Page 39 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง พันธกรณีด้านสิทธิมนุษยชนของประชาคมอาเซียน

รายงานการศึกษาวิจัย
โครงการการศึกษาวิจัย เรื่อง พันธกรณีด้านสิทธิมนุษยชนของประชาคมอาเซียน

AICHR เป็นองคาพยพส่วนหนึ่งที่มีความส าคัญต่อโครงสร้างประชาคมอาเซียน และถูก
ก าหนดสถานะให้เป็นหน่วยงานระหว่างรัฐบาล (Inter-governmental body) และเป็นหน่วยงานเพื่อการ

ปรึกษาหารือ (Consultative body) คณะกรรมาธิการมีส านักงานเลขาธิการอาเซียน ณ กรุงจาการ์ต้า
ประเทศอินโดนีเซียท าหน้าที่เป็นฝ่ายเลขานุการ และกระทรวงต่างประเทศของแต่ละประเทศเป็น
ผู้ประสานงานหลัก การสรรหาผู้แทนของคณะกรรมาธิการอาศัยกระบวนการภายในของแต่ละประเทศ
สมาชิกในการสรรหาหรือแต่งตั้ง โดยส าหรับประเทศไทยใช้วิธีการรับสมัครและพิจารณาวิสัยทัศน์ของ

ผู้สมัครที่ได้รับการตรวจสอบคุณสมบัติในเบื้องต้นแล้ว ผู้แทนของคณะกรรมาธิการมีระยะเวลาในการด ารง
ต าแหน่ง 3 ปี และสามารถถูกแต่งตั้งให้ด ารงต าแหน่งในสมัยที่สองได้อีกเพียงหนึ่งครั้ง ผู้แทน AICHR ใน
วาระแรกด ารงต าแหน่งระหว่าง พ.ศ. 2552-2555 .ในวาระของผู้แทน AICHR รุ่นที่สองซึ่งด ารงต าแหน่ง

ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2556-2558 มีผู้แทน 5 คนที่ได้รับการต่อวาระจากเป็นผู้แทนในสมัยแรก ได้แก่ ประเทศบรูไน
อินโดนีเซีย มาเลเซีย เมียนมาร์ และฟิลิปปินส์ และในปัจจุบันซึ่งเป็นวาระที่สามของ AICHR (พ.ศ. 2559-
2561) มีการเปลี่ยนแปลงผู้แทน AICHR ถึง 8 คน โดยมีเพียงผู้แทนประเทศลาวและไทยที่ได้รับการแต่งตั้ง
ให้ด ารงต าแหน่งต่ออีกวาระหนึ่ง และเนื่องจากประเทศลาวเป็นประธานอาเซียนในปี พ.ศ. 2559 ผู้แทนลาว
จึงเป็นประธาน AICHR โดยต าแหน่ง ส าหรับค่าตอบแทนการปฏิบัติหน้าที่ของผู้แทนเป็นประเด็นที่เอกสาร

ขอบเขตหน้าที่ไม่ก าหนดไว้ จึงเป็นดุลพินิจของแต่ละประเทศที่แต่งตั้ง โดยในส่วนของประเทศไทยรัฐบาล
ไทยออกค่าใช้จ่ายในการเดินทางร่วมประชุม แต่ผู้แทนกรรมาธิการไม่ได้รับค่าตอบแทนจากการปฏิบัติ
หน้าที่แต่อย่างใด

AICHR มีหลักการส าคัญในการด าเนินงานคือ การไม่แทรกแซงกิจการภายในของ
ประเทศสมาชิกอื่น (Principle of Non-Interference) โดยให้ความเคารพต่อเอกภาพ และอธิปไตยของ
ประเทศสมาชิก และใช้หลักการในการตัดสินใจโดยยึดหลักฉันทามติ (Principle of Consensus) ซึ่งต้อง

อาศัยความเห็นพ้องต้องกันของผู้แทนประเทศสมาชิกทั้ง 10 ประเทศในการผ่านวาระหนึ่งๆ AICHR
มีหน้าที่จัดท ารายงานต่อที่ประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียน รวมถึงการได้รับการอนุมัติด้านงบประมาณ
ในการใช้ท ากิจกรรมต่างๆและการแก้ไขเอกสารขอบเขตหน้าที่ของคณะกรรมาธิการด้วย ในปี พ.ศ. 2558
ประธานของ AICHR คือผู้แทนประเทศมาเลเซีย และจะเปลี่ยนประธานเป็นผู้แทนประเทศลาวในปี

พ.ศ. 2559 ส่วนในปี พ.ศ. 2560 ซึ่งจะเป็นปีที่ครบรอบห้าสิบปีของการจัดตั้งอาเซียน ผู้แทนของประเทศ
ฟิลิปปินส์จะท าหน้าที่เป็นประธาน AICHR (ส าหรับประเทศไทย จะท าหน้าที่เป็นประธานอาเซียนและ
ประธาน AICHR อีกครั้งในปี พ.ศ. 2562 หลังประเทศสิงคโปร์ในปี พ.ศ. 2561)

ในรูปแบบองค์กรกลุ่ม การพิจารณาของ AICHR จึงด าเนินการโดยการประชุม ซึ่ง
เอกสารขอบเขตอ านาจหน้าที่ก าหนดให้มีการประชุมปกติ (Regular meeting) อย่างน้อยปีละสองครั้ง
ครั้งละไม่เกินห้าวันโดยให้สลับสถานที่ประชุมระหว่างส านักเลขาธิการอาเซียน และประเทศที่เป็นประธาน

อาเซียน และ AICHR อาจจัดการประชุมพิเศษ (Special meeting) ได้ตามที่จะมีมติเห็นชอบร่วมกันซึ่ง
อาจจัดการประชุมที่ส านักเลขาธิการอาเซียนหรือตามที่ตกลงร่วมกันก็ได้ นอกจากนั้นรัฐมนตรีกระทรวงการ
ต่างประเทศอาเซียนอาจก าหนดให้มีการประชุม AICHR ได้ ลักษณะการท างานในรูปแบบการประชุมนี้
ท าให้มีข้อก าหนดให้ผู้แทนใน AICHR ของแต่ละประเทศมีหน้าที่ต้องเข้าร่วมประชุม โดยหากเกิดกรณีมี

National Human Rights Commission of Thailand 32