Page 260 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง กฎหมายว่าด้วยความเสมอภาคและการไม่เลือกปฏิบัติ

กฎหมายว่าด้วยความเสมอภาคและการไม่เลือกปฏิบัติ

๔.๔ วิเคราะห์ขอบเขตของ “การเลือกปฏิบัติ” ในบริบทกฎหมายไทย

หลังจำกได้วิเครำะห์หลักกำรและกำรปรับใช้ “กำรเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรม” ตำมกฎหมำยไทยเปรียบเทียบ
กับกฎหมำยระหว่ำงประเทศและกฎหมำยต่ำงประเทศดังกล่ำวข้ำงต้น จะเห็นได้ว่ำ นอกจำกกำรน�ำค�ำว่ำ “ไม่เป็น

ธรรม” มำประกอบกับกำรเลือกปฏิบัติแล้ว ยังมีอีกประเด็นหนึ่งซึ่งท�ำให้กำรปรับใช้หลักกำรห้ำมเลือกปฏิบัติในบริบท
ของกฎหมำยไทยมีลักษณะเฉพำะและแตกต่ำงกับกฎหมำยสิทธิมนุษยชนก็คือ ขอบเขตเกี่ยวกับกำรปฏิบัติที่แตกต่ำง
กันอันจะถือเป็นกำร “เลือกปฏิบัติ” ซึ่งหำกพิจำรณำในบริบทของกฎหมำยสิทธิมนุษยชนแล้ว กำรเลือกปฏิบัติจะต้อง

เกี่ยวข้องสัมพันธ์กับ “เหตุแห่งกำรเลือกปฏิบัติ” (Ground of Discrimination) ดังนั้น ในส่วนนี้จะได้วิเครำะห์แนว
ค�ำพิพำกษำศำลไทยที่เกี่ยวข้องกับกำรเลือกปฏิบัติ โดยจ�ำแนกเป็นสองหัวข้อย่อย กล่ำวคือ กำรเลือกปฏิบัติที่มีควำม

เกี่ยวข้องสัมพันธ์กับ “เหตุแห่งกำรเลือกปฏิบัติ” และกำรเลือกปฏิบัติที่อยู่นอกเหนือจำก “เหตุแห่งกำรเลือกปฏิบัติ”
อย่ำงไรก็ตำม ก่อนกำรจ�ำแนกวิเครำะห์ดังกล่ำวจะเริ่มจำกกำรชี้ให้เห็นหลักกำรและขอบเขตของเหตุแห่งกำรเลือกปฏิบัติ
ตำมกฎหมำยระหว่ำงประเทศ กฎหมำยต่ำงประเทศ กับกฎหมำยไทย

๔.๔.๑ เหตุแห่งการเลือกปฏิบัติ (Ground of Discrimination)

ในเบื้องต้นมีข้อพิจำรณำว่ำ กำรปฏิบัติที่แตกต่ำงกัน (Distinction หรือ Differentiation) จะจัดเป็นกำร
เลือกปฏิบัติ (Discrimination) ซึ่งขัดต่อหลักกฎหมำยระหว่ำงประเทศ ต่อเมื่อกำรปฏิบัตินั้นเกี่ยวข้องกับ “เหตุแห่งกำร
เลือกปฏิบัติ” เมื่อพิจำรณำหลักกฎหมำยระหว่ำงประเทศพบว่ำ เหตุแห่งกำรเลือกปฏิบัติมีกำรระบุไว้ เช่น

 กติกำระหว่ำงประเทศว่ำด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทำงกำรเมือง ก�ำหนดเหตุแห่งกำรเลือกปฏิบัติ
ครอบคลุม “เชื้อชำติ สีผิว เพศ ภำษำ ศำสนำ ควำมคิดเห็นทำงกำรเมืองหรือควำมคิดเห็นอื่นใด
141
ชำติหรือสังคมดั้งเดิม ทรัพย์สิน ก�ำเนิด หรือสถำนะอื่น”
 กติกำระหว่ำงประเทศว่ำด้วยสิทธิทำงเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม ก�ำหนดเหตุแห่งกำรเลือก
ปฏิบัติครอบคลุม “เชื้อชำติ สีผิว เพศ ภำษำ ศำสนำ ควำมคิดเห็นทำงกำรเมืองหรือควำมคิดเห็น
142
อื่นใด ชำติหรือสังคมดั้งเดิม ทรัพย์สิน ก�ำเนิด หรือสถำนะอื่น”
 อนุสัญญำว่ำด้วยกำรขจัดกำรเลือกปฏิบัติทำงเชื้อชำติในทุกรูปแบบ ก�ำหนดเหตุแห่งกำรเลือกปฏิบัติ
143
ครอบคลุม “เชื้อชำติ สีผิว เชื้อสำย หรือชำติก�ำเนิด หรือเผ่ำพันธุ์ก�ำเนิด”
 อนุสัญญำว่ำด้วยสิทธิของคนพิกำร ก�ำหนดเหตุแห่งกำรเลือกปฏิบัติเฉพำะกรณี “ควำมพิกำร” 144

141
Article 2, International Covenant on Civil and Political Rights (ICCPR)
142
Article 2, International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights (ICESCR)
143
Article 1, Convention on the Elimination of All Forms of Racial Discrimination (CERD)
144
Article 2, Convention on the Rights of Persons with Disabilities (CRPD)

259