Page 42 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง พันธกรณีด้านสิทธิมนุษยชนของประชาคมอาเซียน

รายงานการศึกษาวิจัย
โครงการการศึกษาวิจัย เรื่อง พันธกรณีด้านสิทธิมนุษยชนของประชาคมอาเซียน

ยึดถือสิทธิมนุษยชนเฉพาะที่เกี่ยวกับสิทธิสตรีและเด็ก แต่สิ่งที่เหมือนกับ AICHR และถือเป็นประเด็นที่ท า
39
ให้การคุ้มครองสิทธิมนุษยชนโดยกลไกสิทธิมนุษยชนในอาเซียนยังขาดประสิทธิภาพหรือยังแตกต่างจาก
กระบวนการที่ใช้ในภูมิภาคหลักอื่นๆ ดังที่ได้กล่าวถึงในบทที่ 2 คือ ทั้ง ACWC และ AICHR ไม่มีข้อก าหนด

ที่ชัดเจนเกี่ยวกับการรับเรื่องราวร้องเรียนกรณีมีการละเมิดสิทธิมนุษยชนในประเทศสมาชิก

และเนื่องจากทั้ง ACWC และ AICHR ต่างมีภารกิจในด้านสิทธิมนุษยชน ในเชิงโครงสร้าง
จึงมีประเด็นการประสานงานและการร่วมมือระหว่างกันเพื่อลดความซ้ าซ้อน (Duplication) และสร้าง

เครือข่ายการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนในภูมิภาคอาเซียน อย่างไรก็ตามนับตั้งแต่มีการจัดตั้ง
องค์กรทั้งสอง ยังขาดการประสานงานและสร้างความร่วมมือที่มีประสิทธิภาพ เนื่องจากในการท าหน้าที่
ของ AICHR ในวาระแรก (พ.ศ. 2552-2555) AICHR ถือสถานะความเป็นองค์กรสิทธิมนุษยชนของอาเซียน

ที่เหนือกว่าองค์กรอื่น (Overarching) จึงท าให้เกิดอุปสรรคในการสร้างความเข้าใจร่วมกัน อย่างไรก็ตาม
การสร้างความร่วมมือเริ่มมีทิศทางที่ดีขึ้นในวาระที่สอง เมื่อ AICHR ได้ริเริ่มการเชิญ ACWC หารือร่วมกัน

4.2.3 คณะกรรมการอาเซียนว่าด้วยการอนุวัติการตามปฏิญญาการคุ้มครองและ

ส่งเสริมสิทธิแรงงานข้ามชาติ (ASEAN Committee on the Implementation of the
ASEAN Declaration on the Protection and Promotion of the Rights of Migrant

Workers)
ตามที่บ่งบอกโดยชื่อทางการ คณะกรรมการอาเซียนว่าด้วยการอนุวัติตามปฏิญญาการ
คุ้มครองและส่งเสริมสิทธิแรงงานข้ามชาติ หรือ ACMW ถูกจัดตั้งตามปฏิญญาในปี พ.ศ. 2550 ซึ่งถือได้ว่า
เป็นกลไกด้านสิทธิมนุษยชนของอาเซียนกลไกแรก อย่างไรก็ตามอ านาจหน้าที่ของ ACMW มีขอบเขต

ที่จ ากัดกว่าของ AICHR และ ACWC โดยมีหน้าที่หลักในการอนุวัติการตามปฏิญญามากกว่าการส่งเสริม
และคุ้มครองสิทธิมนุษยชนในความหมายโดยทั่วไป ACMW ประกอบด้วยผู้แทนจากประเทศสมาชิกอาเซียน
ประเทศละ 1 คน และรายงานต่อที่ประชุมเจ้าหน้าที่ระดับสูงด้านแรงงานของอาเซียน (Senior Labour
Officials Meeting of ASEAN หรือ SLOM)

หน้าที่ของ ACMW ตามที่ก าหนดใน TOR คือการแลกเปลี่ยนแนวทางปฏิบัติที่ดี และการ
ส่งเสริมความร่วมมือเพื่อให้เกิดตราสารระดับภูมิภาคในด้านแรงงานข้ามชาติ และในทางปฏิบัติ ACMW
ท าหน้าที่เป็นหน่วยประสานงานระหว่างประเทศสมาชิกอาเซียนมากกว่าที่จะส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิ

แรงงานในลักษณะเดียวกับ AICHR และ ACWC และส าหรับประเด็นภารกิจหลักของ ACMW ในการพัฒนา
ตราสารด้านแรงงานข้ามชาติของอาเซียน นับตั้งแต่จัดตั้ง ACMW ยังไม่สามารถจัดท าร่างตราสารได้ส าเร็จ
แม้ว่าจะใช้เวลาเกือบสิบปีในการด าเนินการแล้วก็ตาม โดยข้อท้าทายที่ส าคัญคือความแตกต่างของท่าทีของ

ประเทศสมาชิกที่แบ่งออกเป็นกลุ่มที่ส่งแรงงาน (Sending states) กลุ่มที่รับแรงงาน (Receiving states)
และกลุ่มที่เป็นทั้งผู้ส่งและผู้รับแรงงาน (เช่นประเทศไทย) อีกทั้งหลายประเทศในอาเซียนยังมีข้อสงวนใน
การรับรองสิทธิของแรงานข้ามชาติหลายประการ แม้แต่การใช้ค าว่า “แรงงานข้ามชาติ” หรือ

39 ดังที่ก าหนดไว้ในปฏิญญาสิทธิมนุษยชนสากล ปฏิญญาเวียนนา CEDAW CRC แนวทางด าเนินการตาม Beijing
Platform for Action World Fit for Children ดูข้อ 2.5 ของ ACWC TOR

National Human Rights Commission of Thailand 35