Page 306 - รายงานฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาวิจัยเพื่อจัดทำข้อเสนอแนะนโยบายหรือมาตรการเพื่อคุ้มครองและส่งเสริมสิทธิของผู้สูงอายุ: กรณีการเลือกปฏิบัติในผู้สูงอายุ
P. 306
248 | รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ (Final Report)
4.2.2.4 การรองรับหลักการหรือมาตรการสากล
ในเวทีระหว่างประเทศการดูแลผู้สูงอายุระยะยาวและระยะสุดท้ายยังไม่มีสนธิสัญญาหรือ
กฎหมายระหว่างประเทศฉบับใดก าหนดไว้เป็นการเฉพาะ เนื่องด้วยสนธิสัญญาหรือความตกลงร่วมมือระหว่าง
ประเทสเป็นเพียงกรอบการด าเนินงานเท่านั้น การดูแลสุขภาพจึงเป็นการบัญญัติไว้แบบองค์รวม เช่น ปฏิญญา
บรูไนดารุสซาลามว่าด้วยการเสริมสร้างความเข้มแข็งของสถาบันครอบครัว: การดูแลผู้สูงอายุ (Brunei
Darussalam Declaration on Strengthening Family Institution : Carring for Elderly) เป็นผลจากการ
th
ประชุมรัฐมนตรีอาเซียนว่าด้วยงานสวัสดิการสังคมและการพัฒนา ครั้งที่ 7 (7 AMMSWD) ณ ประเทศ
กัมพูชา และได้รับการรับรองเมื่อวันที่ 25 พฤศจิกายน 2553 ณ กรุงบันดาร์เสรีเบกาวัน ประเทศบรูไนดารุสซา
ลาม ซึ่งปฏิญญาดังกล่าวได้บัญญัติกรอบการดูแลผู้สูงอายุระยะยาวและระยะสุดท้ายไว้หลายประการ กล่าวคือ
จัดให้มีการดูแลและการส่งเสริมที่เหมาะสมแก่ผู้สูงอายุ ทั้งบริการด้านสุขภาพและการคุ้มครองทางสังคม
รวมถึงการดูแลสุขภาพเชิงป้องกันและการรักษาด้วย นอกจากนี้ต้องสนับสนุนการเสริมสร้างศักยภาพให้แก่
เจ้าหน้าที่สาธารณสุข เจ้าหน้าที่ปฏิบัติงาน นักสังคมสงเคราะห์ ผู้ดูแล ตลอดจนอาสาสมัครในการดูแลผู้สูงอายุ
ในช่วงวัยอื่นก็มีส่วนส าคัญในการดูแลโดยต้องส่งเสริมศักยภาพของเยาวชนและสร้างความตระหนักในการใช้
ชีวิตอย่างถูกสุขลักษณะ และเตรียมพร้อมส าหรับการก้าวสู่วัยผู้สูงอายุในอนาคต
4.3 การคุ้มครองสิทธิในกระบวนการยุติธรรม
สิทธิในด้านกระบวนการยุติธรรม เป็นสิทธิที่ทุกคนพึงมีและพึงได้รับโอกาสในการเข้าถึงกระบวนการ
ยุติธรรมได้อย่างแท้จริง และเมื่อเข้าถึงได้แล้วทุกคนต่างก็ควรได้รับการปฏิบัติที่ยุติธรรมทั้งในด้านกระบวนการ
และความยุติธรรมในทางเนื้อหา ผู้สูงอายุเป็นประชากรกลุ่มหนึ่งที่จ าเป็นจะต้องได้รับสิทธิและการคุ้มครอง
สิทธิในการเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล กล่าวคือ ผู้สูงอายุสามารถเข้าถึง
กระบวนการยุติธรรมได้โดยสะดวก รวดเร็ว ประหยัดและได้รับการปฏิบัติที่เหมาะสม ซึ่งการคุ้มครองสิทธิด้าน
กระบวนการยุติธรรมของผู้สูงอายุในประเทศไทยนั้น จากการศึกษารายละเอียดเกี่ยวกับยุทธศาสตร์ กฎหมาย
นโยบายและกลไกต่าง ๆ สามารถอธิบายโดยแบ่งเป็นประเด็นตามหลักสากลด้านสิทธิมนุษยชนซึ่งได้ก าหนด
ประเด็นย่อยเกี่ยวกับการคุ้มครองสิทธิผู้สูงอายุด้านสิทธิในกระบวนการยุติธรรม ไว้ทั้งสิ้น 3 ประเด็น ได้แก่
ประเด็นความรุนแรงและการถูกละเมิด (4.3.1) ประเด็นความสามารถในทางกฎหมาย (4.3.2) การเข้าถึง
กระบวนการยุติธรรม (4.3.3) ซึ่งรายละเอียดในประเด็นดังกล่าวอธิบายได้ดังต่อไปนี้
4.3.1 ความรุนแรงและการถูกละเมิด
4.3.1.1 สถานการณ์
จากแนวโน้มของประชากรอายุ 60 ขึ้นไปทั่วโลกที่มีการเพิ่มขึ้น ประมาณการในปี ค.ศ.2050 จะ
มีผู้สูงอายุเพิ่มขึ้น เป็นร้อยละ 22 หรือราว 2 พันล้านคน ประเทศไทยในปี ค.ศ.2018 มีประชากรผู้สูงอายุ
ประมาณ 8.5 ล้านคนคิดเป็นร้อยละ 12.9 สัดส่วนของประชากรผู้สูงอายุเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วและในปี ค.ศ.
2030 จะมีเพิ่มขึ้นมากกว่า 2 เท่าเป็นร้อยละ 25 ซึ่งถือเป็นสังคมผู้สูงอายุอย่างเต็มตัว ผู้สูงอายุถือเป็นวัยที่มี
