Page 12 - รายงานฉบับสมบูรณ์ เหลียวหลังแลหน้า 2 ทศวรรษ สิทธิมนุษยชนในสังคมไทย

3.1.4 ความเสมอภาคเป็นธรรม การเคารพในศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์และลดการ
ละเมิดสิทธิมนุษยชน เป็นจุดร่วมสำคัญที่ทั้ง กสม. และบุคลากรในสำนักงาน
กสม.ปรารถนาจะมีส่วนร่วมในการสร้างให้เกิดขึ้น และสอดคล้องกับความ
ต้องการของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียจากภาคส่วนต่าง ๆ เช่นกัน

3.2 การปฏิบัติงาน
3.2.1 การทำงานภายใต้มาตรฐานสากล “หลักการปารีส” (The Paris Principles)
3.2.1.1 มีข้อสงสัยเรื่องความเป็นอิสระในการทำงาน พบว่าภายใต้กฎหมาย
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยพุทธศักราช 2550 มีประเด็นที่
ก่อให้เกิดความสงสัยในเรื่องความเป็นอิสระในการทำงาน ด้วยหลักเกณฑ์
ในกระบวนการสรรหา กสม. นั้นไม่ได้แสดงให้เห็นที่มาของคณะกรรมการ
สรรหาที่หลากหลายโดยเฉพาะตัวแทนที่มาจากภาคประชาชน ซึ่งตาม
รัฐธรรมนูญฉบับดังกล่าวระบุให้ การสรรหาและเลือก กสม. ใช้หลักการ
เดียวกันกับการสรรหาและเลือกผู้ตรวจการแผ่นดิน ตามมาตรา 243 ความ
ว่า
การสรรหาและการเลือกผู้ตรวจการแผ่นดินให้นำบทบัญญัติมาตรา
206 และมาตรา 207 มาใช้บังคับโดยอนุโลม โดยให้มีคณะกรรมการ
สรรหาจำนวนเจ็ดคน ประกอบด้วย ประธานศาลฎีกา ประธานศาล
รัฐธรรมนูญ ประธานศาลปกครองสูงสุด ประธานสภาผู้แทนราษฎร
ผู้นำฝ่ายค้านในสภาผู้แทนราษฎร บุคคลซึ่งที่ประชุมใหญ่ศาลฎีกา
คัดเลือกจำนวนหนึ่งคน และบุคคลซึ่งที่ประชุมใหญ่ตุลาการในศาล
ปกครองสูงสุดคัดเลือกจำนวนหนึ่งคน และให้นำบทบัญญัติมาตรา
231 (1) วรรคสอง มาใช้บังคับโดยอนุโลม

ขณะเดียวกัน ภายใต้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช
2560 ซึ่งจัดทำขึ้นมาให้เอื้อต่อการมีคณะกรรมการสรรหาที่หลากหลาย
สอดคล้องกับหลักความเป็นอิสระในการทำงานของคณะกรรมการ ทว่าใน
มาตรา 247 ข้อ 4 ชี้แจงและรายงานข้อเท็จจริงที่ถูกต้องโดยไม่ชักช้าใน
กรณีที่มีการรายงานสถานการณ์เกี่ยวกับสิทธิมนุษยชนในประเทศไทยโดย
ไม่ถูกต้องหรือไม่เป็นธรรม ก็เป็นประเด็นที่อยู่ในความสงสัยและไม่
เชื่อมั่นไว้วางใจในความเป็นอิสระจากการถูกครอบงำจากรัฐบาล ทั้งนี้
ผู้ให้ข้อมูลส่วนใหญ่ ชี้ให้เห็นว่า เป็นผลพวงจากการที่ขั้นตอนสุดท้ายของ
การสรรหาคณะกรรมการต้องผ่านความเห็นชอบจากวุฒิสภา ซึ่งวุฒิสภา
ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 ไม่ได้มาจาก
การมีส่วนร่วมของประชาชนอย่างแท้จริง
3.2.1.2 โดยหลักการนั้น ระบุให้ กสม. มีหน้าที่และอำนาจชัดเจนและเพียงพอใน
การส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนตามรัฐธรรมนูญแห่ง
ราชอาณาจักรไทย ทว่า ที่ผ่านมามีเพียงรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักร
ไทย พุทธศักราช 2550 ที่กล่าวว่า ได้เขียนครอบคลุมหลักการข้างต้นมาก
ที่สุด โดยเฉพาะในมาตรา 257 ข้อ (2) เสนอเรื่องพร้อมด้วยความเห็นต่อ
ศาลรัฐธรรมนูญ ในกรณีที่เห็นชอบตามที่มีผู้ร้องเรียนว่า บทบัญญัติแห่ง
กฎหมายใดกระทบต่อสิทธิมนุษยชนและมีปัญหาเกี่ยวกับความชอบด้วย

-8-