธิมนุษยชนจะขัดหรือแย้งกับความมั่นคงของชาติหรือไม่ อย่างไร ซึ่งก่อนที่จะมีการผ่านร่าง
กฎหมายรัฐธรรมนูญปี 2540 นั้นก็ได้มีการถกเถียงเรื่องนี้ในสภาร่างรัฐธรรมนูญ (สสร.) อย่าง
เข้มข้น กระทั่ง นาวาอากาศตรี ประสงค์ สุ่นศิริ สมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ ประเภทผู้มี
ประสบการณ์ทางการเมือง และอดีตเลขาธิการสภาความมั่นคงแห่งชาติ และเคยดำรงตำแหน่งเป็น
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศได้ลุกขึ้นให้คำชี้แจงและยืนยันว่า “คณะกรรมการสิทธิ
มนุษยชนแห่งชาติมิได้ขัดแย้งกับความมั่นคงแห่งชาติหรือความมั่นคงแห่งรัฐแต่ประการใด”
(รายงานการประชุมสภาร่างรัฐธรรมนูญ ครั้งที่ 22 (สมัยพิเศษ), 2540: 95) กระนั้น ประเด็นนี้ก็
ยังคงเป็นที่ถกเถียงด้วยความเคลือบแคลงใจของหลายฝ่ายในยุคสมัยปัจจุบันโดยเฉพาะในฝ่ายความ
มั่นคง กล่าวอย่างกระชับ การที่ทั้งภาษา หลักการ และแนวคิดเรื่องสิทธิมนุษยชนไม่เป็นที่รับรู้อย่าง
แพร่หลายในสังคมไทยในเวลานั้นส่งผลให้ กสม. ที่เป็นองค์กรอิสระที่น่าจะเป็นองค์กรหลักในการค้ำ
ประกันสิทธิมนุษยชนของคนไทยทั้งประเทศเป็นองค์กรที่ได้รับการเห็นชอบให้ก่อตั้งขึ้นมาไม่ง่ายนัก
และเผชิญกับความท้าทายต่อมาแม้จะสามารถตั้งองค์กรได้แล้ว ด้วยเหตุนี้ งานด้านการส่งเสริม
ความรู้ ความเข้าใจเรื่องสิทธิมนุษยชนที่ถูกต้องและเป็นภารกิจหลักประการหนึ่งของ กสม. จึงเป็น
ความท้าทายประการสำคัญตั้งแต่ยังไม่เริ่มต้นองค์กร
เมื่อพิจารณาข้อเขียนทางวิชาการที่เกี่ยวกับสิทธิมนุษยชนก่อนปี 2540 พบว่ามีไม่กี่ชิ้นงาน
ซึ่งก็สะท้อนหลักฐานอีกด้านของสังคมที่ขาดความรู้ ความเข้าใจในเรื่องสิทธิมนุษยชน ดังนั้น จึงไม่
น่าแปลกใจนักที่หลังการลงนามในปี 2491 แล้ว สังคมไทยยังคงมีการละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างหนัก
เป็นระยะ ๆ เช่น การบังคับสูญหาย การปราบปรามผู้เห็นต่างทางการเมือง การสังหารหมู่อย่าง
ทารุณ การสลายการชุมนุมทางการเมืองที่ทำให้บาดเจ็บล้มตายและสูญหายจำนวนมาก เป็นต้น
ภาพที่ 5 ลำดับเหตุการณ์สำคัญทางการเมืองและ
การละเมิดสิทธิมนุษยชนครั้งสำคัญของโลกและของไทย
-44-
