Page 513 - รายงานผลการศึกษาวิจัย ฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยเพื่อการปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า

มาตรา 39 แห่งพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 เพราะบทบัญญัตินั้นเป็น

บทบัญญัติที่ห้ามมิให้เกษตรกรซึ่งได้รับที่ดินจาก ส.ป.ก. โอนสิทธิในที่ดินให้แก่บุคคลอื่น จึงเป็น
บทบัญญัติที่ไม่เกี่ยวกับประมวลกฎหมายที่ดินแต่ประการใด ฉะนั้น ภายหลังที่ได้มีการประกาศเขต
ปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมแล้ว พนักงานที่ดินจะออกหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินให้กับผู้มีใบแจ้งการ

ครอบครองที่ดิน (ส.ค.1) ในเขตปฏิรูปที่ดินได้หรือไม่นั้น ก็จะต้องพิจารณาตามบทบัญญัติแห่งประมวล
กฎหมายที่ดินเป็นหลัก สําหรับผู้ที่บุกเบิกก่อสร้างเข้าครอบครองที่ดินที่เป็นทรัพย์สินของแผ่นดินอัน
มิใช่สาธารณสมบัติของแผ่นดินก่อนวันที่ประมวลกฎหมายที่ดินใช้บังคับโดยได้แจ้งการครอบครองที่ดิน

ตามแบบ ส.ค.1 มาตรา 5 วรรคหนึ่ง แห่งพระราชบัญญัติให้ใช้ประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ.2497
ภายในหนึ่งร้อยแปดสิบวันนับแต่วันที่พระราชบัญญัติดังกล่าวใช้บังคับ นั้น ย่อมถือได้ว่ามีสิทธิ
ครอบครอง (คําพิพากษาฎีกาที่ 856-857/2508) และมีสิทธิขอรับหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินได้ตาม

มาตรา 58 แห่งประมวลกฎหมายที่ดินซึ่งแก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวล
กฎหมายที่ดิน (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2521 และมาตรา 59 แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน ซึ่งแก้ไขเพิ่มเติมโดย

ประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 96 ลงวันที่ 29 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2515 ไม่ว่าจะมีการประกาศเขตปฏิรูป
ที่ดินในภายหลังหรือไม่ก็ตาม
สําหรับผู้ที่มิได้แจ้งการครอบครองที่ดินตามแบบ ส.ค.1 ภายในระยะเวลาดังกล่าว มาตรา 5
วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติดังกล่าวบัญญัติว่า ให้ถือว่าบุคคลดังกล่าวเจตนาสละสิทธิครอบครอง

ที่ดิน เว้นแต่ผู้ว่าราชการจังหวัดจะได้มีคําสั่งผ่อนผันให้เป็นการเฉพาะราย มาตรา 5 วรรคสองนี้ ต่อมา
ได้ถูกยกเลิกโดยประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 96 ลงวันที่ 29 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2515 แต่อย่างไรก็ดี
ั
เพื่อแก้ไขปญหาในเรื่องการผ่อนผันเวลาแจ้งการครอบครองนี้ ประกาศของคณะปฏิวัติดังกล่าวได้แก้ไข
เพิ่มเติมประมวลกฎหมายที่ดินโดยเพิ่มมาตรา 27 ทวิ เร่งรัดให้ผู้ว่าราชการจังหวัดพิจารณาคําร้องขอ
ผ่อนผันการแจ้งการครอบครองดังกล่าวที่ยื่นต่อผู้ว่าราชการจังหวัดก่อนที่ประกาศของคณะปฏิวัติฉบับ
นี้ใช้บังคับให้เสร็จสิ้นโดยมิชักช้าและเพิ่มมาตรา 27 ตรี กําหนดหลักเกณฑ์และวิธีการในการแจ้งการ

ครอบครองที่ดินที่ยังมิได้แจ้งการครอบครองก่อนที่ประกาศของคณะปฏิวัติใช้บังคับขึ้นใหม่อีกทางหนึ่ง
ด้วย และให้ผู้ที่แจ้งการครอบครองตามมาตรา 27 ตรี ขอออกหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินได้ตามมาตรา

59 ทวิ
่
่
นอกจากนี้ การกําหนดเขตปาสงวนแห่งชาติตามพระราชบัญญัติปาสงวนแห่งชาติ
พ.ศ.2507 จะทําให้ราษฎรผู้มีใบแจ้งการครอบครองที่ดิน (ส.ค.1) ต้องยื่นคําร้องภายในกําหนดเวลา
ตามมาตรา 12 วรรคหนึ่ง แห่งพระราชบัญญัติดังกล่าวหรือไม่นั้น เห็นว่า มาตรา 12 วรรคสาม ได้
บัญญัติไว้โดยชัดแจ้งว่า มาตรา 12 วรรคหนึ่งไม่ใช้บังคับแก่กรณีสิทธิในที่ดินที่บุคคลมีอยู่ตามประมวล
กฎหมายที่ดิน และโดยที่มาตรา 1 แห่งประมวลกฎหมายที่ดินได้บัญญัติไว้ว่า "สิทธิในที่ดิน"

หมายความว่ากรรมสิทธิ์และให้หมายความรวมถึงสิทธิครอบครองด้วยฉะนั้นราษฎรผู้มีใบแจ้งการ
ครอบครองที่ดิน (ส.ค.1)หรือแจ้งการครอบครองตามประมวลกฎหมายที่ดินแล้วถือได้ว่าเป็นผู้มีสิทธิใน

8‐78