Page 308 - รายงานฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาวิจัยเพื่อจัดทำข้อเสนอแนะนโยบายหรือมาตรการเพื่อคุ้มครองและส่งเสริมสิทธิของผู้สูงอายุ: กรณีการเลือกปฏิบัติในผู้สูงอายุ
P. 308
250 | รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ (Final Report)
โดยปัจจัยทั้งหมดมีความเกี่ยวข้องและเชื่อมโยงกันจนกลายเป็นปัญหาที่ทับซ้อนและส่งผล
กระทบโดยตรงต่อผู้สูงอายุทั้งทางด้านสุขภาพกาย สุขภาพจิต อารมณ์และสังคม ท าให้ผู้สูงอายุต้องพึ่งพา
บุคคลในครอบครัว ทั้งนี้ความรุนแรงต่อผู้สูงอายุมักเกิดจากผู้ดูแลที่มีประวัติดื่มสุราหรือใช้สารเสพติด ผู้ดูแลที่
มีความเครียด ทั้งจากความไม่เข้าใจผู้สูงอายุและปัญหาทางด้านเศรษฐกิจสังคม จนท าให้เกิดการปฏิบัติอันไม่
เหมาะสมในด้านต่าง ๆ ต่อผู้สูงอายุ โดยการกระท ารุนแรงเกิดขึ้นได้ทั้งทางด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ การเอา
ประโยชน์ การละเมิดสิทธิต่าง ๆ รวมทั้งการละเลยทอดทิ้ง ไม่สนใจดูแลผู้สูงอายุซึ่งความรุนแรงส่วนใหญ่จะ
เกิดขึ้นในครอบครัว
ความรุนแรงและการละเมิดต่อผู้สูงอายุ เป็นปัญหาที่มีความซับซ้อนและส่งผลกระทบต่อคุณภาพ
ชีวิตของผู้สูงอายุเป็นอย่างยิ่ง ทั้งนี้การเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วของประชากรสูงอายุในประเทศไทยร่วมกับการ
เปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจและสังคมท าให้ครอบครัวที่เคยอยู่กันอย่างเอื้ออาทรกลายเป็นครอบครัวที่ต่างคน
ต่างอยู่เป็นสังคมเดี่ยว ยิ่งเป็นการซ้ าเติมให้เกิดปัญหาต่าง ๆ มากขึ้น จึงมีความจ าเป็นที่สังคมควรจะตระหนัก
ในเรื่องความรุนแรงต่อผู้สูงอายุให้มากขึ้นตามไปด้วย
ความรุนแรงหรือการทารุณกรรม เป็นค าที่มีการใช้แทนกันอย่างหลากหลาย เมื่อกล่าวถึงปัญหา
การก่อให้เกิดความรุนแรงหรือการละเมิดที่เกิดจากบุคคลที่มีอ านาจเหนือกว่าผู้ที่อยู่ในภาวะที่ด้อยหรืออ่อนแอ
กว่าหรือเสียเปรียบกว่า ซึ่งมีการให้นิยาม ความหมายและการจ ากัดความความรุนแรงต่อผู้สูงอายุพบว่ามีการ
ให้ความหมายที่หลากหลายแตกต่างกันไป ดังนี้
The National Clearinghouse on Family Violence (1999) ของประเทศแคนาดา ให้
ความหมายว่า เป็นการกระท าใด ๆ อันไม่เหมาะสม ซึ่งก่อให้เกิดอันตรายต่อผู้สูงอายุ โดยผู้กระท ารุนแรงคือ
บุคคลที่ผู้สูงอายุไว้วางใจ
องค์กรอนามัยโลก (2008) ได้ให้ความหมายความรุนแรงต่อผู้สูงอายุว่า เป็นการกระท าเพียงครั้ง
เดียวหรืออาจท าซ้ า ๆ หรือการไม่ท าในสิ่งที่เหมาะสมและพึงกระท า ที่เกิดขึ้นระหว่างสัมพันธภาพถูกคาดหวัง
ว่าน่าจะมีความไว้วางใจ โดยการกระท าดังกล่าว ก่อให้เกิดความเจ็บปวดและอันตรายต่อผู้สูงอายุ ทั้งทางด้าน
ร่างกายและจิตใจ
ส าหรับในประเทศไทย มีการศึกษาประเด็นนี้และให้ค านิยามเกี่ยวกับความรุนแรงต่อผู้สูงอายุไว้
หลากหลายเช่นกัน ดังนี้
ราชบัณฑิตยสถาน (2546) ได้ให้ความหมาย การทารุณกรรม หมายถึง บุคคลที่ถูกทารุณอย่าง
โหดร้ายทั้งร่างกายและจิตใจ จากบุคคล ครอบครัว ชุมชนและสังคม
คณะกรรมาธิการกิจการสตรี เยาวชน และผู้สูงอายุ วุฒิสภา (2546) ให้ความหมายความรุนแรง
ต่อผู้สูงอายุว่า เป็นการล่วงละเมิดหรือการท าร้าย เอาเปรียบ ละเลยและทอดทิ้งผู้สูงอายุท าให้ผู้สูงอายุได้รับ
อันตรายทั้งทางร่างกายและจิตใจ จากการถูกกระท าโดยตรงหรือถูกละเลยทอดทิ้งโดยไม่ได้รับการปฏิบัติดูแลที่
เหมาะสม
จากการทบทวนวรรณกรรม ความหมายของการกระท าความรุนแรง ท าให้สามารถให้ค าจ ากัด
ความของการกระท าความรุนแรงในผู้สูงอายุได้โดยผู้สูงอายุที่เข้าข่ายว่าถูกกระท ารุนแรงต้องมีองค์ประกอบ
