Page 31 - รายงานฉบับสมบูรณ์ ฉบับย่อ โครงการศึกษาวิจัยเพื่อจัดทำข้อเสนอแนะนโยบายหรือมาตรการเพื่อคุ้มครองและส่งเสริมสิทธิของผู้สูงอายุ: กรณีการเลือกปฏิบัติในผู้สูงอายุ

โครงการศึกษาวิจัยเพื่อจัดท าข้อเสนอแนะนโยบายหรือมาตรการเพื่อคุ้มครองและส่งเสริมสิทธิของผู้สูงอายุ :11
กรณีการเลือกปฏิบัติในผู้สูงอายุ | 23

การคุ้มครองสิทธิด้านสุขภาพและคุณภาพชีวิต มีรัฐธรรมนูญก าหนดหลักพื้นฐานของการพัฒนาระบบ

ประกันสังคม แหล่งเงินสนับสนุนและหน่วยงานรับผิดชอบ มีกฎหมายการบ านาญ ซึ่งประกอบด้วยบ านาญ 2
ส่วนคือ ระบบเงินบ านาญแห่งชาติ และ ระบบบ านาญส าหรับลูกจ้าง นอกจากนี้ยังมีกฎหมายพื้นฐานด้าน
มาตรการส าหรับสังคมสูงอายุ เป็นการปรับปรุงแก้ไขความสัมพันธ์ในการปฏิบัติมาตรการส าหรับสังคมสูงอายุ
ระหว่างหน่วยงานรัฐที่เกี่ยวข้องและส่งเสริมการปฏิบัติงานตามมาตรการ โดยในการด าเนินงานให้บรรลุผลนั้น
รัฐบาลญี่ปุ่นใช้กลไกที่ส าคัญคือ การปรับปรุงกฎหมายให้ทันต่อสถานการณ์ของสังคม จัดตั้ง

คณะกรรมการนโยบายผู้สูงอายุ คณะกรรมการแห่งชาติเพื่อการมีส่วนร่วมระยะยาวส าหรับประชาชนทุกภาค
ส่วน มีการจัดท าแผนปฏิบัติการเพื่อให้เกิดการน านโยบายหรือมาตรการไปปฏิบัติได้จริง

การคุ้มครองสิทธิในกระบวนการยุติธรรม มีการใช้หลักการประนีประนอมยอมความเพื่อความสัมพันธ์
ของบุคคลเพื่อไม่ให้เกิดความเสียหายต่อเศรษฐกิจและสังคม ในส่วนของแรงงานที่ถูกเลือกปฏิบัติสามารถร้อง

ขอความช่วยเหลือจากส านักงานแรงงานจังหวัดเพื่อแก้ไขปัญหาความขัดแย้งเกี่ยวกับแรงงานได้ อย่างไรก็ตาม
แม้ว่ารัฐธรรมนูญของญี่ปุ่นได้ให้หลักประกันในเรื่องความเท่าเทียมกันภายใต้กฎหมาย โดยห้ามเลือกปฏิบัติแต่
ไม่ได้ครอบคลุมกรณีความแตกต่างทางอายุ ท าให้ผู้สูงอายุไม่สามารถน ามากล่าวอ้างเพื่อเรียกร้องความเท่า
เทียมได้

จากที่กล่าวมามาตรการการคุ้มครองสิทธิของผู้สูงอายุในกรณีการเลือกปฏิบัติต่ออายุของญี่ปุ่นอาจ

น าไปสู่ข้อเสนอแนะนโยบายและมาตรการในการคุ้มครองสิทธิของผู้สูงอายุของประเทศไทยได้ เช่น การออก
กฎหมายต่อต้านการเลือกปฏิบัติต่ออายุและกฎหมายว่าด้วยความมั่นคงในการจ้างงานผู้สูงอายุ จัดตั้ง
หน่วยงานในระดับท้องถิ่นเพื่อรองรับข้อร้องเรียนจากผู้สูงอายุเมื่อมีปัญหาเลิกจ้างหรือต้องการหางานท า

นอกจากนั้นควรให้มีการพัฒนาระบบประกันสังคมที่ครอบคลุม มีระบบบ านาญและระบบประกันสุขภาพที่
ประกอบไปด้วยบ านาญพื้นฐานที่เป็น universal coverage ทั้งต่อผู้ประกัน ผู้อยู่ข้างหลังและผู้พิการ

3.3 สหรัฐอเมริกา

สังคมสูงอายุในสหรัฐอเมริกามีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้น เนื่องมาจากสาเหตุส าคัญจากภาวะการเจริญพันธุ์

ของผู้หญิงลดลงและการอพยพเข้าประเทศเพิ่มขึ้นจากภาวะเศรษฐกิจตกต่ า ท าให้สัดส่วนของประชากรอายุ
ตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไปเพิ่มมากขึ้น ซึ่งเป็นกลุ่มประชากรประชากรประวัติศาสตร์ กลุ่ม Baby Boomers และแม้ว่า
ผู้ก าหนดนโยบายของสหรัฐฯ ได้วางแผนรองรับกลุ่มประชากรดังกล่าวแต่ก็ยังไม่ชัดเจนว่าได้มีการเตรียมการที่

เพียงพอในการตอบสนอนความต้องการของประชากรสูงอายุหรือไม่
การคุ้มครองสิทธิด้านเศรษฐกิจ มีกฎหมายฉบับส าคัญคือ กฎหมายการเลือกปฏิบัติต่ออายุในการจ้าง
งาน (Age Discrimination in Employment Act: ADEA) เป็นกฎหมายที่คุ้มครองและป้องกันสิทธิของ
ประชากรอเมริกันจากการเลือกปฏิบัติในการจ้างงานเนื่องจากอายุ เพื่อสร้างความเท่าเทียมกันในโอกาสการ
ท างาน ในแง่ของการรับเข้าท างาน การปลดออกจากงาน และเงื่อนไขอื่น ๆ ในการจ้างงาน ทั้งนี้น าไปสู่

นัยส าคัญต่อการเสนอแนะการคุ้มครองสิทธิผู้สูงอายุไทยด้านการจ้างงาน กล่าวคือ การมีกฎหมายคุ้มครองสิทธิ