Page 160 - แด่ศักดิ์ศรีเสมอกันทุกชั้นชน : วรรณกรรมกับสิทธิมนุษยชนศึกษา

วรรณกรรมกับสิทธิมนุษยชนศึกษา 159

“จากภาพสวยงามชวนฝันเรื่องสิทธิมนุษยชนในศตวรรษที่ 18 จนถึงกิโยตินที่เปื้อนเลือด หนทางเป็นเส้นตรง
71
และเพชฌฆาตในวันนี้ก็เป็นนักมนุษยนิยมอย่างที่ทุกคนรู้ดีอยู่แล้ว”

ดังนั้น โทษประหารชีวิตซึ่งเคยเป็นหนึ่งในหลักประกันคุณค่าของสาธารณรัฐตลอดช่วงศตวรรษที่ 19
ได้กลายมาเป็นเพียงแค่สมบัติอันหนักอึ้งทางอุดมการณ์ของฝ่ายซ้ายในศตวรรษที่ 20 โดยมี “กิโยติน”
72
เป็นภาพแทนเชิงสัญลักษณ์ที่หล่อเลี้ยงจินตนาการสาธารณะมาเป็นเวลาร่วม 200 ปี แต่ในยุคของระเบิด
นิวเคลียร์และยุคสงครามเอกราช การสร้างความชอบธรรมให้แก่สาธารณรัฐโดยผ่านโทษประหารชีวิตอัน

ล้าหลังนี้จึงเป็นอย่างอื่นไปไม่ได้นอกเสียจากเป็นการสร้างหอคอยบนซากปรักหังพังของอุดมการณ์ทางการ
เมืองที่รอวันถล่มลงทับตัวมันเอง ซึ่งฝ่ายซ้ายก็ตระหนักถึงอันตรายข้อนี้ดี จึงไม่น่าแปลกใจเลยว่ารัฐบาลที่
73
ตัดสินใจยกเลิกโทษสูงสุดนี้จําเป็นจะต้องเป็นรัฐบาลที่มาจากพรรคฝ่ายซ้ายเอง เช่นเดียวกันกับที่ครั้งหนึ่ง
การปฏิวัติเคยเป็นความก้าวหน้าทางความคิดที่นําสมัย การยกเลิกโทษประหารชีวิตนี้ก็ถือเป็นการตัดสินใจ
ทางการเมืองที่ล้ํายุคและล้ําหน้ามายาคติของคนในสังคมฝรั่งเศสเช่นเดียวกัน เพราะในปี ค.ศ. 1981 นั้น

74
คนฝรั่งเศสส่วนใหญ่ยังเห็นด้วยกับการคงไว้ซึ่งโทษสูงสุดนี้

เราจะเห็นว่าความกล้าหาญในการตัดสินใจทางการเมืองเป็นสิ่งที่สําคัญ การยกเลิกโทษสูงสุดนี้เป็น
การย้ํา และยืนยันหลักคิดของการกระบวนการยุติธรรมและกฎหมายของฝรั่งเศสที่ว่าเจตจํานงสูงสุดของ

กฎหมายแห่งสาธารณรัฐนี้ ท้ายที่สุดจะต้องเป็นไปเพื่อขยายขอบเขตของสิทธิเสรีภาพของประชาชน สิทธิ

71 “Des idylles humanitaires du XVIIIe siècle aux échafauds sanglants, la route est droite et les
bourreaux d’aujourd’hui, chacun le sait, sont humanistes.” (Camus, 1979 [1957]: 167).
72 ตั้งแต่ ค.ศ. 1792 ฝรั่งเศสประหารชีวิตนักโทษโดยใช้กิโยตินเรื่อยมาจนกระทั่งปี ค.ศ. 1981 ที่มีการยกเลิก
โทษประหารชีวิต.

73 เหตุผลที่ฝรั่งเศสไม่ได้ยกเลิกโทษประหารชีวิตก่อนหน้าปี ค.ศ. 1981 (ซึ่งถือว่าช้ามาเมื่อเทียบกับประเทศอื่นๆ
ในยุโรปตะวันตก) ก็เป็นเพราะว่าในต้นศตวรรษที่ 20 ตั้งแต่หลังสงครามโลกเป็นต้นมา ฝรั่งเศสยังไม่มีเสถียรภาพทางการเมือง
มีการเปลี่ยนแปลงรูปแบบของรัฐฝรั่งเศสหลายครั้ง กล่าวคือ ฝรั่งเศสปกครองโดยสาธารณรัฐที่ 3 ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1871 ถึงช่วง
ก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2, รัฐบาลแห่งชาติภายใต้การครอบงําของนาซีช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2, รัฐบาลชั่วคราว, สาธารณรัฐที่
4 ที่มีอายุเพียงหนึ่งทศวรรษ มาจนถึงสาธารณรัฐที่ 5 ที่ก่อตั้งโดยเดอ โกลล์ (de Gaulle) ฝรั่งเศสจึงเริ่มมีเสถียรภาพ
ทางการเมือง ตลอดระยะเวลาที่กล่าวมานี้ ฝรั่งเศสมีรัฐบาลที่มาจากฝ่ายขวาและฝ่ายขวากลางมาโดยตลอด แต่ในปี 1981
นับเป็นครั้งแรกในรอบ 20 กว่าปี ภายใต้การปกครองโดยสาธารณรัฐที่ 5 ที่ฝรั่งเศสเลือกประธานาธิบดีที่มาจากฝ่ายซ้าย

ฟรองซัวซ์ มิแตร์รอง (François Mitterrand).
74 จากการสํารวจความคิดเห็นของคนฝรั่งเศสที่ตีพิมพ์ในหนังสือพิมพ์ Le Parisien ในวันที่ 5 มกราคม ค.ศ. 1981
63% ของคนฝรั่งเศสเห็นว่าควรจะยังคงโทษประหารชีวิตไว้ [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก
http://www.criminocorpus.cnrs.fr/expositions/consultation.php?visiter&id=38&image&idimg=437&zoom=1.0
[3 สิงหาคม 2553].